زنگنه گفت: اگر مبنا، تعطیلی شنبه ها باشد، باید دید که آیا کشورهای خریدار نفت و گاز ایران، می توانند خود را با بازار جهانی و تعطیلات هماهنگ کنند و یا اینکه برنامه های دراز مدت خود را دارند.
مدتی است که بحث تعطیلی شنبه ها و فراهم شدن یم روز آزاد در بازار جهانی مطرح می شود. این طرح، مخالفان و موافقان خود را دارد و به گفته کارشناسان اقتصادی، تعطیلی شنبه ها و آزاد بودن ۵ شنبه ها، می تواند یک روز بیشتر برای تجارت جهانی فراهم کند. برقراری ارتباط بیشتر اقتصادی با سایر کشور ها، می تواند وضعیت اقتصادی کشور را بهبود بخشد و تاثیر آن در مدت زمان کوتاهی خود را نشان می دهد.
در بحث بازار انرژی هم اوضاع به همین صورت است. یکی از مهم ترین کالاهایی که ایران صادر می کند، نفت است. پس می توان اشاره کرد که حضور بیشتر ایران در بازار جهانی انرژی، می تواند شرایط فروش نفت و گاز را بهبود بخشد. درباره تعطیلی شنبه ها و تاثیر آن بر اقتصاد و بازار انرژی، گفت و گویی را داشته ایم با صباح زنگنه، کارشناس اقتصاد بین الملل که مشروح این گفت و گو را در این گزارش می خوانید.
تولید محصولات پیچیده از مواد خام
صباح زنگنه، کارشناس اقتصاد بین الملل، در ارتباط با تاثیر احتمالی تعطیلی شنبه ها بر بازار انرژی به خبرنگار گسترش نیوز گفت: در ابتدا این سوال پیش می آید که آیا با تعطیلی شنبه ها می توان ورود خود را به بازار انرژی بیشتر کرد یا خیر؟ آیا صادرات انرژی برای کشور یک موفقیت است یا خیر؟ درحال حاضر، ایران صادرات مواد خام را انجام می دهد و باید بتواند با استفاده از این مواد خام، محصولات پیچیده تری را خلق کند. پس اگر شنبه ها تعطیل شود یا نشود، ایران باید به سمت خلق محصولات پیچیده از مواد خام حرکت کند.
زنگنه ادامه داد: نکته بعد این است که کشورها و شرکت هایی که خریدار نفت ایران هستند، آیا برنامه های خود را بر مبنای شنبه و پنجشنبه تنظیم خواهند کرد و یا اینکه برنامه های دراز مدت خود را دارند. این نکته بسیار مهم است که اگر مبنا، تعطیلی شنبه ها باشد، کشورهای خریدار نفت و گاز ایران، بتوانند خود را بازار جهانی و تعطیلات هماهنگ کنند.
وی افزود: به نظر بنده نه تنها دولتمردان بلکه شرکت های بخش خصوصی به آزاد بودن روز ۵ شنبه و تعطیلی روز شنبه اعتقاد دارند. در نتیجه می توانند یک روز بیشتری در تجارت و معاملات جهانی حضور داشته باشند. اما چارچوب هایی که صادرات نفت و گاز ما را محدود و آزاد میکنند، مسائل متعددی را با خود دارد و نمی توان صرفا به عامل تعطیلی روز شنبه اکتفا کرد و به نتایج مهم رسید. دولتمردان ما در روزهای تعطیل هم به مذاکرات فروش کالا و نفت می پردازند و تعطیلی شنبه هیچ مشکلی را در مسیر آن ها قرار نمی دهد.
زنگنه گفت: ایران به عنوان کشوری که به لحاظ منابع زیر زمینی از فراوانی قابل توجهی برخوردار است اما متاسفانه سال گذشته را در شرایطی به پایان رساند که از لحاظ بهره گیری از منابع گران بهای نفت ناکام ماند و همچنین در بحث بنزین و گاز هم با ناترازی شدیدی مواجه شدیم. این مشکلات از آن جایی قابل توجه خواهد بود که ریشه در سیاست خارجی ایران دارد و به طور مستقیم ارتباطی با مباحث اقتصادی ندارد.
این کارشناس اقتصاد بین الملل در پاسخ به این سوال که شرایط صادرات نفت ایران چگونه است به خبرنگار گسترش نیوز گفت: درباره صادرات نفت ایران باید این موضوع را در نظر داشت که بحث ها درباره آنکه ایران به راحتی نفت را به چین می فروشد صحیح نیست و به هر ترتیب راه هایی پیدا کرده است که بتواند نفت را در حدی که نیازهای اساسی کشور را تامین کند بفروش برساند. اگر ایران می توانست به راحتی نفت خود را بفروشد باید می‌توانست حداقل در شرق آسیا و چین و هند با قیمت خوب و مقادیر مورد توافق بفروشد.
بازگشت پول فروش نفت
وی درباره بازگشت پول حاصل از فروش نفت ادامه داد: باتوجه به تحریم ها و محدودیت های دسترسی به ارز معتبر بین المللی، ایران نمی تواند به طور مستقیم از این ارز استفاده کند. بیشتر فروش نفت ایران به شرکت های چینی که در پهنه سرزمینی چین قرار دارند صورت می گیرد و این شرکت ها ارز معتبر خارجی نیاز دارند. بنابراین، بیشتر معاملات بر اساس طرحی که چین به عنوان بزرگ تریم خریدار فراهم می کند، صورت می گیرد. این ابزار بیشتر، استفاده از عنصر یوآن صورت می گیرد که پول واحد چین است.
زنگنه در پایان گفت، بخش دیگری از این بازگشت پول به صورت تهاتر و طلب های ارزی است. البته اموال و دارایی های ایران هم در چین و هم در سایر کشورها، از طریق عراق به کشور دیگر صورت می گیرد و ایران از این دارایی ها استفاده راحت و آزاد ندارد بلکه این استفاده محدود به خرید های مواد غذایی یا دارویی است. البته بیشتر آن برای سفرهای حج و پرداخت پول به حجاج است.
