بازار؛ گروه صنعت: صنعت شکلات جهان یکی از صنایع با گردش مالی بالا است و برخی کشورها همچون آلمان، بلژیک، ایتالیا و لهستان عمدتا در بحث تولید انواع شکلات بسیار نامی هستند. این در شرایطی است که کشور سوئیس نیز که تولید شکلات را در قرن هفدهم آغاز کرده است، در حال حاضر بزرگترین مصرف کننده انواع شکلات است و بالاترین سرانه مصرف را در بین تمام کشورها دارد.
ساحل عاج و غنا؛ تولید کننده ۵۰ درصد کاکائو جهان
از سوی دیگر بر اساس آنچه سایت آماری تحلیلی Statista منتشر کرده است، حدود ۷۰ درصد از دانه های کاکائو جهان از چهار کشور غرب آفریقا یعنی «ساحل عاج، غنا، نیجریه و کامرون» تهیه می شود. به این معنا که ساحل عاج و غنا دو تولید کننده بزرگ کاکائو هستند و بیش از ۵۰ درصد کاکائو جهان را تولید می کنند. به نحوی که در سال ۲۰۲۱ -۲۰۲۲، ساحل عاج حدود ۲.۱ میلیون تن دانه کاکائو تولید کرده است.
تمایز محور بودن؛ سیاست
در واقع رقابت پذیر بودن بازار شکلات جهان به نحوی است که برخی کشورها سعی در تولید محصولات متمایز دارند تا بتوانند سهم بیشتری از بازار را از آن خود کنند. به طوری که بلژیک به عنوان یکی از بزرگترین تولید کننده های شکلات، بیشترین تولیدات خود را به تولید شکلات های دست ساز اختصاص می دهد. در این میان هستند تولید کننده هایی در کشور که آنها نیز طبق اصول متمایز محور بودن سعی کرده اند با ارائه شکلات هایی متفاوت با آنچه در بازار توزیع می شود سهم بیشتری را برای خود داشته باشند.
«آرین پورفیکویی» از فعالان حوزه شکلات کشور که به صورت تخصصی در حوزه تولید انواع شکلات با دست کار می کند در این خصوص در گفتگو با بازار می گوید: غالبا استراتژی هایی که برای رقابت استفاده می شود یا «قیمت محور» است یا «تمایز محور» و ما سیاست و استراتژی که برای تولیدات خود انتخاب کرده ایم در واقع تمایز محور است و سعی می کنیم روی تمایزهای خود نسبت به آنچه در بازار ارائه می شود مانور بدهیم. به همین دلیل شکلات های تولیدی را با دست تولید می کنیم و کاملا دست ساز است.
پورفیکویی افزود: به این ترتیب علاوه بر تامین بخشی از نیاز بازار داخلی که در واقع طبقه خاصی را پوشش می دهیم چون تولیدات ما در واقع لوکس محسوب می شود، برخی بازارهای خارجی را نیز رصد کرده ایم. به نظر می سد کشورها عراق و روسیه در درجه اول صادراتی ما خواهند بود و در مراحل بعدی به افغانستان و حوزه خلیج فارس نیز ورود خواهیم کرد.
پورفیکویی فعال حوزه تولید شکلات دست ساز: از اصلی ترین مواد اولیه وارداتی ما کره و کاکائو است که نسبت به سال قبل حدود ۳۰ درصد افزایش قیمت داشته است
وی خاطر نشان کرد: با اینکه برندی نوظهور هستیم محصول ما فعلا رقیب خاصی در بخش شکلات های دست ساز ندارد. اما به هر حال صنعت شکلات بسیار بزرگ است و رقبای زیادی وجود دارد که به دو بخش لوکس و اکونومی (ارزان و اقتصادی) تقسیم می شود و رقابت به هر حال سخت است.
پورفیکویی در خصوص چالش هایی که پیش روی تولید محصولات خود دارند نیز گفت: در ابتدای راه چالش های زیادی داشتیم چه در زمینه تامین مواد اولیه و چه تولید و محدودیت هایی که وجود داشت. در واقع وقتی قرار است محصول لوکس و ویژه باشد دقت بیشتری نیاز داریم و چون شکلات ما دست ساز است لذا مشکلات هم بیشتر بود.
او ادامه داد: جدای از آن روی جزئیات از تامین مواد گرفته تا بسته بندی و عرضه با چالش های مختلف روبرو بودیم. با این وجود در مورد مجوزهای لازم همچون مجوزهای بهداشت و غیره چندان چالش خاصی نداشتیم و تمامی مراحل قانونی و زیر نظر ارگان های مربوطه پیش رفت. به این ترتیب الان واردات محصولاتی مانند پودر کاکائو، کره و یکسری فیلینگ ها و اسانس ها که وارداتی است به صورت قانونی و بدون مشکل وارد می شود.
این تولید کننده شکلات دست ساز نوسان قیمت این مواد اولیه و تاثیری که بر بازار دارد گفت: به صورت میانگین قیمت مواد اولیه ما نسبت به سال قبل حدود ۳۰ درصد افزایش داشته است. با این وجود چون محصول ما لوکس است و برای قشر بالای جامعه است، لذا این افزایش ۳۰ درصدی قیمت ها تاثیری منفی روی فروش ما نداشته است.
تولیدات ما قابل رقابت با برندهای لوکس خارجی است
بر اساس این گزارش یکی از مشکلاتی که صنایع غذایی کشور در بازارهای جهانی با آن مواجه هستند به بحث بسته بندی ها بر می گردد. به نحوی که برخی صادر کننده ها می گوید چون بسته بندی هر محصولی ویترین آن محسوب می شود وقتی بسته بندی شکیلی به بازار و مشتریان خارجی ارائه نمی شود در نتیجه روی فروش تاثیری مستقیم می گذارد.
در حالی که سرانه مصرف شکلات در کشورهایی مانند سوئیس و آلمان تا ۵ کیلوگرم است در ایران سرانه مصرف کمتر از یک کیلوگرم است
با این وجود این تولید کننده شکلات دست ساز مدعی است آنچه امروز تولید می کنند از نظر بسته بندی قابل رقابت با برندهای لوکس خارجی است. او می گوید: بسته بندی های محصول ما به صورت برون سپاری و البته زیر نظر خود ما توسط یک شرکت مطرح در این حوزه انجام می شود. لذا تولیدات ما از نظر دیزاین و مقاومت جعبه ها، قابل مقایسه با برندهای لوکس خارجی است.
بر اساس این گزارش در حوزه سرانه مصرف شکلات نیز کشورهایی همچون سوئیس، اتریش، آلمان، ایرلند و بریتانیا در صدر قرار دارند و ایران نیز در رده های پایین قرار دارد. به طوری که پورفیکویی در این خصوص می گوید: جالب است بدانید چند سال پیش یک نمودار توسط یک گروه تحقیقالتی در مورد سرانه مصرف شکلات تهیه شده بود که بر اساس آن تحقیق برای هر ایرانی سالانه زیر یک کیلو گرم مصرف شکلات است. اما در کشورهای پرفروش مثل سوئیس و آلمان سرانه مصرف حدود ۵ کیلوگرم در سال است. لذا هر کجا مصرف بالاتر باشد بازار فروش شکلات در آن منطقه بازار بهتری است و قطعا رقبای بیشتری هم دارند.