یکی از چالش‌های صنعت لوازمخانگی، وجود تحریم است که باعث می‌شود مواداولیه باکیفیت وارد نشود و درنتیجه کیفیت لوازمخانگی کاهش یابد. همچنین، کاهش قدرت خرید مردم به تولیدکنندگان لوازمخانگی آسیب جدی زده و عمده آنها را با کاهش درآمد و سود مواجه کرده است. همچنین، قیمت دستوری در این صنعت موجب شده است تا رشد حقیقی سود تحقق نیابد و به‌‌‌دنبال آن بسیاری از تولیدکنندگان بزرگ با وجود انحصار تولید، دچار زیان شوند.
تولید و فروش صنعت لوازم خانگی در سال ۱۴۰۲ با افت ۱۰ و ۷ درصدی همراه بوده است. با این حال، درآمد شرکت‌های این صنعت به دلیل دریافت مجوز افزایش نرخ، با رشد ۴۲ درصدی به میزان ۳۳ هزار میلیارد تومان رسیده است، در حالی که رشد آن نسبت به متوسط سالانه با افت ۹ درصدی روبرو بوده است.
قیمت دستوری موجب فزونی هزینه بر درآمد این صنعت شده و در سال ۱۴۰۲ حاشیه سود آنها را تحت‌‌‌الشعاع قرار داده است. بر این اساس متوسط حاشیه سود لوازمخانگی طی سال گذشته ۲۱درصد به ثبت رسید که همچون سال ۱۴۰۱ بود. همچنین در زمستان سال قبل حاشیه سود این صنعت شیب نزولی داشت و ۳درصد کمتر از متوسط فصلی به ثبت رسید.
افول تناژ تولید و فروش
متوسط تولید سالانه صنعت لوازمخانگی طی ۱۳سال اخیر ۵هزار و ۴۹۱هزار دستگاه بوده است. روند تولیدات کاهشی بوده، به‌طوری که طی سال ۱۴۰۲ با ثبت مجموع تولید ۵هزار و ۸۲۱هزار دستگاه افت ۱۰درصدی در تولیدات صنعت لوازمخانگی نسبت به سال ماقبل رقم خورده است. در بازه فصلی طی زمستان سال گذشته مجموع تولید این صنعت یک‌هزار و ۴۰۶هزار دستگاه بوده که در قیاس با مدت مشابه کاهش ۱۱درصدی را تجربه کرده است. افت تناژ تولیدی این صنعت در بازه ماهانه نیز تکرار شده است. بر این اساس طی اردیبهشت‌ماه امسال مجموع تولیدات لوازمخانگی ۴۴۷هزار دستگاه بوده که در مقایسه با اردیبهشت ۱۴۰۲ بیش از ۲۰درصد کاهش داشته است. اصلی‌‌‌ترین عاملی که می‌‌‌توان برای کاهش مقادیر تولید و فروش لوازمخانگی عنوان کرد، بحث تحریم‌‌‌ها و نبود قطعات است. نبود قطعات باکیفیت وارداتی سبب شده است تا از یک‌طرف تولیدکنندگان لوازمخانگی نتوانند محصولات خود را باکیفیت تولید کنند و از طرف دیگر با کاهش تولید همراه شوند و درنتیجه قیمت محصولات افزایش یابد.
از طرف دیگر کاهش قدرت خرید مردم عاملی بوده است تا به خودی خود تقاضا برای محصولات لوازمخانگی کاهش یابد و شرکت‌های تولیدکننده دچار آسیب شوند. در میان هفت‌شرکت تولیدی لوازمخانگی، شرکت «لپارس» با ثبت جهش ۲۹۸درصدی تولید خود طی سال ۱۴۰۲ بهترین عملکرد را بین شرکت‌های لوازمخانگی داشته است. با توجه به خاصیت دپوپذیری محصولات تولیدشده لوازمخانگی، بهتر است به‌رغم بررسی مقدار تولید، مقادیر فروش نیز بررسی شود. در مقیاس سالانه طی ۱۳سال اخیر به‌طور میانگین ۵هزار و ۹۸۴هزار دستگاه لوازم خانگی به فروش رسیده که روند آن کاهشی است. بر این اساس مجموع تناژ فروش لوازمخانگی طی سال ۱۴۰۲ نسبت به سال ماقبل کاهش ۷درصدی داشته است. در مقیاس فصلی طی زمستان ۱۴۰۲ میزان فروش این صنعت یک‌هزار و ۸۶۶هزار دستگاه و مشابه زمستان ۱۴۰۱ بوده است. با وجود این، طی سال‌جاری در دو ماه فروردین و اردیبهشت وضعیت تولید و فروش شرکت‌های لوازمخانگی نامساعد بوده است. بر این اساس طی ماههای اول و دوم ۱۴۰۳ به‌‌‌ترتیب افت ۱۶ و ۶درصدی در مقدار فروش به ثبت رسیده است. همان‌طور که عنوان شد، عامل اصلی کاهش فروش همان بحث تحریم و کاهش قدرت خرید مردم است که سبب شده است تا تولید شیب نزولی پیدا کند.
