گردشگری یکی از رکن‌های اقتصادی مهم در سراسر جهان است و هیچ اختلافی در شناخت ظرفیت‌های گردشگری وجود ندارد. همه ما می‌دانیم چه گونه ثروت‌هایی در این حوزه داریم که نیاز به توضیح ندارد. اما برای بهره‌برداری از این ظرفیت، نیاز به برنامه‌ریزی وجود دارد. در شرایط فعلی کشور، حرکت به سمت اقتصاد گردشگری تنها یک انتخاب نیست، بلکه یک ضرورت است.
به طور کلی، ۱۰ درصد از تولید ناخالص داخلی جهانی از طریق صنعت گردشگری تأمین می‌شود. وقتی کشوری مانند قطر برای برگزاری جام جهانی فوتبال ۲۰۰ میلیارد دلار هزینه می‌کند، به این معنی است که درآمدهای حاصل از گردشگری برای آن‌ها قابل توجه است. ایران، با توجه به ظرفیت‌های تاریخی و اکوتوریسمی که دارد، باید بیشترین بهره را از صنعت گردشگری ببرد و سهم گردشگری در اقتصاد کشور ما باید بهبود یابد.
درآمدهای بین‌المللی گردشگری تأثیر مثبت و منفی بر شاخص فقر دارد. بسیاری از کشور های کمتر توسعه یافته توانسته اند از این ویژگی جهت پیشرفت و توسعه کشورشان استفاده کنند.
توجه به صنعت گردشگری این امکان را برای مناطق محروم و دور افتاده پدید می‌آورد تا با تأمین زیر ساخت های لازم برای گردشگری، نظیر مسیر های حمل و نقل، آب و فاضلاب، انرژی و خدمات بهداشتی و درمانی به رفاه دست پیدا کنند. از این نظر است که گردشگری فعالیت دو سر برد است که یکی از روش های زود بازده در از بین بردن فقر است.
کاهش سفر های داخلی ارتباط مستقیم به افزایش نرخ فقر دارد. در دو سال گذشته هم زمان با افزایش تورم سبک زندگی بسیاری از ایرانی‌ها تغییر کرد. تنها سفر از زندگی ما حذف نشده بلکه تغییر در سبک خرید، سفره‌ها و یا تغییر محل زندگی مشاهده می‌شود. وقتی سفره خالی باشد، سفر یک هزینه لوکس است و ترجیح بر حذف آن خواهد بود.
اما در شرایط فعلی سفر به عنوان تفریح یک ضرورت است. در زندگی شهری بسیاری از مشکلات روحی و روانی رنج می‌‌‌‌برند. سفر تأثیر مستقیم بر عملکرد افراد در زندگی شخصی و زندگی اجتماعی دارد.
جامعه افسرده قابلیت تبدیل شدن به بحران اجتماعی و سیاسی را دارد. بنابراین توجه به عمومیت پیدا کردن تفریحاتی نظیر سفر است.
سیاست‌گذار می‌تواند با تأمین زیر ساخت های گردشگری و برنامه ریزی صحیح و تخصیص یارانه به این بخش، امکان استفاده از سفرهای ارزان را برای عموم مردم فراهم کند. هزینه در صنعت گردشگری زود بازده ترین سرمایه گذاری است.
صنعت گردشگری می‌تواند سهم زیادی در کاهش فقر ایفا کند. تسهیلات ارزان قیمت برای فعالان گردشگری و مردمی که می‌خواهند در این حوزه وارد کار شوند و تسهیل قوانین مربوطه، می‌تواند اقدامی باشد تا حوزه گردشگری رونق پیدا کند.
انتقاد نسبت به غفلت مرکز آمار و وزارت گردشگری
به گزارش مرکز پژوهشهای مجلس؛ طی سالهای گذشته ارائه نظام آماری گردشگری ازسوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی مورد غفلت قرار گرفته است. مرکز آمار ایران نیز بعد از پایان دوران بیماری کرونا، آمار رسمی از داده های گردشگری ارائه نکرده است.
گردشگران داخلی ایران در سال ۲۰۲۰ بالغ بر ۹۳ هزار و ۸۹۴ میلیارد تومان هزینه کرده بودند که این رقم نسبت به سال قبل از آن با افت ۷ .۳۹ درصدی مواجه بوده است. دلیل این افت نیز اوج گیری بیماری کرونا در آن سال است. بعد از سال ۲۰۲۰ گردشگری داخلی روند رو به رشدی را طی کرد، به طوری که در سال ۲۰۲۱ هزینه کرد گردشگران داخلی ایران ۹. ۴۸ درصد رشد داشته و به ۱۳۹ هزار و ۷۷۲ میلیارد تومان رسیده است. درحالی که براساس آمارها، چشم انداز هزینه های گردشگری داخلی در سراسر دنیا روند رو به رشدی را نشان می دهد، ایران نیز تحت تأثیر روند جهانی قرار دارد.
۷۰درصد خانوارهای ایرانی سال ۱۴۰۰ سفر نرفتند
براساس نتایج آمارگیری از گردشگران ملی مرکز ملی آمار ایران در سال ۱۴۰۰، از جامعه ۲۶ میلیون و ۳۰۲ هزارنفری خانوار کشور، حدود ۷۰ درصد از آنان در سال ۱۴۰۰ سفر نرفته و تنها هفت میلیون و ۷۸۸ هزار خانوار معادل ۳۰ درصد خانوارهای کشور در این سال به سفر رفته اند.
از سوی دیگر، نگاهی به تعداد سفرهای بومی اعضای خانوار برحسب سفر با اقامت شبانه یا بدون اقامت شبانه نیز نشان می دهد، در سال ۱۴۰۰ ، حدود ۴۲ درصد سفرها با اقامت شبانه و ۵۸ درصد بدون اقامت شبانه بوده که البته درصد خانوارهای سفر رفته در طول سال ۱۴۰۰ از بهار ۱۳۹۸ کمتر است.
منبع:
ستاره صبح ایران
