اکوایران: تجربه نشان داده معمولاً دولت‌ها در مواجهه با افزایش قیمت، برای اولین اقدام، صادرات را ممنوع می‌کنند و واردات را افزایش می‌دهند؛ اما آنطور که کارشناسان اقتصادی می‌گویند، اجرای چنین سیاست‌هایی به حل اساسی مساله کمک نمی‌کند و فقط یک درمان موقت است. از همین رو برخی از فعالان حوزه صنایع غذایی چالش اصلی حوزه‌های مختلف از جمله صنعت دامداری و کشاورزی ایران را نداشتن یک نقشه راه مشخص و نوسان در تصمیم‌گیری‌ها می‌دانند.
هژیر ضیایی جم – مدیرعامل مزرعه خوراک سالم – در این باره به «اکوایران» توضیح داد: بزرگترین چالش در صنعت دامداری و کشاورزی، نبود نقشه‌راه مشخص است. دولت‌ها اصلاً برنامه مشخص و ثابتی ندارند. تمام تصمیمات، تصمیمات گذرا و اقتضایی است. در مواقعی مجوز صادرات داده می‌شود، قیمت بالا می‌رود و در همان زمان مجوز واردات هم برای کنترل بازار صادر می‌شود.
او به پیامدهای نوسان در تصمیم‌گیری‌ها از سوی دولت اشاره کرد و افزود: عدم وجود ثبات در تصمیم‌گیری‌ها و عدم وجود یک نقشه راه مشخص موجب شده که چندین سال قبل صادرکننده مرغ بوده‌ایم و امروز این کالا را وارد می‌کنیم. پیش از این در تولید گوشت قرمز سبک خودکفا بوده‌ایم اما امروز واردکننده شده‌ایم. در زمینه گوشت قرمز سنگین هم برخی مواقع وارد می‌کردیم اما امروزه نیاز به واردات این کالا بسیار زیاد احساس می‌شود. در زمینه لبنیات و شیر هم ممکن است در آینده نزدیک نیاز به واردات پیدا کنیم. همه این موارد نشان می‌دهد که برنامه مشخص وجود ندارد.
او به نبودِ یک نقشه راهبردی در تمامی دوره‌های گذشته اشاره و تصریح کرد: برای توصیف دقیق پیامدهای این موضوع، مقایسه وضعیت ایران در حوزه صنعت دامداری با کشورهای همسایه شمالی و جنوبی تصویر روشنی به ما می‌دهد.
این فعال حوزه صنایع غذایی افزود: ما تقریباً بین دو نقطه قرار گرفته‌ایم؛ کشورهای جنوب کشور تولید ندارند و عمدتاً واردکننده‌اند. در قسمت شمالی، کشورهای خوش آب و هوایی وجود دارند که مراتع دارند و صادرکننده هستند. قیمت دام سبک در کشورهای شمال ایران حدود ۴ دلار است و اگر نرخ آن را با ارز آزاد حساب کنیم ۲۰۰ هزار تومان قیمت دارد اما قیمت دام سبک در ایران به ۳۷۰ یا ۳۸۰ هزار تومان رسیده است. تفاوت و شکاف قیمتی زیادی وجود دارد و این قیمت‌ها را اگر با کشورهایی مثل قطر یا کویت مقایسه کنیم، متوجه می‌شویم که نرخ دام سبک در ایران اندکی از این کشورها که کاملاً واردکننده‌اند کمتر است.
به گفته او، طی سال‌های گذشته تصمیمات ناگهانی صنعت دامداری را با بحران مواجه کرده و این صنعت را از بین برده است؛ مثلا ناگهان قیمت نهاده‌ها آزاد شده و حمایت از دامدار برداشته شده است.
ضیایی جم در بخش دیگری از گفت‌وگوی خود به چالش دامداران طی ماه‌های اخیر اشاره کرد و در این باره توضیح داد: اگر برای مثال دامدار با سرمایه گردش یک میلیون تومانی در حال کار بود، این یک میلیون باید ۱۰ برابر شود چون قیمت خوراک و هزینه‌های دیگر شدیداً افزایش پیدا کرده است. حمایتی هم از دامداران انجام نشده و دامدار بسیاری از دام‌هایش را کشتار کرده است. در دامداری سبک، دامداری صنعتی در کشور وجود ندارد و بیشتر بار بر دوش عشایر و روستاها است و این قشر، توانایی مالی چندان زیادی ندارند که اگر سرمایه در گردش ۱۰ برابر قبل نیاز باشد، بتوانند دوام بیاورند.
مدیرعامل مزرعه خوراک سالم ادامه داد: امسال این افزایش هزینه‌ها یکی از دلایل اصلی افزایش قیمت گوشت در کشور است. باید برنامه و پلن مشخصی برای امنیت غذایی کشور که موضوع بسیار حساس و مهمی است وجود داشته باشد.
او تاکید کرد: بحث امنیت غذایی کشور هم مانند امنیت نظامی موضوع بسیار مهمی است. باید به نقطه‌ای برسیم که حداقل ذخایر استراتژیک کشور تأمین باشد که بتوان بازار را کنترل کرد. امروزه بسیاری از سیاست‌گذاری‌ها در کشور ناگهانی و مقطعی انجام می‌شود و همین امر باعث می‌شود که اسفندماه قیمت تمام شده مرغ در کشور ۶۰ هزار تومان بود اما در بازار ۴۶ هزار تومان عرضه می‌شد و بسیاری از مرغداران ضرر کردند. دو ماه بعد از آن، قیمت مرغ به ۱۱۲ هزار تومان افزایش پیدا کرد.
