کاووسی گفت: در حال حاضر استانداردهای مناسبی نداریم و هر چند که در ظاهر گفته میشود استاندارد رعایت میشود ولی میتوان در مورد استاندارد بنزین و استانداردهای تولید خودرو یاد کنیم که علی رغم ادعایی که گفته میشود استاندارد رعایت میشود.
روز ملی کیفیت یک رویداد سالانه است که در برخی کشورها برگزار میشود. این روز به منظور توجه به اهمیت کیفیت در زندگی روزمره، تولید صنعتی و خدمات، و ترویج فرهنگ کیفیت در جامعه برگزار میشود. در کشور ما نیز روز ملی کیفیت مصادف با ۱۸ آبان ماه هر سال است و در این روز به بررسی اهمیت این موضوع مهم در امر تولیدات داخلی پرداخته میشود.
بر همین اساس خبرنگار گسترش نیوز در گفتگو با یوسف کاووسی کارشناس اقتصادی به بررسی ابعاد مختلف کیفیت و تاثیر آن بر اقتصاد کشور پرداخته است که در ادامه این گزارش با هم میخوانیم.
نقش کیفیت در تولید کالاهای داخلی
یوسف کاووسی کارشناس اقتصادی به خبرنگار گسترش نیوز گفت: کیفیت در تولید کالاهای داخلی نقش بسیار مهمی دارد. اگر کیفیت در تولید کالا رعایت شود میتواند با استقبال مصرف کنندگان داخلی روبرو شود و از طرفی در بازارهای صادراتی و بازارهای هدف جایگاه خوبی را پیدا خواهد کرد. موانع زیادی بر سر راه کیفیت تولید داخلی وجود دارد، موانع تحریمی، موانع بخشنامهای و سیاستی در وزارت صمت و وزارت کشاورزی و همچنین سیاست گذارانی که در ارتباط با مسائل ارز هستند، از جمله این موانع هستند.
وی افزود: اگر ما مشکل ارزی نداشته باشیم میتوانیم سیاست تنظیم بازار را انجام دهیم. دراین شرایط قادر خواهیم بود بازارهای داخلی را با کالاهای خارجی در مقاطعی اشباع کنیم تا انحصار از بین برود. از طرفی میتوانیم با موانعی تعرفه واردات و صادرات را کم کنیم تا در ادامه بتوانیم اجناس داخلی را در بازارهای منطقهای به فروش برسانیم.
ارتباط مستقیم کیفیت به مواد اولیه
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: در حال حاضر کیفیت در تولید کالاهای داخلی برمی گردد به مواد اولیه که اولین مسئله در مواد اولیه این است که ما دسترسی به مواد اولیه مطلوب و درجه یک نداریم و اگر هم داشته باشیم با توجه به اینکه قیمت آن بالاتر است، تجار ما تلاش میکنند مواد اولیه بیکیفیت یا درجه یک و ۲ و ۳ وارد کنند و از آن در تولید استفاده کنند. همان طور که در مورد خودرو و لوزام خانگی این اتفاق را شاهد هستیم.
کاووسی ادامه داد: با توجه به اینکه بخش عمدهای ازمحصولات تولیدی ما از فولاد است و فولاد هم واقعا به اندازهای داریم که از آن استفاده کنیم ولی سعی میکنیم بیکیفیتترین را در آنها استفاده کنیم. بنابراین مهمترین مانع برای کیفیت، مواد اولیهای است که در حال استفاده شدن است. اگر مواد اولیه را خوب استفاده کنیم این تصمیم میتواند منجر شود که کالای تولید شده با قیمت مناسب و کیفیت مناسب به دست مصرف کننده برسد.
عدم توجه به بهره وری در تولیدات داخلی
وی اظهار داشت: یکی از موارد دیگر تاثیر گذار بر کیفیت، مسئله بهره وری است که ما به این موضوع در تولیدات داخلی اصلا نگاه نمیکنیم. اگر قرار باشد به این موضوع پرداخته شود و هزینههای سربار را توزیع کنیم، ممکن است این کالا در داخل کشور خیلی ارزانتر تولید شود و به دست مصرف کننده برسد. موضوع بعدی، بحث تغییر مدیریتهای پی در پی است، به عنوان مثال مدیری، یک وزیری و یک معاون وزیری سیاستهایی را اعمال میکند که مدیر بعدی، وزیر بعدی و معاون وزیر بعدی ممکن است ۱۸۰ درجه تغییر آن سیاسیت را اعمال کند.
