بسیاری از صنعتگران خراسان جنوبی نگران نبود بازار و برندسازی برای محصولات خود هستند که به گفته مسئولان استانی، ضعفی جدی در این صنعت و سرمایه ای است که باید نادیده گرفته شود.
وقتی سخن از اشتغال زایی و کارآفرینی زده می شود مقصود تنها راه اندازی واحدهای صنعتی بزرگ نیست بلکه گاه با حمایت از یک هنرمند صنایع دستی برای ایجاد یک کارگاه کوچک می توان اشتغال ایجاد کرد.
به عنوان مثال برای همه دختران این سرزمین عروسک یک یادگار و خاطره از دوران کودکی است. خاطره ای که همواره جذابیت خود را برای ما حفظ کرده است اما برخی از بانوان هنرمند خراسان جنوبی با استفاده از ایده‌ای از همین عروسک ها زمینه ای برای کارآفرینی و اشتغال زایی فراهم کرده اند.
و یا می توان با اعطای تسهیلات به یک صنعتگر و هنرمند فعال در حوزه چرم سازی و کمک به او برای خرید مواد اولیه و رونق دادن کسب و کارش کمک کرد. البته صنایع دستی علاوه بر کمک به اشتغال زایی در حفظ هویت بومی یک منطقه نیز کمک شایانی می کند.
صنایع دستی به عنوان یکی از پیشران‌های اقتصادی خراسان جنوبی در کنار بخش هایی مانند کشاورزی، صنعت، مرز و گردشگری تعریف شده است که بیانگر اهمیت راهبردی این حوزه است و از مجموع ۲۹۹ رشته صنایع دستی در کشور، ۱۲۰ رشته در این استان وجود دارد.
این استان با داشتن ۱۰ هزار هنرمند و صنعتگر کد دار در حوزه صنایع دستی سهم بسزایی در بازار کار و تولید کشور دارد که نیاز به حمایت جدی دارند.
دغدغه بیشتر صنعتگران استان نبود بازار و نشان تجاری و برندسازی برای محصولات تولیدی آنهاست که به اذعان مسئولان استان نیز در این زمینه ضعف جدی وجود دارد.
اشتغال با هنر
اما بی شک فعالان این حوزه در مسیر کاری خود با سختی های فراوانی رو به رو هستند که طرح و بررسی آن می تواند به کاهش این چالش ها کمک کند.
مریم سورگی بانوی فعال در حوزه صنایع دستی و عروسک سازی در گفت و گو با خبرنگار بازار با بیان اینکه در ایام کرونا دوره ای برای عروسک سازی گذرانده است، اظهار کرد: من به دنبال تسهیلات نبودم و تنها به واسطه علاقه به سمت صنایع دستی و عروسک سازی رفتم.
وی با تأکید بر اینکه حمایت هایی از من از طرف مساجد و… بوده است، بیان کرد: اما از طرف بانک ها حمایت خاصی نشدم.
این بانوی فعال در حوزه صنایع دستی با اشاره به اینکه در حوزه صنایع دستی ذوق و سلیقه یکی از مؤلفه های بسیار مهم است، ادامه داد: کارآفرینان حوزه صنایع دستی در بسیاری از موارد مکانی برای فروش محصولات خود ندارند و برپایی نمایشگاه ها فرصتی برای عرضه محصولات شان را به وجود می آورد.
بازارچه های فروش صنایع دستی افزایش یابد
وی ادامه داد: صنایع دستی کاری است که فرد به صورت تمام وقت برای آن فرصت می گذارد و از این جهت زمینه سازی برای فروش محصولات مثل برپایی بازارچه های فروش صنایع دستی از اهمیت فوق العاده ای برخوردار است.
مریم مودی از هنرمندان صنایع دستی خراسان جنوبی که در زمینه تولید بدلیجات تزئینی و کارهای و رزینی و تولید محصولات چرمی فعالیت می کند در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهار کرد: در زمینه صنایع دستی با دو مشکل رو به رو هستیم که مشکل نخست گران شدن مواد اولیه است.
وی بیان کرد: این موضوع در مورد اکثر صنایع دستی صدق می کند و هر دفعه که چرم مورد نیاز را خریداری می کنم نسبت به دفعه قبل گرانتر شده است و ما نیز مجبور به فروش گرانتر محصولاتمان می شویم که این موضوع تعداد مشتریان را به شدت کاهش می دهد.
مودی گفت: موضوع دوم بحث جایگاهی برای فروش محصولات است که در این زمینه بیشتر از فرصت نمایشگاه ها استفاده می کنیم.
