سردخانه صنعتی چیست و انواع آن - افق اقتصادی

به گزارش بازار، سردخانه صنعتی از جمله تجهیزاتی هستند که برای حفظ محصولات حساس به دما و فاسد شدنی استفاده می شود. سردخانه صنعتی  قادر به حفظ دقیق دما و رطوبت در محدوده مورد نظر بوده و می توانند حجم زیادی از محصولات را در خود جای دهند.
توان برودتی این سردخانه ها نسبت به سایر سردخانه ها بیشتر بوده و قابلیت اطمینان بالاتری دارند. از انواع سردخانه صنعتی می توان به سردخانه های بالای صفر، زیر صفر، و دو مداره اشاره کرد.
در ادامه به سوالاتی همچون سردخانه صنعتی چیست، انواع، ویژگی ها و ظرفیت آن پاسخ خواهیم داد.

سردخانه صنعتی چیست؟
سردخانه های صنعتی تجهیزاتی هستند که برای نگهداری و حفظ کالاها و محصولات برای مدت زمان نسبتا طولانی و به صورت گسترده و بزرگ طراحی شده اند.
این سردخانه ها دما و رطوبت را به صورت دقیق کنترل کرده و شرایطی مناسب برای حفظ محصولات فاسد شدنی ایجاد می کنند. این نوع سردخانه ها عموما برای نگهداری حجم قابل توجهی از محصولات (بیش از ۲۰۰۰ تن) استفاده می شوند.
از نظر کاربری صنعتی نیز صنایع مختلفی مانند صنایع غذایی، داروسازی، صنایع شیمیایی و لجستیک نیازمند سردخانه های صنعتی هستند.
این سردخانه ها با استفاده از سیستم های تبرید پیشرفته، عایق ها و سیستم های نظارت و کنترل پیشرفته برای ایجاد محیطی پایدار و کنترل شده طراحی شده اند که به نیازهای دمایی محصولات مختلف پاسخ می دهد.
این سردخانه ها نقش حیاتی در تضمین سلامت و کیفیت کالاها از مرحله تولید تا مصرف دارد.
انواع سردخانه صنعتی
سردخانه های صنعتی را می توان به سه دسته کلی سردخانه زیر صفر، بالای صفر و دو مداره تقسیم نمود.
سردخانه صنعتی بالای صفر
سردخانه با دمای بالای صفر برای نگهداری میوه های تازه و خشک، سبزیجات، دانه های روغنی و خشکبار با دمای بین ۰ تا ۵ درجه سانتیگراد استفاده می شود.
احداث این سردخانه ها معمولاً در مناطقی که فاصله کوتاهی تا باغ های میوه داشته و یا نگهداری محصولات نیاز به دمای بالای صفر دارد، صورت میگیرد.
سردخانه صنعتی زیر صفر
سردخانه صنعتی با دمای زیر صفر، به منظور حفظ دمای زیر صفر و معمولاً با دمای ۱۸- درجه سانتیگراد طراحی  و ساخته می شود.
این نوع سردخانه ها برای کسب و کارهایی که نیاز به حفظ و نگهداری محصولاتی با شرایط انجماد عمیق دارند، بسیار ضروری و کارآمد است.
تجهیزات به کار رفته در تاسیسات این سردخانه ها باید توانایی ایجاد برودت زیر صفر و عملکرد صحیح در این شرایط را داشته باشند؛ از این رو این تجهیزات با تجهیزات سردخانه های بالای صفر متفاوت خواهد بود.
سردخانه صنعتی دو مداره
سردخانه دو مداره، یک سیستم برودتی بوده که دارای دو مدار تبرید جداگانه است. این سیستم می تواند به صورت مستقل یا در ارتباط با یکدیگر عمل کند.
هر مدار شامل مجموعه ای از کمپرسورها، کندانسورها، اواپراتورها و کنترلرهای خاص خود هستند. هدف اصلی از ساخت سردخانه دو مداره، بهبود عملکرد و انعطاف پذیری در نگهداری انواع محصولات است. این دو مدار می توانند به طور همزمان یا متناوب، و با توجه به نیازهای برودتی وارد مدار شوند.
در این سردخانه ها در صورت خارج شدن و اعمال تعمیرات در یکی از مدارها، مدار دیگر می تواند به عنوان رزرو یا استند بای (Standby) به کار خود ادامه دهد.
علاوه بر این، طراحی سردخانه دو مداره امکان کنترل بهتر دمای سردخانه را فراهم می کند. همچنین هر مدار تبرید را می توان به دامنه های دمایی خاص یا سالن های خاصی از سردخانه اختصاص داد، که این موضوع علاوه بر بحث مصرف انرژی، به کاهش استهلاک سیستم و همچنین توزیع بهتر دما کمک می کند.