نظارت دستوری بر قیمت لوازمخانگی
مرجع قیمت‌گذاری در صنعت لوازمخانگی به‌صورت دستوری است و همین موضوع به تولیدکنندگان آسیب زده است. در سال ۱۴۰۲ نرخ فروش محصول اصلی هفت شرکت تولیدکننده لوازمخانگی به‌طور متوسط ۳۶درصد نسبت به ۱۴۰۱ افزایش یافته است. در این مقیاس نماد «گلدیرا» محصولات اصلی خود را که در حوزه صوتی و تصویری است با افزایش ۵۲درصدی نسبت به ۱۴۰۱ به فروش رسانده و با این رشد عملکرد بسیار بهتری نسبت به رقبای خود داشته است. در مقیاس فصلی طی زمستان ۱۴۰۲ میانگین رشد نرخ فروش این صنعت ۳۶درصد بوده که در این مقیاس شرکت «انتخاب» توانسته است محصولات برودتی خود را با ۶۴درصد افزایش نسبت به زمستان ۱۴۰۱ به فروش برساند و بیشترین جهش نرخ را تجربه کند. در دومین ماه از سال‌جاری میانگین رشد نرخ فروش محصول اصلی صنعت لوازمخانگی ۱۷درصد نسبت به متوسط سال گذشته افزایش یافته است. در این ماه بیشترین رشد نرخ فروش مربوط به شرکت «انتخاب» بوده که با توجه به ورود به فصل گرما توانسته است محصولات برودتی خود را با ۲۶درصد افزایش نرخ نسبت به سال گذشته به فروش برساند.
جهش درآمدی «لپارس»
میزان فروش ریالی محصولات لوازمخانگی در ۱۳سال اخیر به‌طور متوسط هر سال رشد ۵۱درصدی را تجربه کرده است. شیب افزایش درآمد این صنعت طی سال ۱۴۰۲ با کاهش همراه بوده است. طی این سال، میزان فروش محصولات لوازمخانگی ۳۳هزار میلیارد و ۷۱۳میلیون تومان به ثبت رسیده که در قیاس با سال ۱۴۰۱ به میزان ۴۲درصد رشد داشته که به‌‌‌معنای افت ۹درصدی شتاب رشد فروش این صنعت است. در بازه فصلی طی زمستان ۱۴۰۲ میزان فروش شرکت‌های لوازمخانگی بورسی ۹هزار و ۵۲۹میلیارد تومان بوده که این عدد در قیاس با زمستان ۱۴۰۱ به‌‌‌میزان ۱۵درصد افزایش یافته است. با وجود کاهش تناژ فروش لوازمخانگی در دوماه آغازین امسال، درآمد فروش این صنعت با رشد خوبی همراه بوده است. عامل اصلی در رشد درآمد این صنعت را با توجه به کاهش مقادیر فروش می‌‌‌توان دریافت مجوز افزایش نرخ فروش محصولاتشان دانست. بر این اساس مجموع درآمد ریالی در ماههای فروردین و اردیبهشت نسبت به ماه مشابه سال قبل به‌‌‌ترتیب رشد ۶۰ و ۲۲درصدی را تجربه کرده است. در میان هفت شرکت تولیدکننده محصولات لوازمخانگی، «لپارس» طی سال ۱۴۰۲ با ثبت فروش ۲۲۰میلیارد تومان و رشد ۱۴۲درصدی بهترین عملکرد را طی سال گذشته از آن خود کرده است.
توقف شیب صعودی متغیرهای سودآوری
در مقیاس سالانه طی ۱۳سال گذشته میانگین حاشیه سود صنعت لوازمخانگی با افت و خیز فراوان همراه بوده است. متوسط سه‌متغیر سودآوری این صنعت یعنی حاشیه سودهای ناخالص، عملیاتی و خالص در ۱۳سال گذشته به‌‌‌ترتیب ۲۱، ۱۲ و ۷درصد بوده است. طی سال ۱۴۰۲ میانگین سه‌حاشیه سود شرکت‌های حوزه لوازمخانگی به‌‌‌میزان ۲۱درصد به ثبت رسیده که در مقایسه با متوسط فصلی ۸درصد افزایش داشته است. با این حال مقایسه متغیرهای سودآوری در سال ۱۴۰۲ نسبت به ۱۴۰۱ نشان می‌دهد که روند افزایشی سودآوری متوقف شده و در سال ۱۴۰۱ نیز میانگین حاشیه سود این صنعت همان ۲۱درصد بوده است. می‌‌‌توان عامل توقف سودآوری را نرخ دستوری دانست.
هرچند مجوزهای افزایش نرخ با توجه به انحصار لوازمخانگی برای این صنعت همگام با افزایش هزینه‌‌‌ها صادر می‌شود؛ اما سرعت رشد هزینه همچنان از درآمد جلوتر است و این امر موجب شده است تا حاشیه سود طی سال گذشته روند ثابتی داشته باشد. در مقیاس فصلی افت حاشیه سود به ثبت رسیده است. در زمستان ۱۴۰۲ متوسط سه‌حاشیه سود شرکت‌های لوازمخانگی ۱۶درصد بوده که در مقایسه با متوسط فصلی ۳درصد کاهش یافته است. شرکت «لپارس» بهترین عملکرد را به لحاظ سودآوری، چه در بازه فصلی و چه در مقیاس سالانه از آن خود کرده است. شرکت یادشده طی سال ۱۴۰۲ و زمستان ۱۴۰۲ به‌‌‌ترتیب با ثبت متوسط حاشیه سود ۵۰ و ۴۵درصدی عملکرد بهتری نسبت به شش‌شرکت دیگر داشته است.
منبع:
دنیای اقتصاد
