عملکرد دولت سیزدهم در حوزه انرژی آنچنان موفق بوده است که صادرات نفت رکورد جدیدی را ثبت کرد.
در دوران ریاست شهید جمهور، دیپلماسی انرژی کشور نقش پر رنگی را در بازار های جهانی ایفا کرد و صادرات نفت رشد چشمگیری داشت.
دور زدن تحریم‌ها، توسعه روابط دیپلماسی دستاورد مهم دولت سیزدهم در حوزه صنعت نفت بود؛ دستاوردی‌که علی‌رغم تحریم‌ها و فشارهای خارجی محقق و موجب افزایش و رکوردشکنی در بخش صادرات شد.
امضای قرارداد سه‌جانبه سوآپ گاز بین ترکمنستان، ایران و آذربایجان، فروش نفت در حیاط خلوت آمریکا و صادرات حجم قابل توجهی از میعانات گازی و نفت خام سنگین ایران به ونزوئلا، توسعه همکاری با کشورهای آمریکای لاتین با امضای قراردادها و تفاهم‌نامه‌های متعدد، صادرات خدمات فنی و مهندسی به عمان، تقویت روابط دوستانه ایران و روسیه در حوزه صنعت نفت با امضای تفاهم‌نامه ۴۰ میلیارد دلاری شرکت ملی نفت ایران و گازپروم، افزایش حدود ۲۰ درصدی صادرات گاز به کشورهای همسایه از جمله موارد مورد توجه موضوع دیپلماسی انرژی است.
همکاری سازنده به جای رقابت بازدارنده جزو نخستین شعارهای وزارت نفت دولت سیزدهم بود؛ تعاملی که با کشورهای همسایه آغاز شد و به منتهی‌الیه شرق و غرب نیز رسید. دولت سیزدهم در چند جبهه در حوزه فعال‌سازی دیپلماسی در دولت سیزدهم پیش رفت.
بر این اساس در گام اول احیای مشتریان سنتی نفت ایران و تقویت مناسبات گازی با کشورهای همسایه به‌منظور توسعه تبادلات نفت و گاز آغاز و پس از آن در حوزه جذب سرمایه برای توسعه بیشتر صنعت نفت و گاز و بعد صدور خدمات فنی و مهندسی و ایجاد ظرفیت پالایشی در مرزهای دور گام‌های مناسبی برداشته شد.
روسیه، ونزوئلا و عراق سه کشوری هستند که بیشترین مذاکرات با آنها انجام شده، شماری از ملاقات‌ها و مذاکرات این دولت به‌دلیل مسائل تحریمی رسانه‌ای نشده است اما آمار و ارقام نهایی در این حوزه گویای فعالیت دولت مردمی در بخش توسعه دیپلماسی انرژی بوده است.
تحول در روابط نفتی ایران و روسیه
اردیبهشت‌ماه سال گذشته وزیر نفت به همراه رئیس‌جمهوری کشورمان عازم کشور سوریه شد و در آنجا سند راهبردی و بلندمدت همکاری میان دو کشور را امضا کرد. نخستین نشست مشترک روسیه و ایران با حضور الکساندر نواک، معاون نخست‌وزیر روسیه، جواد اوجی، وزیر نفت ۲۶ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۲ در تهران برگزار شد. در این نشست پیگیری محورهای همکاری دو کشور در زمینه انرژی و بررسی تفاهم‌های پیشین، حل و رفع موانع موجود برای اجرایی‌شدن تفاهم‌ها مورد تأکید دو طرف قرار گرفت.
۱۶ آذرماه ۱۴۰۲ با هدف شتاب‌بخشی به توسعه روابط انرژی با روسیه اوجی به همراه رئیسی راهی مسکو شد تا چهارمین سفر وزیر نفت به روسیه رقم بخورد. در این سفر یک روزه رایزنی درباره مسائل دو جانبه از جمله همکاری‌های اقتصادی و گفت‌وگو درباره مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی اصلی‌ترین دستور کار رئیس‌جمهوری بود.
اما نهم اسفندماه ۱۴۰۲ هفدهمین نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و روسیه در تهران برگزار شد. وزیر نفت و همکارانش در این نشست مذاکرات خوبی با شرکت‌های توانمند روسیه انجام دادند و چهار سند همکاری دوجانبه با روس‌ها در زمینه نفت و گاز امضا شد.
همچنین دهم اسفندماه ۱۴۰۲ وزیر نفت بلافاصله پس از اتمام نشست کمیسیون مشترک اقتصادی با روسیه برای همراهی رئیس‌جمهوری در نشست سران جی‌ئی‌سی‌اف عازم الجزیره شد. ایران به‌عنوان رئیس نشست وزارتی مجمع کشورهای صادرکننده گاز (جی‌ئی‌سی‌اف) در سال ۲۰۲۴ میزبان بیست‌وششمین اجلاس سالانه وزیران نفت و انرژی کشورهای عضو در تهران خواهد بود. این تصمیم یکی از نتایج نشست فوق‌العاده وزارتی هفتمین اجلاس سران مجمع کشورهای صادرکننده گاز در الجزایر به‌شمار می‌آید.
وزیر نفت ایران در حاشیه این نشست با نیکلای شولگینوف، وزیر انرژی روسیه دیدار و گفت‌وگو کرد و در این نشست با حضور نمایندگان شرکت‌های روس از جمله زاروبژنفت و گازپروم هم حضور داشتند. ایجاد قطب گازی در قالب پیمان شانگهای در منطقه اوراسیا، همچنین توسعه میدان‌های نفت و گاز، روند پیگیری و اجرای قراردادهای موجود و رفع چالش‌های آنها از مسائلی بود که در این نشست بحث و بررسی شد. افزون بر این در این نشست مذاکرات مطلوبی درباره امضای قراردادهای تازه به‌منظور توسعه میدان‌های نفت و گاز با شرکت‌های روس انجام و توافق‌هایی محقق شد.
هیثم الغیص، دبیرکل سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) هم پنجم خردادماه ۱۴۰۲ به‌منظور ملاقات و گفت‌وگو با رئیس‌جمهوری و وزیر نفت وارد تهران شد و وضع بازار نفت، چشم‌انداز عرضه و تقاضا و تبادل‌نظر درباره نشست پیش‌روی اعضای اوپک و نشست وزارتی ائتلاف اوپک‌پلاس را با وزیر نفت کشورمان بررسی و در این زمینه تبادل نظر کرد.
منبع:
ایسنا