تجهیزات سردخانه صنعتی
اجزای سیستم برودتی و عایق های آن، دو عضو اساسی از تجهیزات استفاده شده در این نوع سردخانه هستند که با یکدیگر درجه حرارت و رطوبت مطلوب را ایجاد و حفظ می کنند.
اجزای سردخانه صنعتی نقش حیاتی در تضمین عملکرد کارآمد و حفظ محصولات حساس به دما در سردخانه را دارند. در ادامه، به بررسی اهمیت سیستم های تبرید و عایق در سردخانه های صنعتی پرداخته شده است.
کمپرسور سردخانه
کمپرسورها به عنوان قلب سیستم تبرید، وظیفه فشرده سازی گاز مبرد را بر عهده داشته و همچنین با افزایش دما و فشار آن، مبرد را در سیکل تبرید پمپ می کنند تا در مسیر تبرید حرکت کند.
کمپرسورها انواع مختلفی داشته که از نظر نوع عملکردی به انواع پیستونی، اسکرال، اسکرو، روتاری، و سانتریفیوژ تقسیم می شوند.
از منظر ساختاری و بدنه نیز می توان آن ها را به انواع هرمتیک (بسته)، باز، و سمی هرمتیک (نیمه بسته) دسته بندی کرد.
برای سردخانه های صنعتی، توصیه می شود از کمپرسورهای پیستونی یا اسکرو با ساختار Open-type یا همان “باز” استفاده شود، هرچند در برخی موارد، از کمپرسورهای با ساختار سمی هرمتیک یا نیمه بسته نیز در ساخت این سردخانه ها استفاده می شود.
اواپراتور سردخانه
اوپراتورها با چرخش هوای درون سردخانه، گرما را از فضای داخل سردخانه جذب کرده و با تبادل حرارت آن با گاز مبرد درون لوله های خود، باعث تبخیر مبرد در کویل اواپراتور و افزایش دمای مبرد می شود.
در سردخانه های صنعتی، نوع و جنس اوپراتور به مواد مختلفی که در سردخانه نگهداری می شوند بستگی دارد. به طور عمومی، اوپراتورهای فولادی با روکش گالوانیزه گرم و یا اوپراتورهای آلومینیومی و در برخی موارد از استیل در سردخانه های صنعتی استفاده می شود.
کندانسور سردخانه
کندانسورها تجهیزاتی هستند که گرما را از مبرد گرفته و به محیط خارج سردخانه منتقل می کنند. در کندانسورها تقطیر مبرد و تبدیل آن به مایع پرفشار انجام می شود.
این تجهیز به عنوان یک مبدل حرارتی انواع مختلفی داشته که در ساخت سردخانه های صنعتی با ظرفیت بالا اغلب از نوع آب خنک و یا تبخیری استفاده می شود.
البته تعیین نوع کندانسور بستگی به موقعیت جغرافیایی و اقلیم منطقه نیز داشته و این موضوع تاثیر بسزایی در انتخاب نوع کندانسور دارد.
مبرد
مبردها سیالاتی هستند که در سیستم های سرمایشی برای جذب و آزادسازی گرما استفاده شده و فرآیند سرد سازی را ممکن می سازند.
انواع مختلفی از مبردها در سردخانه ها مورد استفاده قرار می گیرند که هر کدام خواص و ملاحظات زیست محیطی خاص خود را دارند.
در سردخانه های صنعتی، معمولاً از مبردهای با بازدهی بالا و خطرات زیست محیطی کمتر استفاده می شود. از جمله مبردهای شناخته شده می توان به آمونیاک و فریون ها اشاره کرد.
عایق
از عایق برای حفظ برودت درون اتاقک سردخانه استفاده می شود. برای عایق کاری نیز از مواد عایق با کیفیت بالا و رسانایی حرارتی کم مانند فوم پلی یورتان و پلی استایرن در ساخت دیوارها، سقف ها و کف سردخانه استفاده می شود. این مواد با ایجاد یک لایه عایق حرارتی باعث کاهش انتقال حرارت بین محیط بیرون و داخل سردخانه می شوند.
ضخامت عایق با دقت انتخاب می شود تا علاوه بر تامین شرایط دمایی مورد نیاز سردخانه کمترین هزینه را داشته باشد.
از طرفی افزایش بیش از حد ضخامت عایق باعث کاهش حجم در دسترس درون سردخانه خواهد شد.
در نهایت عایق کاری موثر، بهره وری انرژی را تضمین کرده، بار برودتی را کاهش می دهد و تشکیل یخ در اوپراتور سردخانه را به حداقل می رساند.

