اکوایران: دلار در دوره پس از جنگ ۱۲ روزه وارد مرحله‌ای از بی‌ثباتی شده که کنترل آن، تنها با اقدامات پولی و تزریق مقطعی ارز ممکن نیست. گرچه فعلاً سطح قیمت در کانال مشخصی نوسان دارد، اما نبود چشم‌انداز روشن در حوزه سیاست‌خارجی، تهدیدی دائمی برای جهش‌های ناگهانی نرخ ارز محسوب می‌شود.
به گزارش اکوایران، بازار ارز ایران در تیرماه ۱۴۰۴، در حالی وارد فاز جدیدی از نوسانات شد که هنوز تبعات جنگ ۱۲ روزه ایران و اسرائیل به‌طور کامل از فضای روانی بازارها رخت نبسته است. هرچند آتش‌بس میان طرفین توانست برای مدتی امید به ثبات سیاسی و کاهش تنش‌های منطقه‌ای را زنده کند، اما تحولات پس از آن، از جمله اعلام رسمی لغو بخشی از همکاری‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، شرایط را پیچیده‌تر از قبل کرده است. اکنون بازار ارز نه‌تنها درگیر پارامترهای اقتصادی متعارف نیست، بلکه بیش از هر زمان دیگری به اخبار و سیگنال‌های سیاسی و ژئوپلیتیکی حساس شده است.
در روزهای پس از آتش‌بس، دلار برای مدتی کوتاه وارد فاز کاهش محدوده شد؛ رخدادی که بسیاری آن را ناشی از خوش‌بینی اولیه نسبت به کاهش تنش‌ها می‌دانستند. اما به سرعت این روند جای خود را به افزایش تدریجی قیمت داد؛ به‌ویژه پس از آن‌که اخبار منفی از روند مذاکرات و روابط خارجی به گوش رسید. در چنین شرایطی سرمایه‌گذاران و معامله‌گران ارز، بیش از هر چیز با احساس نااطمینانی مواجه هستند؛ احساسی که به شکل‌گیری تقاضای احتیاطی و رفتارهای محافظه‌کارانه در بازار منجر شده است.
در چنین فضایی، دلار در محدوده‌ای متزلزل در حال نوسان است و چشم‌انداز آن، هم در کوتاه‌مدت و هم در میان‌مدت، به‌شدت به روند تحولات سیاسی داخلی و بین‌المللی وابسته شده است. هرگونه تنش یا گشایش، چه در سطح مذاکرات هسته‌ای و چه در حوزه روابط منطقه‌ای، می‌تواند به‌سرعت بازار ارز را دست‌خوش تغییر کند. بنابراین، آنچه در تیرماه ۱۴۰۴ دیده می‌شود، نه بازار مبتنی بر عرضه و تقاضای واقعی، بلکه بازاری است که بیش از هر چیز به فضای روانی و انتظارات سیاسی گره خورده است.
دلار در سایه تهدیدها
با پایان تعطیلات تاسوعا و عاشورا و بازگشایی رسمی بازارها، همه نگاه‌ها به رفتار دلار دوخته شده است؛ آن‌هم در شرایطی که خبر لغو برخی همکاری‌های ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فضای مذاکرات را تیره‌تر از گذشته کرده است. در چنین شرایطی، پرسش اصلی این است که دلار چه مسیری را در کوتاه‌مدت و بلندمدت طی خواهد کرد؟
مجتبی دیبا، کارشناس بازارهای مالی در گفت‌وگو با اکوایران در این‌باره گفت: در حال حاضر، تحلیل فضای روانی بازار اهمیت بیشتری نسبت به عوامل بنیادی دارد؛ چراکه سیگنال‌های سیاسی و امنیتی نقشی تعیین‌کننده در تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران ایفا می‌کنند. هرچند برخی تحلیل‌ها از احتمال بهبود فضای مذاکرات سخن می‌گویند، اما آنچه به‌وضوح بر بازارها سایه انداخته، بازگشت گمانه‌زنی‌ها درباره تنش‌های نظامی است.
او ادامه داد: در هفته‌های اخیر، مهم‌ترین عاملی که رفتار سرمایه‌گذاران را تحت تأثیر قرار داده، بازگشت تدریجی پول‌های بلوکه‌شده به شبکه بانکی و صندوق‌های درآمد ثابت بوده است. البته در دوران جنگ ۱۲ روزه، بخشی از این منابع به‌صورت سپرده باقی مانده بود و حالا نیز آزادسازی آن‌ها نیازمند زمان و هماهنگی‌های تازه است.
دیبا گفت: در بازار طلا و ارز نیز با توجه به تعطیلی رسمی، نوسانات چشمگیری مشاهده نشد؛ اما به‌محض آغاز به کار رسمی بازارها، شاهد واکنش‌هایی سریع‌تر و تندتر از گذشته خواهیم بود. گرچه صحبت‌های اخیر آقای عباس عراقچی، وزیر خارجه کشورمان درباره تعدیل روند مذاکرات، کمی از شدت واکنش‌ها کاسته، اما هنوز هم ابهام جدی درباره سرنوشت گفت‌وگوها باقی است.
این کارشناس بازارهای مالی توضیح داد: با توجه به شرایط موجود، به نظر می‌رسد دلار در محدوده ۸۸ هزار تا ۹۰ هزار تومان در نوسان باشد و دست‌کم در کوتاه‌مدت، شاهد جهش شارپی نباشیم. اگر فضای مذاکرات مثبت‌تر شود، حتی امکان اصلاح نرخ نیز وجود دارد. اما در صورتی‌که تنش‌ها وارد فاز جدی‌تری شوند، احتمال جهش دوباره نرخ دلار تا محدوده ۹۲ هزار یا حتی ۹۶ هزار تومان وجود دارد.
او در پایان تاکید کرد: در مجموع، هرچند قیمت‌ها در حال حاضر در سطوح بالایی قرار دارند و شاید برای سرمایه‌گذاران محتاط فرصت جذابی برای ورود نباشد، اما با توجه به شرایط نامطمئن و احتمال بروز اخبار ناگهانی، داشتن دلار و طلا در سبد دارایی می‌تواند همچنان یک استراتژی منطقی و محافظه‌کارانه تلقی شود.