وی افزود: به جز در ایام برپایی نمایشگاه مکان های بسیار محدودی در بیرجند وجود دارد که در آن بتوان غرفه های فروش صنایع دستی دید و البته باید به اقدام خوب در اختیار گذاشتن غرفه های بنای تاریخی امینی برای فروش صنایع دستی اشاره کرد.
سخت گیری بانک ها در اعطای تسهیلات
رضا محمدی از جوانان فعال بیرجندی است که در حوزه تولید ظروف سرامیکی فعالیت می کند در گفت و گو با خبرنگار بازار گفت: بی شک یک هنرمند صنایع دستی در طول دوران کاری به سرمایه در گردشگر نیاز دارد.
وی افزود: ولی متأسفانه بانک ها در زمینه اعطای تسهیلات سخت گیری می کنند در حالی که در راستای اشتغال زایی باید بسیار سهل تر گرفت.
این جوان صنعتگر خراسان جنوبی با اشاره به اینکه برپایی نمایشگاه هایی مثل نمایشگاه «اقتصاد به توان مردم» کمک شایانی به فعالان حوزه صنایع دستی برای فروش محصولاتشان می کند و از این جهت برپایی چنین نمایشگاه هایی باید رونق گیرد.
محمدی افزود: مشکل دیگر هنرمندان صنایع دستی این است که بسیاری از آنان از چتر پوشش بیمه ای بی بهره هستند و از این نظر نگرانی برای آینده شغلی و دوران بازنشستگی خود دارند.
یکی دیگر از هنرمندان صنایع دستی استان صادرات را راه رونق بازار صنایع دستی استان اعلام کرد و گفت: در زمینه توبافی فعالیت دارم و این محصول متقاضیان زیادی در کشور و جهان دارد اما در این زمینه نیاز داریم هم برند سازی و نام تجاری خاص برای تولیدات خودمان در استان داشته باشیم.
خراشادی بیان داشت: باید راهکارهایی در زمینه بازاریابی پیدا کرد و به نظر می رسد آموزش حلقه مفقوده ای است که نیاز است در این زمینه ورود شود.
سه هزار و ۵۰۰ صنعتگر صنایع دستی بیمه هستند
حسنعلی فولادی معاون صنایع دستی میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی در گفت و گو با خبرنگار بازار اظهار کرد:بیش از ۱۲هزار صنعتگر خراسان‌جنویی در هزار و ۲۰۰ رشته صنایع دستی قابلیت تولید و فعالیت دارند.
وی عنوان کرد: در سال ۹۸ بسیاری از صنعتگران صنایع دستی بیمه شدند ولی به واسطه کمبود اعتبار در برهه ای این بیمه قطع شد.
وی ادامه داد: بعد از آن طی تفاهم نامه ای که با صندوق بیمه روستائیان و عشایر بسته شد هنرمندان و صنعتگران صنایع دستی می توانستند بیمه این صندوق شوند که امکانات بسیار خوبی نیز دارد.
معاون صنایع دستی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری خراسان جنوبی افزود: در حال حاضر در خراسان جنوبی حدود سه هزار و ۵۰۰ صنعتگر صنایع دستی بیمه هستند.
فولادی در زمینه تسهیلات اعطا شده به صنعتگران صنایع دستی در خراسان جنوبی گفت: به صنعتگران از سرفصل هایی مختلف چون تسهیلات مشاغل خانگی که بین ما و اداره کار، رفاه و تأمین اجتماعی مشترک است، تسهیلات تبصره ۱۸ و تسهیلات تبصره ۱۶ تسهیلات اعطا می شود.
وی ادامه داد: سعی شده با برپایی نمایشگاه ها و بازارچه های صنایع دستی به صنعتگران در راستای فروش محصولات کمک کنیم هر چند در دنیای امروز فروش تنها به فروش حضوری محدود نمی شود و فضای مجازی میز می تواند در این زمینه کمک کار باشد.
معاون میراث فرهنگی خراسان جنوبی گفت: با وجود این تلاش شده که در حد مقدورات امکانات و فضاهایی را در اختیار صنعتگران قرار بدهیم.
بازاریابی و بسته‌بندی دو چالش اصلی صنایع دستی خراسان جنوبی است که باید در فضای رقابتی بازار مورد توجه هنرمندان قرار گیرد و مسئولان نیز تمرکز در حمایت ها را به این سمت و سو سوق دهند.
