پیش‌بینی سازمان ملل در حوزه گردشگری نشان می‌دهد که توریسم بین‌المللی تا پایان سال ۲۰۲۴ نه‌تنها بهبود یافته، بلکه به سطح پیش از شیوع کرونا در سال ۲۰۱۹ بازگشته و خاورمیانه در حال حاضر بیشترین پیشرفت را در حوزه گردشگری داشته و به‌عنوان قویترین منطقه توریسم جهان شناخته شده است.
باتوجه به رشد ۲۰درصدی سه ماه اول امسال، اگرچه چالش‌‌‌ها به قوت خود باقی می‌‌‌ماند، این صنعت هرچقدر هم کُند، اما اقتصاد این بخش را توسعه خواهد بخشید. تنها در سه‌ماه نخست سال ۲۰۲۴، ورود گردشگران بین‌المللی به ۹۷درصد سطوح قبل از همه‌گیری رسید که نشان‌‌‌دهنده نزدیکی این بخش به بهبودی کامل از اثرات همه‌گیری است. بر اساس گزارش گردشگری سازمان ملل، بیش از ۲۸۵ میلیون گردشگر بین‌المللی در ژانویه تا مارس سفر کرده‌‌‌اند که حدود ۲۰درصد بیشتر از سه ماه اول سال ۲۰۲۳ است. این نتایج با توجه به تداوم تقاضای قوی، باز شدن بازارهای آسیایی و همچنین افزایش ارتباطات هوایی و تسهیل ویزا افزایش یافته است.
در سال ۲۰۲۳، ورود گردشگران بین‌المللی ۸۹ درصد از سطوح سال ۲۰۱۹ و درآمدهای صادراتی ناشی از گردشگری ۹۶درصد بهبود یافت، در حالی که تولید ناخالص داخلی گردشگری مستقیم به همان سطوح سال ۲۰۱۹ رسید. پیش‌بینی گردشگری سازمان ملل برای سال ۲۰۲۴ به احیای کامل گردشگری بین‌المللی با رشد ۲ درصدی بیشتر از سطح سال ۲۰۱۹ اشاره دارد. در همین راستا، جدیدترین داده‌‌‌های منتشر‌شده توسط آژانس تخصصی گردشگری سازمان ملل نشان می‌دهد که توریسم بین‌المللی نیاز به اطمینان از سیاست‌‌‌های گردشگری مناسب و مدیریت مقصد، با هدف پیشبرد پایداری و فراگیری، در عین پرداختن به اثرات خارجی و تاثیر این بخش بر منابع و جوامع دارد.
خاورمیانه؛ پیشتاز توریسم جهان
بر اساس گزارش گردشگری سازمان ملل، خاورمیانه و اروپا توانستند به سطحی فراتر از پیش از شیوع کرونا دست یابند. اما با وجود این، «خاورمیانه» شاهد قویترین رشد نسبی در گردشگران بین‌الملل بود که توانست به بیش از ۳۶درصد از سطح قبل از همه‌گیری در سه ماه اول ۲۰۲۴ و ۴درصد بالاتر از سه ماه اول ۲۰۲۳ برسد. این به دنبال یک عملکرد فوق‌‌‌العاده قوی در سال ۲۰۲۳ است، زمانی که خاورمیانه به اولین منطقه جهانی در بازیابی گردشگران خود قبل از همه‌گیری (۲۲درصد) تبدیل شد. چند مقصد در منطقه از جمله قطر و عربستان از نتایج خارق‌‌‌العاده‌‌‌ای برخوردار بودند. پس از آن، «اروپا» بزرگ‌ترین منطقه مقصد جهانی، برای اولین بار در سه ماه اول امسال با یک‌درصد رشد از سطح قبل پیشاکرونا فراتر رفت. این منطقه در سه ماه اول سال، ۱۲۰میلیون گردشگر بین‌المللی را به ثبت رساند که با حمایت از تقاضای قوی درون‌منطقه‌‌‌ای همراه بود. در میان مقاصد بزرگ‌تر، ترکیه، پرتغال و یونان بیشترین ورودی را ثبت کرده‌‌‌اند. اسپانیا در سه ماه اول ۲۰۲۴ از تعداد بازدیدکنندگان قبل از همه‌گیری فراتر رفت، در حالی که فرانسه پس از رسیدن به مرز ۱۰۰ میلیون بازدیدکننده در سال ۲۰۲۳، شاهد افزایش ۱۱درصدی گردشگران ورودی به کشور خود بود.
