سازمان حمایت مانع تولید کننده / هرچیزی تابع دستورات حکومتی باشد غلط است - افق اقتصادی

تولید یک محصول غذایی با کیفیت، نیازمند وجود پارامترهایی که باید به طور کامل اجرایی شود. نیازمند به روزرسانی دستگاه‌های تولید و مواد غذایی با کیفیت و همچنین شناخت سلیقه‌های متفاوت برای فروش بهتر در بازار هستیم. بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که اگر یک محصول غذایی از کیفیت بالایی برخوردار باشد، این امکان وجود دارد که در بحث رقابت‌های جهانی و صادرات بتواند حرفی برای گفتن داشته باشد.

به گفته بسیاری دیگر از کارشناسان، زمانی می‌توان واراد بازار جهانی رقابتی شد که از منطقه و ذائقه مردم در کشورها، دانش و اطلاعات کافی داشت و مطابق با همان سلیقه‌ها محصول را تولید کرد. بهروز فروتن، مدیرعامل کارخانه محصولات غذایی بهروز، یکی از موفق‌ترین افرادی است که در زمینه محصولات غذایی بسیار مطرح است و تمام تلاش خود را در این چندین و چند سال کرده است تا مطابق با ذائقه‌های متفاوت، محصولات با کیفیت تولید کند. در ادامه این گزارش، گفت‌وگو گسترش نیوز با بهروز فروتن را می‌خوانید.

نقش مهم تحریم ها بر واردات لوازم صنعتی

بهروز فروتن، مدیرعامل کارخانه محصولات غذایی بهروز ضمن بازدید از موسسه مطبوعاتی، فرهنگی صمت، در گفت‌وگو با خبرنگار گسترش نیوز درباره تاثیر تحریم‌ها بر واردات لوازم مورد نیاز بخش غذایی اظهار کرد: تحریم‌ها تاثیرات بسیار زیادی بر واردات مورد نیاز در بخش تولید محصولات غذایی گذاشته است و درواقع این صنعت را با چالش مواجه کرده است. اگر تحریم نبودیم و می‌توانستیم، ماشین‌آلات مورد نیاز این صنعت را وارد کنیم، کار در واحد‌های صنعتی متوقف نمی‌شد. دستگاه‌های موجود روزانه ۵ الی ۸ ساعت کار می‌کنند. به عنوان مثال، دیواری را در نظر بگیرید که نم داده است، سپس ما روی این دیوار رنگ می‌زنیم، قطعا زیبا خواهد شد اما ماهیت کار این است که این دیوار نم دارد.

فروتن ادامه داد: ما جهان بسته‌ای نیستیم. اصولا در جهان امروز، مدت‌ها است که اقتصاد حرف اول و بهداشت و سیاسیت حرف دوم را می‌زند. جایگاه بهداشت و سیاست ممکن تغییر کند اما در جایگاه اول همواره اقتصاد قرار دارد. ما باید از نگاه اقتصادی جهان را ببینیم و تعاملات اقتصادی داشته باشیم و اگر این چنین نباشد، شاهد وضع موجود خواهیم بود.

وی افزود: یاد دارم روزی بحث خودکفایی در کشور مطرح بود. این نکته را باید گفت که هیچ کشوری در جهان وجود ندارد که خودکفا باشد. حتی کشور امریکا که بسیاری بر این باور هستند که اقتصاد خوب دارد و به کشوری وابسته نیست، باید گفت که به کشور چین وابسته است و در ادامه چین هم به روسیه وابسته است. چنین چیزی به خود اتکایی بر خواهد گشت نه این که بگوییم خودکفا هستیم. برای مثال، از نظر تولیدات کشاورزی، بهترین هستیم اما اگر نتوانیم تکنولوژی بیاوریم و از آن استفاده کنیم آیا باز هم می‌توانیم بهترین باشیم؟ پس باید متکی به ماشین‌آلات و تکنولوژی باشیم تا بتوانیم تولید و صادرات داشته باشیم تا ارز صادرات را دریافت کنیم و ماشین‌آلات مورد نیاز وارد کشور شود.

