همانطور که میدانیم وجهتمایز اصلی رمزارزها با سایر روشهای پرداخت و دریافت این است که از بستر بلاکچین برای ثبت و ذخیرهسازی دادههای هر تراکنش استفاده میکنند. این قابلیت، شفافیت و تغییرناپذیری اطلاعات را برای تمام نقشهای حاضر در شبکه به ارمغان میآورد. اما از زمان گسترش صرافیهای متمرکز از سال ۲۰۱۰ تا هماکنون، کاربران بهناچار با مرکزیت بخشی به این دروازهی نامطلوب یعنی “صرافیهای متمرکز” تا حدودی منجر به تغییر زیست بوم این فناوری شدند. حال آمارها حکایت از چرخش جامعه کاربران به مسیر تمرکززدایی بیشتر دارد.
به گزارش اکوایران، پیشرفت روزافزون قراردادهای هوشمند، افزایش آگاهی عمومی نسبت به اهمیت حضانت دارایی ها در کنار رشد چشمگیر خدمات حوزهی DeFi (امورمالی غیرمتمرکز) در چهارسال اخیر منجر به توجه سرمایهگذاران و توسعهدهندگان به پاسخدهی هرچه بیشتر آنها به نیاز بازار شده است. در این بین نوآوریهای صرافی غیرمتمرکز یونیسواپ نسبت به رقیبان دیگر خود چه در زنجیره اتریوم و چه در سایرِ زنجیرهها، فرصت مناسبی را برای بررسی آمارِ توزیع نقدینگی و عمق بازار آن با صرافیهای متمرکز فراهم کرده است.
بررسی آمارِ توزیع نقدینگی و عمق بازار از دو نظر میتواند برای معاملهگران اهمیت بسزایی داشته باشد. در دیدگاه نخست انجام معامله در بازاری با عمق بیشتر ریسک ایجاد نوسانهای بزرگِ ناشی از معاملات بزرگ را کاهش میدهد و فضای امنتری جهت ترید به معاملهگران خرد و کلان ارائه میدهد. اما از حیث مهمتر نشاندهندهی اعتماد بیشتر معاملهگران و سرمایهگذاران به امنیت داراییشان و امیدواری بیشتر آنها به آیندهی بسترِ انتخاب شده است. به بیان دیگر شناختِ جریانِ گسیلِ نقدینگی از این نظر مورد اهمیت است که بدانیم این اعتماد موجب افزایش درامد و توسعه هرچه بیشتر بسترِ منتخب شده و زمینهساز توسعهی آن خواهد بود. کمترین تاثیر این موضوع فارغ از رشد کلی حوزه دیفای، افزایش قیمت توکنهای حاکمیتی صرافیهای غیرمتمرکزِ اصلی در میان مدت است.
نگاهی به رتبهبندی و حجم معاملات صرافیهای متمرکز و غیرمتمرکز
بر اساس دادههای وبسایت coinmarketcap در ۲۴ساعت گذشته، صرافی بایننس با ثبت حجم معاملات به ارزش $۵,۱۰۲,۳۶۴,۸۷۹ در جایگاه نخست صرافیهای متمرکز و با اختلاف زیاد نسبت به رقیبان اصلی دیده میشود. از سوی دیگر صرافی dYdX با حجم معاملات به ارزش $۴۵۴,۲۸۸,۶۸۱ یعنی ۱۱ برابر کمتر از رقیب متمرکز خود در صدر جدول غیرمتمرکزهاست.
به غیر از dYdX که به روش Orderbook یا دفترِ سفارش، معاملات را به ثبت میرساند و معایب این کار در یک صرافی غیرمتمرکز موجب کاهشِ امکانِ گسترش جفتهای معاملاتی، تمرکز بیشتر و کنترل صرافی بر معاملات میگردد؛ حجم معاملات یونیسواپ نسخه ۳ تنها روی زنجیره اتریوم و فارغ از زنجیرههای دیگر چیزی نزدیک به صرافی قدیمی کراکن و نزدیک به دوبرابر صرافی پرآوازهی کوکوین است!
مجموع نسخههای مختلف یونیسواپ در زنجیرههای مختلف درکنار هم توانستهاند ۳۱.۱۷% از سهم بازار را به دست آورند. تمامی این تحول در طی یک سال، آن هم بدون اجرای نسخه ۴ و نوآوریهای آن که موجب سروصدای زیادی در بین توسعهدهندگان دیفای شد صورت گرفته است.