قاره آفریقا نیز در سه ماه اول سال ۲۰۲۴ حدود ۵درصد بیشتر از سه ماه اول ۲۰۱۹ و ۱۳درصد بیشتر از سه ماه اول ۲۰۲۳ پذیرای گردشگران بین‌المللی بود و تانزانیا، مراکش و الجزایر در سه ماه اول ۲۰۲۴، همگی بسیار بیشتر از ۲۰۱۹ شاهد ورود توریست‌‌‌های خارجی بودند. قاره آمریکا در سه ماه اول عملا اعداد پیش از همه‌گیری را بازیابی کرد و تعداد ورودی‌‌‌ها به ۹۹درصد از سطح سال ۲۰۱۹ رسید که با حمایت تقاضای قوی درون‌منطقه‌‌‌ای همراه بود. سفرهای قوی از ایالات متحده به‌ویژه مقاصد آمریکای مرکزی و دریای کارائیب بیشترین تاثیر را در این بهبودی داشت. گردشگری بین‌المللی در آسیا و اقیانوسیه بهبودی سریع را تجربه می‌کند، جایی که در سه ماه اول ۲۰۲۴، پس از بهبودی ۶۵ درصدی در سال ۲۰۲۳، زمانی که بیشتر مقاصد شروع به بازگشایی برای بازدیدکنندگان بین‌المللی کردند، ورودی‌‌‌ها به ۸۲درصد سطوح قبل از همه‌گیری رسیدند.
مالدیو، مغولستان، فیجی، ساموآ و ویتنام بهترین عملکرد را در آسیا و اقیانوسیه داشتند. البته ژاپن نیز شاهد افزایش ۶ درصدی ورودی‌‌‌های بین‌المللی بود که نشان‌‌‌دهنده بهبود پایدار گردشگری ورودی به مقصد و نرخ پایین ین برای سفرهای ورودی است. عملکرد قوی گردشگری بین‌المللی را می‌توان در شاخص اعتماد گردشگری سازمان ملل نیز مشاهده کرد که به ۱۳۰ امتیاز (در مقیاس صفر تا ۲۰۰) برای دوره ژانویه تا آوریل رسید که بالاتر از انتظارات (۱۲۲) بیان‌‌‌شده برای این دوره در اواسط ژانویه است.
درآمدهای توریسم جهانی
درآمدهای گردشگری بین‌المللی در سال ۲۰۲۳ به ۱.۵ تریلیون دلار رسید که ۲۸درصد از نظر واقعی (ارزهای محلی و قیمت‌های ثابت) نسبت به سال ۲۰۲۲ افزایش یافته است که ناشی از بازگشت مهم سفرهای بین‌المللی است. در نتیجه، دریافت‌‌‌ها به صورت اسمی سطوح قبل از همه‌گیری را احیا کردند، اما پس از تعدیل تورم، به ۹۷درصد از آن سطوح به صورت واقعی رسیدند.مجموع درآمدهای صادراتی حاصل از گردشگری بین‌المللی از جمله دریافتی‌ها و حملونقل مسافر در سال ۲۰۲۳ به ۱.۷ تریلیون دلار رسید که حدود ۹۶درصد از سطوح قبل از همه‌گیری به صورت واقعی (یعنی بدون تورم) است. تولید ناخالص داخلی مستقیم گردشگری سطوح قبل از همه‌گیری را بهبود بخشید و در سال ۲۰۲۳ به ۳.۳ تریلیون دلار رسید که معادل ۳درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی است.
این بررسی‌‌‌ها نشان می‌دهد، «خاورمیانه» و «اروپا» حتی از سطح قبل از همه‌گیری فراتر رفتند. به تفکیک مناطق، اروپا بالاترین درآمد را در سال ۲۰۲۳ به دست آورد و مقصدهایی با درآمد ۶۶۰ میلیارد دلاری، به میزان واقعی ۷درصد از سطوح قبل از همه‌گیری فراتر رفتند و درآمدها در خاورمیانه ۳۳درصد بالاتر از سطح سال ۲۰۱۹ افزایش یافت. همچنین، تقاضای شدید برای سفرهای خارجی توسط چند بازار منبع بزرگ گزارش شده است. آلمان و ایالات متحده به ترتیب ۳۷ و ۳۳درصد بیشتر برای سفرهای خارجی هزینه کردند، در حالی که ایتالیا ۲۹درصد بیشتر هزینه کرد. هزینه‌‌‌های خروجی از فرانسه تا ماه فوریه ۵درصد افزایش یافته است.