بنابراین به طور خلاصه می توان بیان کرد که سیستم تبرید که شامل کمپرسورها، اواپراتورها، کندانسورها، مبرد، و غیره هستند، وظیفه ایجاد برودت و سردسازی درون اتاقک سردخانه را بر عهده داشته، و عایق های دیوار، سقف، و کف باعث حفظ برودت و اتلاف انرژی می شود.
از طرفی استفاده از عایق با کیفیت و ضخامت مناسب، انتقال حرارت را به حداقل رسانده و با کمترین هزینه، حفظ دما در سردخانه را تضمین می کند.
این تجهیزات به کمک هم به فرایند سرمایش کارآمد و قابل اعتماد کمک کرده و کیفیت محصولات حساس به دما را در طول دوره نگهداری در سردخانه های صنعتی حفظ می کند. انتخاب سردخانه صنعتی یکی از کارهای تخصصی و مهندسی محسوب شده که نیازمند دانش و تجربه بالایی است. از این رو مجموعه فراسرد با بهره مندی از متخصصان این حوزه می تواند بهترین گزینه ها در خصوص انتخاب سردخانه ها ارائه دهند.

کاربرد سردخانه صنعتی
یکی از مهم‌ترین کاربرد سردخانه‌های صنعتی حفاظت از محصولاتی است که در دمای بالا فاسد می‌شوند و تازگی و کیفیتشان را از دست می‌دهند. در ادامه با مهم ترین کاربردهای آن آشنا میشویم.
صنایع غذایی
این سردخانه ها قابلیت نگهداری و ذخیره سازی انواع گسترده ای از مواد غذایی از جمله میوه ها، سبزیجات، محصولات لبنی، گوشت، و ماهی ها را در دمای پایین و سطوح رطوبت خاص فراهم می کنند.
این تجهیزات با حفظ زنجیره سرد، به کاهش فساد، کاهش ضایعات مواد غذایی و افزایش ماندگاری محصولات کمک می کنند.
همچنین، سردخانه های صنعتی نقش مهمی در تضمین سلامت مواد غذایی با مهار رشد باکتری های مضر و عوامل پاتوژنیک ایفا می کنند و امکان دسترسی به محصولات فصلی یا فاسد شدنی در طول سال فراهم می شود.
صنعت داروسازی
بسیاری از داروها، به خصوص واکسن ها و داروهای خاص، نیاز به دمای خاصی برای نگهداری دارند و هر گونه تغییر دما می تواند تأثیرات مخربی بر روی آن ها داشته باشد.
بنابراین سردخانه های صنعتی شرایط لازم برای نگهداری داروهای حساس به دما و حفظ خواص درمانی آن ها را فراهم کرده و از طرفی، نقش مهمی در توزیع داروها داشته و امکان حمل و نقل و ذخیره سازی ایمن در طول زنجیره تأمین را فراهم می کند.
صنایع شیمیایی
از سردخانه های صنعتی جهت تامین شرایط مناسب نگهداری محصولات شیمیایی مختلف مانند مواد شیمیایی تخصصی، مواد اولیه و غیره استفاده می شود.
در این سردخانه ها از واکنش های شیمیایی، تخریب و از دست رفتن ماهیت مواد جلوگیری می شود. این محیط با نگهداری و ذخیره سازی کنترل شده باعث ثبات کیفیت مواد شیمیایی می شود و به کارایی کلی فرآیندهای تولید مواد شیمیایی کمک می کند.
علاوه بر این، در سردخانه های صنعتی با کاهش خطر آتش سوزی، انفجار یا واکنش های خطرناک مرتبط با نگهداری نامناسب برخی از مواد شیمیایی، به افزایش ایمنی در نگهداری محصولات نیز پرداخته می شود.
لجستیک و توزیع
تأسیسات برودتی به عنوان موضوع کلیدی برای نگهداری کالاهای حساس به دما در طول حمل و نقل و توزیع شناخته می شوند.
سردخانه های صنعتی تجمیع، نگهداری و ذخیره سازی موقت کالاها را امکان پذیر ساخته و امکان هماهنگی کارآمد محموله ها و به حداقل رساندن زمان حمل و نقل را ممکن می سازند.
این سردخانه ها با مهیا کردن شرایط نگهداری مناسب، به حفظ کیفیت و سلامت محصولات در حین حمل و نقل کمک کرده و اطمینان حاصل می کنند که محصولات در شرایط مطلوب به مقصد می رسند.
سردخانه های صنعتی همچنین مدیریت موجودی را تسهیل کرده و امکان مدیریت بدون مشکل سفارش و تحویل به موقع را ممکن می سازند .
