بررسی بازار لوازم خانگی حکایت از کاهش قیمت بخشی از محصولات دارد، اما نکته مهم این است که این کاهش قیمت از سوی تولیدکنندگان نیست بلکه کسبه به دلیل رکود، کالاها را ارزانتر میفروشند.
یکی از اهدافی که طی سنوات گذشته به ویژه از سال ۹۷ به این سو در دستور کار وزارت صمت قرار گرفته افزایش تولید لوازم خانگی داخلی است؛ نتیجه این اقدامات نیز تا حدودی مثبت بوده و تولید لوازم خانگی اگرچه با سختی اما نسبت به سالهای قبل افزایش یافته است. به گونهای که سال گذشته شاهد رشد ۲۴ درصدی تولید لوازم خانگی بودیم.
اما نکتهای که به نظر میرسد سیاست گذاران توجهی به آن ندارند و یا فراموش کردهاند، موضوع خرید لوازم خانگی تولید شده است؛ بر همین اساس نیز بررسی بازار نشان میدهد که به دلیل کاهش قدرت خرید مردم و بالا بودن قیمت لوازم خانگی نسبت به درآمد عموم مردم، بازار این کالا در رکود به سر میبرد.
همین رکود موجب شده که فروشندگان کالاها را با قیمت ارزانتری بفروشند و یا اینکه در قالب فروش قسطی اقدام به عرضه کالاهای خود کنند.
وضعیت خرید و فروش در بازار لوازم خانگی به شکلی رقم خورده که اکبر پازوکی رئیس اتحادیه فروشندگان لوازمخانگی تهران میگوید: کارخانهها قیمت لوازمخانگی را ارزان نکردند؛ بلکه این کسبه هستند که ارزان میفروشند. ما حدود یک سال است که میگوئیم بازار در حالت رکود به سر میبرد و یکی از دلایل رکود هم نداشتن قدرت خرید مردم و گرانی مواد اولیه و کالای تمام شده است.
به گفته وی، امروز کاسب برای اینکه آبروی خود را حفظ کند و بتواند چکها را پاس کند خودش را به آبوآتش میزند و از طرفی مردم هم مردم قدرت خرید ندارند و برای حفظ آبرو، کالاهای موردنیاز خود را اقساطی خریداری میکنند. در حال حاضر یک فضای رقابتی در بازار شکلگرفته بهخاطر اینکه هر یک از مغازهها تخفیفات مختلفی را میگذارند.
پازوکی با بیان اینکه تولیدکننده، توزیعکننده و مصرفکننده امنیت اقتصادی ندارند، تاکید میکند که اگر قرار است به تولید کمک شود باید قیمت مواد اولیه و نرخ ارز ثابت باشد؛ اما توجهی به این هشدارها نشد.
تورم لوازم خانگی چقدر است؟
از سویی دیگر بررسی تورم لوازم خانگی نشان میدهد که در تیر ماه تورم این بخش ۳۸ درصد بوده است؛ یعنی افراد برای خرید محصولات این گروههای کالایی باید حدود ۳۸ درصد بالاتر از نرخ واقعی را بپردازند.
نکته جالب توجه آنکه تورم ماهانه این بخش نیز رقم ۳.۲ درصد را نشان میدهد. یعنی این گروه کالایی نسبت به خرداد ماه ۳.۲ درصد افزایش تورم را تجربه کرده است.
در جدول زیر نرخ تورم لوازم خانگی از سال ۹۶ (یک سال قبل از آغاز ممنوعیت واردات لوازم خانگی) تا تیر ۱۴۰۲ آمده است.
سال | نرخ تورم کل | نرخ تورم لوازم خانگی |
۱۳۹۶ | ۸.۲ درصد | ۵.۴ درصد |
۱۳۹۷ | ۲۶.۹ درصد | ۴۳ درصد |
۱۳۹۸ | ۳۴.۸ درصد | ۴۹.۳ درصد |
۱۳۹۹ | ۳۶.۴ درصد | ۴۶.۵ درصد |
۱۴۰۰ | ۴۰.۲ درصد | ۴۶.۵ درصد |
۱۴۰۱ | ۴۵.۸ درصد | ۳۶.۳ درصد |
تیر ۱۴۰۲ | ۴۷.۵ درصد | ۳۸ درصد |
با توجه به وضعیت پیش آمده، به نظر میرسد نیاز است که مسئولان وزارت صمت برای جلوگیری از زیاندهی فعالان حوزه لوازم خانگی و خروج بازار از رکود یک تدبیر اساسی بیندیشند؛ کاهش قیمت مواد اولیه به منظور کاهش قیمت نهایی لوازم خانگی در سطح کلان و ارائه طرحهایی برای کمک به مردم جهت خرید لوازم خانگی در سطح خرد میتواند از جمله راهکارها برای حل مقطعی رکود بازار لوازم خانگی باشد.