بهبودی کامل توریسم در چشمانداز ۲۰۲۴
برآوردها حاکی از آن است که تقاضای سفر در فصل تابستان به اوج خود برسد و انتظار می‌رود گردشگری بین‌المللی در سال ۲۰۲۴ با حمایت از تقاضای قوی، افزایش ارتباطات هوایی و بهبود مستمر چین و دیگر بازارهای بزرگ آسیا به طور کامل بهبود یابد. آخرین شاخص اعتماد گردشگری سازمان ملل متحد چشمانداز مثبتی را برای فصل تابستان آینده نشان می‌دهد، با امتیاز ۱۳۰ برای دوره مه تا آگوست ۲۰۲۴ (در مقیاس صفر تا ۲۰۰) که نشان‌‌‌دهنده احساسات خوش‌بینانه‌‌‌تر از اوایل امسال است. حدود ۶۲درصد از کارشناسان گردشگری شرکت‌کننده در نظرسنجی انتظارات بهتر (۵۳درصد) یا بسیار بهتر (۹درصد) را برای این دوره ۴ ماهه که فصل تابستان در نیمکره‌شمالی را پوشش می‌دهد، بیان کردند، در حالی که فقط ۳۱درصد عملکرد مشابه سال ۲۰۲۳ را پیش‌بینی کردند. سناریوها نشان می‌دهد که اروپا با برگزاری دو رویداد مهم ورزشی بین‌المللی در تابستان، تاثیر مهمی در این بهبودی خواهد داشت. پاریس میزبان بازی‌‌‌های المپیک تابستانی ۲۰۲۴ در ماه‌‌‌های ژوئیه و اوت، درست پس از جام ملت‌های اروپا در آلمان در ماه‌‌‌های ژوئن و ژوئیه خواهد بود.
چالش‌‌‌ها باقی می‌‌‌ماند
بر اساس گزارش گروه کارشناسان گردشگری سازمان ملل متحد، بادهای معکوس اقتصادی و ژئوپلیتیک همچنان چالش‌‌‌های مهمی را برای بهبود پایدار گردشگری بین‌المللی و سطح اعتماد ایجاد می‌کند. تداوم تورم، نرخ‌های بهره بالا، نوسان قیمت‌های نفت و اختلالات در تجارت همچنان به هزینه‌‌‌های بالای حملونقل و اقامت تبدیل می‌شود. آخرین چشمانداز اقتصاد جهانی صندوق بین‌المللی پول(آوریل ۲۰۲۴) به بهبود پایدار اما کند اقتصادی اشاره می‌کند، اگرچه بر اساس منطقه متفاوت است. رشد جهانی می‌تواند در سال‌های ۲۰۲۴ و ۲۰۲۵ برابر با ۲۰۲۳، در حدود ۳.۲درصد باقی بماند، در حالی که انتظار می‌رود تورم به آرامی کاهش یابد.
انتظار می‌رود گردشگران در پاسخ به افزایش قیمت‌ها و چالش‌‌‌های اقتصادی کلی به جست‌وجوی ارزش پول و سفر نزدیک‌‌‌تر به خانه خود ادامه دهند، در حالی که دمای بالا و سایر رویدادهای آب‌و‌هوایی می‌تواند بر انتخاب مقصد بسیاری از مسافران تاثیر بگذارد. این مساله به طور فزاینده‌‌‌ای توسط کارشناسان گردشگری سازمان ملل متحد به عنوان یک نگرانی برای این بخش ذکر شده است. همچنین، عدم‌قطعیت ناشی از حمله روسیه به اوکراین، درگیری حماس و اسرائیل و سایر تنش‌‌‌های ژئوپلیتیک فزاینده نیز از خطرات منفی مهم برای گردشگری بین‌المللی هستند.
منبع:
دنیای اقتصاد