بررسی گزارش اولKaiko – یونی سواپ نسخه ۳ و دامیننس نقدینگی آن
در بازار جفت ارز ETH/USD ، یونیسواپ نزدیک به ۲ برابرِ نقدینگی را در مقایسه با بایننس (Binance ) و کوینبیس (Coinbase ) به خود اختصاص داده است. همچنین در بازار جفتارز ETH/BTC ، یونیسواپ توانسته است تا حدود ۳ برابر نقدینگی موجود در مقایسه با بایننس و ۴.۵ برابر نقدینگی موجود در مقابل کوینبیس را به خود اختصاص دهد. نقدینگی موجود یونیسواپ در زمینه جفتارز اتر و ارز هایی با ارزش بازار کمتر ، نزدیک به ۳ برابر صرافی های متمرکزِ بزرگ دیگر است. در نمودار زیر می توان مقایسه نقدینگی موجود در بستر جفت ارز ETH/USD و ETH/BTC را مشاهده کرد.
این گزارش نشان می دهد نقدینگی موجود در بستر جفتارز های مبتنی بر استیبلکوین موجود در یونی سواپ نسخه ۳، بیشتر از صرافی های متمرکز است. نقدینگی موجود در بسترِ جفتارز USDC/USDT در یونیسواپ V3 نزدیک به ۵.۵ برابر نقدینگی موجود در بستر این جفت استیبلکوین در بایننس است.
ساختار سنتی بازار در حال حاضر تحت سلطهی تعدادِ اندکی از بازار ساز ها همانند شرکت GSR قرار دارد و این امر زمینه بسیار مناسبی برای دستکاری قیمتها به آنها میدهد. این در حالیست که تولید آسانِ نقدینگی در این بستر (به واسطه وجود AMM یا بازار سازان خودکار ) ، به میزان قابل توجهی موجب از بین رفتن موانعِ راه مشارکت در بازار ها می شود. این امر سبب می شود تا شکل های جدید و فعلی تولیدِ ارزش در اختیار جوامع و اشخاص گوناگون قرار بگیرد.
به صورت کلی در طول چند ماه گذشته ، یونیسواپ نسخه ۳ به صورت قابل بحثی عمقِ بازار بالاتری را نسبت به معاملات اسپات صرافی های متمرکز به خود اختصاص داده است. این نقدینگی بالا در زمینه هایی از قبیل جفتارز هایی با ارزشِ بازار بزرگ مثل ETH/USDC (همانند جفت ارز ETH/USDT در صرافی های متمرکز ) و جفتارز هایی با ارزش بازارِ متوسط و پایین مورد مقایسه قرار گرفته است. نمودار زیر مجموعه ای از نقدینگی موجود در جفتارز های ETH/USD موجود در یونیسواپ نسخه ۳ ، بایننس و کوینبیس را نشان می دهد.
بررسی گزارش اخیرKaiko – مقایسه نقدینگی در Uniswap و Binance
عمقبازار یک معیار پرکاربرد برای سنجش نقدینگی است که معمولاً در دفتر سفارش (Orderbook) جفت رمزارزها و در صرافی های متمرکز (CEX) مورد محاسبه و نمایش قرار میگیرد. این مقدار پیشنهادهای فروش و درخواست های خرید را در فواصل مختلفی از قیمتِ متوسط را ارائه می کند که محدوده ای از -۰.۱٪ تا ۱۰٪ را شامل می شود.
به طور کلی، بازار عمیقتر به معنای نقدینگی بالاتر است که خرید یا فروش داراییهای نزدیک به قیمت موردِ نظر را آسانتر می کند. همچنین به معامله گران کمک می کند نوسانی را که ممکن است سفارش های بزرگ تر ایجاد کنند، بهتر برآورد کنند. به این معنی که بازار میتواند معاملات بزرگتر را بدون تغییر قابل توجهی در قیمت بپذیرد. همچنین صرفه جویی در هزینه های حاصل از انجام تراکنش ها در یک بازار نقد شونده تر بسیار بیشتر است. این موضوع در تراکنش های بزرگِ میلیارد دلاری گاه تا چندصد هزار دلار صرفهجویی را برای تریدر به همراه دارد و سبب جذابیت بیشتر بسترِ معامله میگردد.
این نمودار حجم پیشنهادی و درخواستی انباشته شده در جفتارز ETH-USDT را در سطوح مختلف در ۱۰ صرافی متمرکزِ بزرگ نشان می دهد. دفترِ سفارش هر صرافی در هر لحظه دارای مشخصات نقدینگی خاصِ خود است و معامله گران را قادر می سازد تا مناسب ترین پلتفرم را بر اساس استراتژی اجرایی خود انتخاب کنند.
