قیمت روغن سرسام آور شد / تولید کنندگان مراقب باشند! - افق اقتصادی

افزایش ۱۱۷ درصدی در قیمت روغن زیتون نشان‌دهنده تورم قابل توجهی در بازار جهانی این محصول است که می‌تواند بر تولیدکنندگان، تجار و مصرف‌کنندگان در سطح بین‌المللی تأثیر بگذارد. روغن زیتون به دلیل خواص سلامت‌بخش آن، جزء غذاهای اصلی در الگوهای غذایی سالم به حساب می‌آید و این افزایش قیمت ممکن است بر تصمیم‌گیری‌های مربوط به رژیم غذایی و در دسترس بودن این محصول اثر بگذارد.

گزارش منتشر شده از سوی وزارت کشاورزی ایالات متحده نشان می دهد که قیمت جهانی روغن زیتون در ماه دسپتامبر به ۸۹۰۰ دلار در هر تن رسیده است و می افزاید که میانگین قیمت در ماه اوت حدود ۱۳۰ درصد بیشتر از مدت مشابه سال قبل بوده است.

هزاران سال است که روغن زیتون – که به آن “طلای مایع” می گویند – جزء ضروری رژیم غذایی ساکنان کشورهای مدیترانه ای محسوب می شود و پس از آن، زمانی که دنیا به فواید آن برای سلامتی پی برد، تقاضا برای آن افزایش یافت، اما افزایش قیمت اخیر بنا به اعتقاد فعالان بازار افزایش تقاضا همزمان با کمبود عرضه بوده است.

تابستان‌ها و زمستان‌های معتدل اروپای جنوبی آب و هوای ایده‌آلی برای درختان زیتون است، در حالی که امواج گرمای طولانی، خشکسالی و آب و هوای بد مانع از تولید می‌شود.

تولید روغن زیتون در اسپانیا در فصل گذشته به حدود ۶۱۰ هزار تن کاهش یافت که در مقایسه با روال معمول ۱.۳ تا ۱.۵ میلیون تن نشان از از کاهش بیش از ۵۰ درصد تولید دارد

موجودی کم

طبق آمارها اسپانیا بزرگترین کشور تولید کننده روغن زیتون در جهان است زیرا حدود نیمی از کل روغن زیتون را در سال تولید می کند و پس از آن یونان و ایتالیا قرار دارند.

اما فصل گذشته برای تولید بد بوده است، زیرا اسپانیا یک بهار گرم را تجربه کرد، به طوری که برخی از مناطق در آوریل حدود ۵ درجه گرمتر از میانگین معمول آن ماه بودند و همین موضوع باعث شد تا برداشت از باغ های زیتون کاهش یابد. به علاوه دو سوم کشور نیز در ماه ژوئن از خشکسالی طولانی رنج بردند و به تعداد معدودی درختان زیتون که در حال رشد بودند آسیب رساندند.

بر اساس داده های مین تک « Mintech » شرکت اطلاعاتی بازار کالا، تولید روغن زیتون در اسپانیا در فصل گذشته به حدود ۶۱۰ هزار تن کاهش یافت که در مقایسه با روال معمول ۱.۳ تا ۱.۵ میلیون تن نشان از از کاهش بیش از ۵۰ درصد تولید دارد.

از سوی دیگر برداشت سال آینده نیز ممکن است امیدوار کننده نباشد، زیرا خشکسالی دیگری در اسپانیا در راه است و وزارت کشاورزی این کشور اعلام کرد که تولید سال ۲۰۲۴ یک سوم کمتر از میانگین چهارسال گذشته خواهد بود.

تولید روغن زیتون در اتحادیه اروپا در سال گذشته حدود ۴۰ درصد کاهش یافته و قیمت‌ها را بالا برده است. همزمان، افزایش نرخ بهره و هزینه کود، حاشیه سود کشاورزان را کاهش داده است

ایتالیا به عنوان دومین تولید کننده زیتون نیز شاهد دماهای شدیدی بودیم و باکتری معروف به “Xyella fastidiosa” – که توسط حشرات پرنده پخش می شد – درختان را از بین برده است، در نتیجه تولید در اتحادیه اروپا در سال گذشته حدود ۴۰ درصد کاهش یافته و قیمت‌ها را بالا برده است. همزمان، افزایش نرخ بهره و هزینه کود، حاشیه سود کشاورزان را کاهش داده و انگیزه برای توسعه باغات این محصول کاهش یافته است.

سومین عامل گرانی زیتون را باید در ترکیه یافت. ترکیه به عنوان یکی از معدود کشورهایی است که از برداشت قابل توجهی برخوردار است. این کشورصادرات روغن زیتون خود را به میزان قابل توجهی کاهش داده و برای کنترل تورم داخلی صادرات این محصول را ممنوع کرده است. این اقدان باعث شد که قیمت روغن زیتون در ترکیه ثابت بماند، اما در جاهای دیگر افزایش یابد.

