بازار؛ گروه اصناف و بازرگانی: در شرایطی که بحث نان از جمله مباحث حساسیت برانگیز محسوب می شود، غالبا در خصوص نرخ دهی به صنف نانوایان همواره ملاحظاتی از سوی دستگاه های مربوطه در نظر گرفته می شود و این امر با مخالفت های بسیاری نیز مواجه است. با این وجود از دیگر مباحثی که صنف نانوایان نسبت به آن اعتراض دارند بحث دو نرخی بودن آرد است که از اوایل سال قبل با آزاد شدن آرد صنف و صنعت، واحدهای نان های حجیم و نیمه حجیم به نوعی با افزایش ناگهانی قیمت ها و به تبع با افت فروش مواجه شدند. با این وجود به نظر می رسد، پس از گذشت بیش از یک سال از آزاد سازی نرخ آرد صنف و صنعت، شرایط تا حدودی عادی شده و رونق به این صنف بازگشته است. در راستای بررسی آنچه در این صنف می گذرد، خبرنگار بازار گفتگویی با «عیلرضا نقره» عضو هیات مدیره تعاونی نان های حجیم و نیمه حجیم تهران، انجام داده است که در ادامه می خوانید.
*بعد از گذشت یک سال از آزاد سازی آرد صنف و صنعت، وضعیت صنف نان های فانتزی را در حال حاضر چگونه ارزیابی می کنید؟
سال قبل در اردیبهشت ماه با توجه به تغییر نرخی که در آرد داشتیم اهالی صنف ما بسیار اذیت شد و آسیب دید. چون یک تفاوت قیمتی بسیار زیادی با نان های سنتی پیدا کردیم به نحوی که نان فانتزی در شرایط حذف شدن از سفره خانوارها قرار گرفت اما با تمهیداتی که انجام شد برای مردم جا افتاد که نان خوب و سالم را در سبد خود جا دهند. لذا اگرچه شرایط هنوز مثل قبل نشده اما بهبود یافته و امیدواریم روز به روز نان جایگاه واقعی خود را پیدا کند.
نقره، عضو هیات مدیره تعاونی نان های حجیم و نیمه حجیم تهران: برای بالا بردن کیفیت نان باید بین واحدهای نانوایی رقابت ایجاد شود اما تا زمانی که دو نرخی آرد را داریم رقابت سالم کار سختی است بنابراین باید آرد تک نرخی شود
در واقع ما بسیار راغب هستیم بتوانیم رقابت سالمی داشته باشیم و رقابت سالم هم تا زمانی که یارانه وجود دارد و دو نوع نرخ آرد داریم کار سختی است. متاسفانه آرد و نان را تبدیل به یک موضوع سیاسی کرده اند و بخش دولتی نگران تبعات گران شدن نان است. اما واقعیت این است که همین الان هم مردم نان را گران می خرند در حالی که معتقدیم یارانه تخصیصی را مستقیم به حساب خانوارها واریز کنند و بگذارند مردم خودشان انتخاب کنند تا به این ترتیب برای واحدهای نانوایی رقابت ایجاد شود تا نان باکیفیت تر دست مردم بدهند. البته در یک دوره این اتفاق افتاد اما متاسفانه نرخ نان با نسبت تورم بالا نیامد و یارانه هم افزایش نیافت.
*ارزیابی شما از نتایج تک نرخی شدن آرد نان چیست؟
در صورت تک نرخی شدن، اولین اتفاقی که رخ می دهد این است که یک رقابت سالم بین واحدهای نانوایی ایجاد می شود. از سوی دیگر ریزش آرد به سمت شیرینی، نان فانتزی و ماکارانی دیگر رخ نمی دهد و همه یکنواخت می شود و این رقابت در کارخانجات آرد و همچین در کشت گندم هم ایجاد می شود. به تبع وقتی نان را به قیمت درست بدهید مصرف کننده هم حق انتخاب دارد. ضمن اینکه ضایعات بخش نان کم می شود و همین امر هم در کنار ایجاد رقابت برای واحدهای نانوایی موجب می شود مصرف گندم کشور کمتر شود. منتها باید به مردم اطلاع رسانی شود که اگر در ظاهر نان را گران می خرند از آن طرف یارانه آن را دریافت می کنند و عملا فشاری بر آنها وارد نمی شود.