ویژگی های سردخانه صنعتی و تفاوت آن با سایر سردخانه ها
این سردخانه ها دارای ویژگی های منحصر به فردی است که باعت تفاوت شان با دیگر سردخانه ها میشود که در ادامه به توضیح کامل آن ها خواهیم پرداخت.
ظرفیت
یکی از تفاوت های اصلی سردخانه های صنعتی، مقیاس و ظرفیت آن ها است. سردخانه های غیر صنعتی معمولا به تاسیسات کوچکتر و مستقل یا واحدهایی تلقی می شود که برای نگهداری کالاهای حساس به دما در حجم کمتر طراحی شده اند.
این سردخانه ها معمولاً در مراکز خرده فروشی، رستوران ها یا مراکز توزیع کوچک استفاده می شوند. در طرف مقابل، سردخانه های صنعتی از نظر اندازه بسیار بزرگتر بوده و ظرفیت ذخیره سازی بسیار بیشتری دارند.
معمولاً سردخانه هایی که ظرفیت نگهداری ۲۰۰۰ تن و بیشتر را دارند، به عنوان سردخانه های صنعتی شناخته می شوند. سردخانه های صنعتی برای انبار مقادیر قابل توجهی از مواد حساس به دما ساخته می شوند و در صنایع مختلف مورد استفاده قرار می گیرند.
سردخانه های صنعتی اغلب از سیستم های برودتی قدرتمندتر و پیشرفته تری نسبت به سایر سردخانه ها استفاده می کنند.
ضروری است که سیستم برودتی در سردخانه های صنعتی به گونه ای طراحی شود که سرمایش ثابت و یکنواختی در سراسر فضای سردخانه فراهم کرده و از ایجاد محدوده دمای مورد نظر اطمینان حاصل کند.
زیرساخت ها و تجهیزات
سردخانه های صنعتی به دلیل مقیاس و ظرفیت بیشتر، نیازمند زیرساخت ها و تجهیزات خاصی هستند. این تأسیسات دارای سیستم های تبرید قدرتمندی بوده که قادر به حفظ درجه حرارت دقیق در سراسر سردخانه هستند.
در سردخانه های صنعتی، از عایق هایی همانند پلی اورتان استفاده می شود که با انتخاب ضخامت مناسب و هماهنگ با دمای سردخانه، کنترل دقیق دما و افزایش بهره وری انرژی را تسهیل می کند.
علاوه بر این، سردخانه های صنعتی از مکانیسم های نظارت و کنترل پیشرفته برخوردار هستند که از جمله آن ها می توان به سیستم های مانیتورینگ و کنترل از راه دور و اعلان هشدار برای اطمینان از شرایط مناسب عملکرد سیستم اشاره کرد.
سفارشی سازی
سردخانه های صنعتی برای پاسخگویی به نیازهای صنایعی که با مواد و محصولات حساس به دما سروکار دارند طراحی می شوند.
این سردخانه ها انعطاف پذیری و گزینه های سفارشی سازی بیشتری را نسبت به سردخانه های معمول در اختیار کاربران قرار می دهند. برخی از این ویژگی ها شامل پیش سردکن، انجماد سریع، سالن مربوط به میوه ها و نگهداری در اتمسفر کنترل شده برای محصولات خاص است.
قابلیت تطبیق پذیری و توسعه پذیری سردخانه های صنعتی به کسب و کارها این امکان را می دهد که طیف گسترده ای از محصولات را بتوان با شرایط دما، رطوبت و حجم های مختلف ذخیره کرد.
کاربری و مدت زمان نگهداری محصولات
سردخانه های معمولی اغلب برای ذخیره سازی کوتاه مدت کالاهای فاسد شدنی در مراکزی همچون فروشگاه ها و خرده فروشی ها و یا رستوران ها مورد استفاده قرار می گیرند.
اما در سردخانه های صنعتی علاوه بر نگهداری کوتاه مدت می توان محصولات را برای مدت زمان طولانی و در مقیاس بزرگتری نگهداری کرد.
کنترل دما و رطوبت
سردخانه های صنعتی به طور معمول امکانات کنترل دقیق تری برای دما و رطوبت نسبت به سردخانه های معمول فراهم می کنند.
 به دلیل اندازه بزرگتر و زیرساخت پیشرفته تر در سردخانه های صنعتی، در این سردخانه ها از تجهیزات پیچیده تر و دقیق تر برای کنترل دما، رطوبت، و یکنواختی آن در کل سردخانه استفاده می شود.
این سیستم ها شامل انواع ترنسمیترها، ترموستات ها، کنترلرهای کامپیوتری، و سایر حسگرهای از این قبیل می باشد.