حال نگاهی به عمق بازار یکی از نقدترین جفت ارزهای دیجیتال، جفت (w)ETH-USDT در Binance و Uniswap V3 بیندازیم:
استخر کارمزد ۰.۳% wETH-USDT Uniswap V3 نسبت به بایننس در اکثر سطوح قیمت نقدینگی کمتری دارد، بایننس بیش از چهار برابر نقدینگی Uniswap در سطوح قیمتی خاص دارد. با این حال، Uniswap نقدینگی بیشتری در برخی سطوح قیمتی دورتر از قیمت متوسط دارد. ذکر این نکته مهم است که این تنها یکی از استخرهای wETH-USDT Uniswap V3 است، دو مورد دیگر با سطوح کارمزد متفاوت وجود دارد. اگر بخواهید نقدینگی این استخرها را با هم ترکیب کنید، نقدینگی آنها کمی کمتر از بایننس در حوالی قیمت میانی و بسیار بیشتر از قیمت متوسط است.
به طور کلی، توزیع نقدینگی Uniswap V3 به طور شگفت انگیزی متقارن است، که نشان می دهد نقدینگی به اندازه ای گسترده پخش شده است که به طور کارآمد همه یا اکثر تغییرات قیمت را در بر میگیرد. نمودار فوق دربردارنده همین توزیعِ نقدینگی است.
اگرچه Uniswap V3 در رقابت نقدینگی با Binance برای جفت (w)ETH-USDT شکست خورده است، اما در برابر تمام CEX های اصلی در بازار (W)ETH-(W)BTC پیروز ظاهر می شود. استخرهای کارمزد ۰.۳ و ۰.۰۵ درصدی آن برای این جفت به ترتیب ۶ و ۳ برابر نقدینگی بیشتری را برای قیمت هایی در ۰ و ۶ درصد قیمت بازار ارائه می دهد:
یونیسواپ نسخه ۴ – احترام به جامعه کاربران و ویژگی منحصربه فرد TWAMM
برای اولین بار یونی سواپ لبز تصمیم گرفته است تا پیش از عرضه عمومی نسخه چهارم، از بازخورد و نظر جامعه در توسعه این ورژن استفاده کند. این یک گام موثر در جهت دستیبابی به تمرکززدایی بیشتر است و تا به حال مورد تحسین افراد سرشناس مختلفی قرار گرفته است. آن هم درست زمانی که قانون گذاران آمریکایی در حال افزایش فشار قضایی بر صرافی های متمرکز هستند.
با این حال، رونمایی از ورژن ۴ یونی سواپ باعث انتقادهای زیادی در جامعهی متنباز شد. دلیل این مخالفت استفاده ازمجوز Business Source License 1.1 در کد این نسخه است است که موجب میشود استفاده از کد آن برای اهداف تجاری برای حداکثر چهارسال غیرممکن شود.
ویژگی شگفت انگیز جدید، بازار سازِ میانگین وزن شده با زمان (TWAMM) است، نوع جدیدی از مبادله که با تقسیم کردن معاملات بزرگ به سفارشات کوچک در طول زمان، تأثیر نوسانی این سفارشات را کاهش می دهد.
TWAMM HOOK چیست؟
TWAMM با تقسیم یک سفارشِ تبادلِ بزرگ به معاملات کوچکتر که به طور پیوسته در طول زمان اجرا می شوند، قیمت های بهتری را برای مبادلهها به ارمغان می آورد. این معاملههای کوچکتر احتمال کمتری دارند که قیمت بازار را تغییر دهند. به گفتهی Hayden Adams، مدیرعامل شرکت یونیسواپ لبز، hooks افزونه هایی برای سفارشی سازی کردن استخرها، سواپ ها، کارمزدها و پوزیشن های تامین نقدینگی است.
به گفته آدامز با دنبال راه اندازی نسخه چهارم یونی سواپ، کارمزد گس مورد نیاز برای ساخت استخرهای جدید تا ۹۹٪ کاهش می یابد.
آیا زمان مهاجرت همگانی به سمت صرافیهای غیرمتمرکز است؟
با دستکاری در بازار، احراز هویت اجباری، کلاهبرداریهای مکرر، نمایش دارایی غیرواقعی و هزینه کرد سرمایههای انباشته شده در زمینههای دیگر، نظارتهای قانونی بیشتر، مشکلات برداشت متناوب، عدم دسترسی به داراییها روی شبکه و عدم ارائه کلیدهای خصوصی در کنار پایبندی صرافیهای متمرکز به مسألهی تحریم و نقض آزادی برابرِ تمامی انسانها به تکنولوژی روز که تماما با ماهیت بلاکچین و رمزارزها در تضاد است. به نظر میرسد در صورت افزایش استخرهای نقدینگی با عمق مناسب، خصوصا برای ارزهای متوسط و کم حجم از نظر معامله، می-توان یک مهاجرتِ قریب الوقوعِ همگانی را تصور کرد. هرچند پولهای بزرگ راه خود را سریعتر پیدا کردهاند.