فروتن گفت: اگر من بخواهم بگویم خودکفایی، نمونه آن می‌شود ماشین‌های داخلی که الان مشاهده می‌کنیم. ماشین‌های داخلی آیا در سطحی قرار دارد که بتواند وارد بحث رقابت جهانی شود؟ در صنعت غذایی به جهت مهر خداوندی که در ایران داریم، اوضاع خوب است. این نکته را هم باید اضافه کنم که هیچ صنعتی مانند مواد غذایی، نمی‌تواند ارز آور و اشتغالزا باشد و هرجایی را آباد کند.

صادرات باید به صورت مستمر باشد

مدیرعامل کارخانه محصولات غذایی بهروز در ادامه این گفت‌وگو و درباره بحث صادرات، همچنین جایگاه محصولات غذایی ایران در بازار جهانی گفت: اگر صادرات به همین مدل اجرا شود، نمی‌توان اسم آن را صادرات گذاشت. صادرات باید به صورت مستمر صورت بگیرد و فاکتورهایی نیز برای آن وجود داشته باشد. این فاکتورها شامل قیمت، بسته‌بندی، کیفیت، زمان تحویل و… است و اگر چنین فاکتورهایی نباشد، صادرات به مشکل بر خواهد خورد.

وی افزود: شناخت بازار هدف در بحث صادرات بسیار اهمیت دارد و متاسفانه باید گفت که ما با عدم شناخت بازار هدف مواجه هستیم. امروزه در ایران، اگر کیفیت محصول تولید داخل پایین باشد، مشتری از مشابه خارجی آن خریداری خواهد کرد؛ پس باید گفت کیفیت حرف اول را می‌زند. در بحث شناخت بازار هدف اگر بخواهم مثالی برایتان بزنم، باید گفت که اگر در ایران مربا تولید شود که به درد آذربایجان بخورد، قطعا به درد بندرعباس نمی‌خورد. پس نیاز است که منطقه شناخته شود و بازار هدف کاملا شناسایی شود و بنا بر ذائقه منطقه، بحث صادرات صورت گیرد.

فروتن گفت: اگر ذائقه غذایی، رنگ، بو، مزه و… مناسب همان منطقه شناسایی شود، می‌توان محصولی را تولید کرد که به درد همان منطقه بخورد و صادرات رونق اساسی بگیرد. هر اتومبیلی که در دنیا تولید می‌شود، به عنوان مثال برای استرالیا یک شکل و برای دبی یک شکل دیگر تولید می‌شود، در صورتی که همه آنها در یک کارخانه تولید می‌شوند. سلیقه مردم استرالیا با مردم دبی تفاوت دارد. به همین دلیل کارخانه تولید‌کننده طبق همان سلیقه تولید می‌کند و محصول خود را صادر می‌کند.

اگر می‌خواهیم در بازار آزاد اقتصاد جهان حضور داشته باشیم، باید یک شناخت کافی از بازار جهان داشته باشیم و البته از تمام آنها مهم تر اینکه تحریم هم نباشیم.

در ایران مسائل زیادی داریم

وی درباره چند نرخی بودن ارز و همچنین وجود ارز دولتی و مشکلات تولید کنندگان، اظهار کرد: ما در ایران مشکل نداریم؛ باید گفت ما در ایران مسئله و موضوع داریم. ما مسئله‌ای تحت عنوان گرانی ارز و مسائل مربوط به بالا و پایین شدن نرخ ارز در کشور داریم. هرچیزی که تابع دستورات حکومتی باشد از بنیاد غلط است. هر دولتی در هرجای دنیا فقط بستر‌سازی می‌کند اما در ایران هم بستر‌سازی می‌شود هم می‌گوییم کجا برو و از کجا خرید را با این دلار انجام دهید. این نکته را باید گفت که اگر ارز تک نرخی باشد، شاهد رقابت سالم خواهیم بود. اگر نرخ ارز چندگونه باشد، آنهایی که ارز را با نرخ پایین تری دریافت می‌کنند، محصول خود را با نرخ گران‌تری در بازار عرضه می‌کنند.

فروتن ادامه داد: ما اگر بتوانیم محصول خود را با کیفیت بالا تولید کنیم، سود خواهیم برد اما اگر محصول خود را با کیفیت پایین تولید کنیم، از بازار رقابتی جهانی عقب خواهیم افتاد. فضای یکنواخت می‌تواند رقابت ایجاد کند و این زمان است که در بحث رقابت، کیفیت حرف اول را می‌زند. ما در ایران حدود ۴۰۰ کارخانه تولید رب گوجه فرنگی داریم که تمان آنها نقض دارند. اما برای مثال در ترکیه این تعداد به ۲۰ کارخانه می‌رسد که در بحث صادرات رب گوجه بسیار خوب کار می‌کند. به دلیل آنکه در ترکیه، دستگاه‌های تولیدی به طور ۲۴ ساعته مشغول کار هستند و از گوجه یکنواخت و با کیفیت استفاده می‌کنند.