بالا رفتن قیمت روغن زیتون باعث شد تا روغن تقلبی در اسپانیا رواج بیشتری پیدا کند. مقامات اسپانیایی یازده برند تولید کننده روغن زیتون را به دلیل کیفیت پایین و پس از اثبات نامناسب بودن آنها برای مصرف انسان از قفسه های سوپرمارکت ها حذف کردند

روغن های تقلبی اروپایی، پیامدهای جهش قیمت

وغن زیتون محبوب ترین روغن طبیعی است که کار برد های گوناگون آن، روز به روز تقاضا برای خرید روغن زیتون اصل را بیشتر می کند. این روغن که از میوه ی زیتون به دست آمده و در بسیاری غذا های دنیا کاربرد دارد. روغن زیتون سرشار از آنتی اکسیدان ها، ویتامین E و اسید های چرب امگا۶ و امگا ۳ است که سلامتی بدن شما، پوست و موهایتان را تضمین میکند. عموم بیماری هایی که در عصر حاضر گریبانگیر اکثر افراد میشود با این روغن قابل پیشگیری و حتی درمان است. از جمله این بیماری ها میتوان به بیماری های قلبی، دیابت، سرطان، افزایش وزن و چاقی، آلزایمر و… اشاره کرد اما بدنیست بدانید که با افزایش شدید قیمت روغن زیتون، اسپانیا شاهد موجی از سرقت روغن زیتون مواجه شده است. زیرا در ماه اوت (شهریور) دزدان تنها از یک انبار محموله ای را به ارزش ۵۰۰ هزار دلار سرقت کردند. و از سوی دیگر بالا رفتن قیمت روغن زیتون باعث شد تا روغن تقلبی در اسپانیا رواج بیشتری پیدا کند. مقامات اسپانیایی یازده برند تولید کننده روغن زیتون را به دلیل کیفیت پایین و پس از اثبات نامناسب بودن آنها برای مصرف انسان از قفسه های سوپرمارکت ها حذف کردند.

در اول ماه آذر، مقامات اسپانیا و ایتالیا با همکاری آژانس مجری قانون اتحادیه اروپا یوروپل گزارش دادند که ۱۲ بشکه حاوی حدود ۲۶۰ هزار لیتر روغن زیتون تقلبی، یا غیربکر را ضبط کرده اند.

سازمان کولدریتی Coldiretti، ارگان اصلی کشاورزی در ایتالیا، نیز اظهار داشت که مخلوط کردن روغن زیتون با کیفیت بالا با محصولات با کیفیت پایین به یک روش معمول تبدیل شده است، زیرا افزایش تقاضا برای صادرات روغن از کشورهای مدیترانه ای با کاهش نرخ تولید به دلیل وضعیت آب و هوا به شدت بالا رفته است.

روغن زیتون کریستال ۵ لیتری را هم اکنون می توانید در فضای مجازی از حدود یک میلیون ۹۰۰ هزار تومان تا دو میلیون و ۹۵۰ هزار تومان خرید کنید که اختلافی حدود ۵۰ درصدی در قیمت وجود دارد در حالی که همین روغن در فرودین ماه امسال ۸۸۰ هزار تومان بوده است

پول به روغن تقلبی ندهید!

به عبارت بهتر در بازار داخلی باید بیش از گذشته هوشیار بود زیرا روغن های خارجی موجود در بازار با توجه به افزایش قیمت های جهانی تقلبی تر از گذشته اند.زیرا نهادهای نظارتی هرچ قدر هم که تلاش کنند اما افزایش قیمت ها انگیزه زیادی را برای متقلبان فراهم کرده است.

نکته جالب توجه دربازار ایران این است که روغن های زیتون حلبی خارجی در حالی که شکل و ظاهری مشابه هم هستند اما قیمت های متفاوتی دارند و تغییرات قیمتی برخی از آنها در حالی که قیمت های جهانی بیش از ۱۱۰ درصد افزایش یافته در داخل کشور حدود ۱۰ درصد رشد داشته است. لذا به خریداران پیشنهاد می شود که در هنگام خرید تنها به این نکته که بسته بندی آن خارجی(ایتالیایی و یا اسپانیایی) است بسنده نکرده و حتما از فروشگاه های معتبر و قابل اعتماد این محصول مفید را خریداری کنند.

به عنوان مثال روغن زیتون کریستال ۵ لیتری را هم اکنون می توانید در فضای مجازی از حدود یک میلیون ۹۰۰ هزار تومان تا دو میلیون و ۹۵۰ هزار تومان خرید کنید که اختلافی حدود ۵۰ درصدی در قیمت وجود دارد درحالی که همین روغن در فروردین ماه امسال حدود ۸۸۰ هزار تومان بوده و اختلاف قیمتی هم میان ارزان ترین و گرانترین آنها وجود نداشته است.

از یاد نبرید که در چنین وضعیتی بهترین کار خرید از برندهای داخلی و مطمئن است زیرا برندهای داخلی حداقل مجبور به رعایت استانداردهای داخل ایران و پاس کردن آزمایش های بهداشتی هستند در حالی که معمولا روغن های خارجی از مبادی غیر رسمی وارد شده و در چنین شرایطی تولیدات زیر پله ای تقلبی نیز بیشتر می شود.