شاید بزرگ‌ترین بهانه برخی برای کتاب نخواندن قیمت بالای کتاب باشد و هر چند ابزار مطالعاتی الکترونیک می‌توانند پاسخگوی مناسبی برای این بهانه باشند. اما در این گزارش به بررسی قیمت کتاب‌های چاپی پرداخته ایم، با ما همراه باشید.
روز کتاب و کتابخوانی در ۲۴ آبان ماه و درسال ۱۳۷۲ تعیین شد وهمچنین این روز به عنوان یکی از روزهای هفته کتاب نیز شناخته می‌شود. در این روز، فعالیت‌ها و رویدادهای متنوعی در سراسر کشور به منظور ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی برگزار می‌شود. روز کتابخوانی به عنوان یک فرصت برای توجه به اهمیت کتاب و خواندن، ترویج فرهنگ کتابخوانی و افزایش آگاهی عمومی درباره اهمیت منابع نوشتاری، ارزش قرائت و دستیابی به دانش و اطلاعات مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به همین بهانه گسترش نیوز به بررسی بعد اقتصادی کتاب و کتابخوانی پرداخته است که در ادامه این گزارش می‌خوانیم.
مهم‌ترین دغدغه برای کتاب قیمت کاغذ است
کاغذ جزء اصلی‌ترین مواد اولیه برای انتشار کتاب است و همواره از درجه اهمیت بالایی برخوردار است. قیمت کاغذ برای رسانه‌های نوشتاری نیز حائز اهمیت است و همیشه به عنوان یک دغدغه بزرگ به آن پرداخته می‌شود. طی آخرین گزارش‌ها از مهر ماه سال جاری قیمت یک بسته کاغذ A۴ با کاهش حدود ۳۰ هزار تومانی به حدود ۱۴۰ هزار تومان و قیمت یک بند کاغذ با کاهش حدود ۳۰۰ هزار تومانی نسبت به ابتدای سال به حدود یک میلیون و ۳۰۰ هزار تومان رسیده است.
به گفته حمید نیکدل رئیس اتحادیه فروشندگان کاغذ و مقوا تهران، کاهش قیمت کاغذ در بازار به دلیل کاهش قیمت جهانی و تامین بخشی از نیاز ارزی است. او همچنین هشدار داده است که در صورتی که واردکنندگان با مشکلات ارزی مواجه شوند، ممکن است قیمت کاغذ افزایش یابد. حدود ۸۰ درصد محصولات در صنعت کاغذ و مقوا وارداتی هستند و مانند سایر بخش‌های اقتصادی، با مشکلات تامین ارز روبرو هستند. اما اخیراً تامین بخشی از نیازهای ارزی صنعت کاغذ و مقوا تامین شده است که از افزایش قیمت کاغذ جلوگیری کرده است. همچنین، قیمت جهانی کاغذ نیز در ماه‌های اخیر حدود ۱۵۰ دلار برای هر تن کاهش یافته است که تأثیری بر بازار قیمت کاغذ داشته است.
وضعیت قیمت کتاب در بازار
قیمت کتاب‌ها در طول زمان تغییر خواهد کرد و افزایش قیمت در برخی موارد قابل توجیه است. بررسی قیمت کتاب‌های عرضه شده در شش ماه اول سال‌های ۱۳۹۹ تا ۱۴۰۲ نشان می‌دهد که قیمت کتاب در سال ۱۴۰۱ به طور قابل توجهی افزایش یافته است. به عنوان مثال، میانگین قیمت کتاب در شش ماه اول سال ۱۴۰۰ حدود ۵۱ هزار تومان بوده است و در سال بعد به نزدیکی ۷۱ هزار تومان رسیده است. در سال ۱۴۰۲، قیمت کتاب به بیش از ۱۱۵ هزار تومان رسیده و در طول یک سال، افزایش قیمتی حدود ۲۰۰ درصدی را تجربه کرده‌ایم.
حجم اقتصادی بازار نشر در شش ماه ابتدایی سال جاری حدود ۵ هزار میلیارد تومان بوده است، در حالی که در سال‌های قبل به ترتیب ۱۶۰۰.۲۴۰۰ و ۳۶۰۰ میلیارد تومان بوده است. در شش ماه ابتدایی سال جاری، تعداد عناوین تولید شده در بازار نشر وضعیت مطلوبی از نظر اعداد و ارقام داشته است. طبق آمارهای منتشر شده توسط خانه کتاب و ادبیات ایران در تارنمای رسمی خود، نزدیک به ۴۹ هزار عنوان جدید تألیفی یا ترجمه‌ای وارد بازار نشر شده‌اند و ۳۱ هزار و ۷۵۹ عنوان هم تجدید چاپ شده است. این آمار براساس گزارش‌های آماری مذکور تهیه شده است.
افزایش قیمت کتاب‌ها در چهار سال اخیر منجر به کاهش تیراژ آن‌ها شده است. طبق آمارها، تیراژ کتاب‌ها در میانگین از یک هزار و ۲۵۰ نسخه در چهار سال گذشته به ۸۹۲ نسخه در شش ماه اول سال جاری کاهش یافته است. از بین ۱۲ گروه موضوعی که خانه کتاب و ادبیات ایران تعریف کرده است، کتب مربوط به کودکان و نوجوانان بیشترین تیراژ را داشته‌اند. تعداد تیراژ کتب کودک و نوجوان در سال ۱۳۹۹ حدود ۱۴ میلیون نسخه بوده و در سال جاری به ۱۲ میلیون نسخه کاهش یافته است. این آمار شامل کتبی است که به صورت اُفست یا زیرزمینی چاپ و منتشر می‌شوند.