*اگرچه در خصوص میزان ضایعات نان آمار دقیقی وجود ندارد اما به هر حال ضایعات داریم. راهکارهای پیشنهادی شما برای به حداقل رساندن این ضایعات چیست؟
جالب است بدانید یکی از راهکارهای کاهش ضایعات بخش نان، ایجاد رقابت بین واحدهای نانوایی است؛ یعنی زمانی که نانوا بتواند نوع آرد را خود انتخاب کند این بهترین نوع رقابت است، از آنطرف کارخانه دار هم می داند شما چه می خواهید. به عبارت ساده تر وقتی آرد به عنوان اصلی ترین ماده تولید نان کیفیت دارد خود به خود ضایعات پایین می آید.
نقره، عضو هیات مدیره تعاونی نان های حجیم و نیمه حجیم تهران: یکی از اصلی ترین راهکارها برای کاهش ضایعات بخش نان تربیت کردن نیروی کار ماهر و متخصص است
از دیگر راهکارها این است که برای این صنف نیروی متخصص تربیت کنیم؛ با توجه به دستمزدهایی که الان تعیین می کنیم و با توجه به اینکه نان در یک چارچوب در انحصار است و نمی تواند قیمت واقعی بگیرد واحدهای نانوایی مجبور می شوند از نیروهای غیر متخصص استفاده کنند و این امر ضایعات را بالا می برد. بنابراین ایجاد رقابت بین واحدهای نانوایی و تربیت نیروی متخصص بیشتر از هر اقدام دیگری می تواند در کاهش دادن ضایعات نان موثر باشد.
*دولت اگرچه بحث کشت قراردادی بین کارخانجات آرد و گندمکاران را مطرح کرد اما امسال به دلیل مسائلی که در بحث تعیین قیمت خرید تضمینی گندم رخ داد، این امر به خوبی محقق نشد. با این وجود به نظر می رسد کارحانجات و کشاورزان هردو نسبت به این طرح نگاه خوبی دارند. ارزیابی شما در این خصوص چیست؟
شنیده ها حاکی از این است که کشت قراردادی هم به نوعی ایجاد رقابت سالم است؛ یعنی کارخانجات آرد به خوبی می دانند بر فرض چه گندمی با چه گلوتنی می خواهند که بتوانند آرد مورد نظر منِ نانوا را تامین کند و لذا با کشاورز قرارداد می بندد و به تبع کشاورز هم هر گندمی را نمی کارد. چون می داند تضمین خرید دارد و خود بخود گندم مورد نظر کارخانجات را تولید و تامین می کند. در واقع اجرای کشت قراردادی کارخانجات آرد با گندمکاران دنباله زنجیره آزاد سازی قیمت آرد است که باید نجام شود.
*در بحث تجهیزات و ماشین آلات نان های صنعتی، چقدر این صنعت پیش رفته و چقدر ماشین آلات قابل رقابت با نمونه های خارجی است؟
در حوزه ماشین آلات صنعت نان تحولات بزرگی رخ داده و بسیار رو به پیشرفت است. به نحوی که می توان گفت چیزی از دستگاه های خارجی کم ندارند. جالب است بدانید دبیر اتحادیه جهانی نان چندین بار از میزان رشد و پیشرفتی که در حوزه ماشین آلات نان ایران اتفاق افتاده اظهار تعجب کرده است. لذا در بحث ماشین الات نیازی به واردات نداریم و تولید کننده داخلی ما می تواند نیاز ما را تامین کند.
*با این تفاسیر ارزیابی شما از آنچه پیش روی صنعت نان کشور است چیست؟
به نظر بنده با توجه به تغییراتی که در رسته اتحادیه ما رخ داده و همچنین با توجه به تغییراتی که در ذائقه مردم در حال ایجاد شدن است مصرف نان های حجیم رو به روز بیشتر می شود. از سوی دیگر بنده معتقدم نان های صنعتی هم رو به سمت نیمه اتوماتیک شدن بیشتر می رود چون بحث کارگر تخصصی و ماهر تبدیل به معضلی برای واحدهای تولیدی شده است.