وی افزود: در ایران، کیفیت‌ها در هر نقطه از کشور بسیار تفاوت دارد. برای مثال گوجه در مشهد با شیراز تفاوت دارد. با وجود این شرایط چطور می‌توان بر روی کیفیت تمرکز کرد و فعالیت داشت؟ هرکالایی که تحت فرمان و دستوری باشد، قطعا باید گفت که به سمت روال پیشرفت نخواهد بود.

سازمان حمایت چه نقشی دارد؟

وی در پاسخ به این سوال که آیا سازمان حمایت از مصرف‌کننده مشکلی در کار تولید‌کننده ایجاد می‌کند یا خیر گفت: بله قطعا این سازمان مشکلاتی را برای مصرف‌کننده و همچنین تولید‌کننده ایجاد خواهد کرد. این سوال را باید واحدهای تولیدی که بسته شده‌اند پرسید که چه بلایی بر سرشان آمده است. سازمان حمایت باید یک سازمان حمایتی باشد. مصوبه‌هایی که ارائه می‌دهد سبب می‌شود تا درب بسیاری از تولیدی‌ها بسته شود. درواقع سازمان حمایت مانع حمایت از تولید‌کننده و مصرف‌کننده است.

فروتن ادامه داد: شما دقت بفرمایید این محصولات غذایی با نام‌های متفرقه از کجا وارد بازار شده است؟ زمانی که من نتوانم تولید کنم، عده‌ای از خارج از کشور واردات محصولات غذایی را انجام می‌دهند و در بازار با نرخ پایین عرضه می‌کنند. سازمان حمایت در واقع حمایت نمی‌کند و یک مانع بزرگ دربرابر تولید‌کننده و مصرف‌کننده است.

مدیرعامل کارخانه محصولات غذایی بهروز درباره بزرگ‌ترین مشکلات تولید‌کنندگان گفت: همانطور که گفته شد، در ایران مشکل نداریم و مسئله و موضوع داریم. یکی از این مسائل که پیش روی تولیدکننده قرار دارد نگاه متفاوت به قانون است. از نظر بنده قانون اگر بد اجرا شود بهتر از آن است که به طور کل قانون نداشته باشیم؛ چون قانون بد را می‌توان اصلاح کرد اما اگر قانون نداشته باشیم که نمی‌شود. قوانین ما به ظاهر به نفع اقتصاد است اما باید گفت که در عمل اینطور نیست. صنایع ما به دلیل نقدینگی با رکود همراه هستند و بانک‌ها به راحتی تسهیلات نمی‌دهند. البته نمی‌توان گفت که بانک مقصر است؛ این قوانین تاثیرگذار بر بانک هستند که مشکلات را به وجود آورده‌اند.

کشاورز اگر در فصل مورد نظر نتواند کار کشت خود را انجام دهد با مشکل مواجه خواهد شد. بانک‌ها نیز بر اساس قوانینی که بر رویشان تاثیرگذار است، نمی‌توانند تسهیلات به موقع را به کشاورزان پرداخت کنند. همین دلیل سبب خواهد شد تا کشاورز دلسرد شود و دیگر تولید نکند. سال‌های سال است که ۴۰ درصد از محصولات کشاورزی ما ضایعات است.

کلام آخر

تولید‌کنندگان محصولات غذایی، با مشکلات بسیاری مواجه هستند که همکاری دولت را طلب می‌کند. بحث کیفیت محصولات غذایی در هر کشوری دارای اهمیت است و تولید یک محصول غذایی با کیفیت نیازمند تکنولوژی و امکانات جدید است. تحریم هایی که علیه کشور وضع شده است، این امکان را از تولید‌کننده گرفته است تا مطابق با تکنولوژی روز دنیا، بتواند محصول با کیفیت تولید کرده و حتی در بحث صادرات نیز بتواند حرفی برای گفتن داشته باشد.