کاووسی در ادامه گفت: لازم به تاکید است که سیاست واردات کشور در چند سال اخیر یک سیاست از بالا به پایین حاکمیتی است و همه ملزم به اجرا هستند. حتی ما الزام داریم که بعضی از کالاهایی که مشابه داخلی دارند، حق وارداتشان را نداریم. ولی اینها سلیقهای میتواند جا به جا شود، مثلا با توجه به منابع ارزی قابلیت جا به جا شدن دارد. با توجه به بحث تهاتری که این سالها به واسطه تحریم وجود دارد باز هم این سیاستها امکان جا به جایی دارد، مثلا کشوری میگوید که نفت کشور را میگیرد و مثلا به جای آن لباسشویی میدهد، اینجا برای اینکه نفت کشور فروخته شود به این معامله تن میدهیم.
این کارشناس اقتصادی خاطرنشان کرد: همه مسائلی که در مورد کیفیت اشاره شد در آینده اقتصاد ما، مخصوصا اقتصاد صنایع داخل تاثیر گذار خواهد بود. متاسفانه ما با کالاهایی مواجه هستیم که استاندارد جهانی ندارد و حتی هم سو هم با آن نیست و اگر قرار باشد استاندارد بین المللی را بر این کالاها بررسی کنیم، همه آنها در کشورهای هدف که مقصد صادراتی ما هستند، رد میشوند.
محصولات ایرانی در کشورهای هدف رد استاندارد میشوند
کاووسی افزود: بسیاری از کالاهای ما در بازار روسیه به واسطه استانداردهایی که آنجا وجود دارد، مورد تایید قرار نمیگیرند. حتی در زمینه مسائل خوراکی ها، میوهجات و پروتئین این کشورها به شدت استانداردهای متفاوتی نسبت به ما دارند. در این موارد هم کشور ما حاضر نیست استانداردهای کشور هدف صادرات را رعایت کند و دلیل آن هم این است که هزینه تمام شده را برای کشور ما بیشتر میکند، بنابراین محصولات صادر شده ما به کشور هدف میرود و برگشت میخورد و در نهایت در بازارهای داخلی به قیمت پایینتری به فروش میرسد. اگر ما تلاش کنیم استانداردهای حداقلی را رعایت کنیم، هم میتواند در داخل کشور برای مردم مطلوبیت و جذابیت پیدا کند و هم در بازارهای منطقهای میتواند صادر شود و از محل صادرات آنها ارزآوری انجام شود و در ادامه برندسازی صورت بگیرد و آن برند اگر با کیفیت خوبی تولید شود در آینده هم میتواند برای ما درآمدزایی کند.
تولیدات داخلی ما استاندارد نیستند
وی در ادامه گفت: در حال حاضر استانداردهای مناسبی نداریم و هر چند که در ظاهر گفته میشود استاندارد رعایت میشود ولی میتوان در مورد استاندارد بنزین و استانداردهای تولید خودرو یاد کنیم که علی رغم ادعایی که گفته میشود استاندارد رعایت میشود و ضوابط آن وجود دارد، بیشتر آنها نمره قبولی را نمیگیرند. در رابطه با خودرو که میبینیم ماهانه شاهد نزدیک به ۱۰ هزار کشته داریم و این نشان دهنده ریسک و خطری است که تولید بیکیفیت خودرو بر اقتصاد کشور وارد میکند. مثلا اگر همین آمار تصادفهای جادهای و تلفات در نظر بگیریم، جدای از اینکه آسیب به خانوادهها وارد میشود، مجروحین این حوادث که شاید در ماه حدود ۲۰۰ هزار تا ما داریم و از این تعداد شاید خیلی از آنها قطع عضو و معلول شوند و آسیب سرسامآور به بخش اقتصادی بهداشت کشور وارد میکند.
کاووسی در پایان به گسترش نیوز گفت: کیفیت در کشور ما تا حد بسیار زیادی نمایشی است و استانداردها رعایت نمیشود، با فشار فلان مقام امکان نادیده گرفتن استانداردها وجود دارد. همان طور که در حال حاضر مشاهده میشود که چندین سال استاندارد را رعایت میکند و کالاها در گمرک دپو میشود و به محض تغییر مسئول مربوطه تمام کالاهای دپو شده بدون هیچ مشکلی وارد کشور میشود. این ناهماهنگیها و حرکات نمایشی نشان دهنده این است که استاندارد و کیفیت در کشور ما حرف اول را نمیزند.