پرمصرف‌ها زیر تیغ تعرفه‌گذاری / مصرف گاز لاکچری‌ها کم می‌شود؟ - افق اقتصادی

به باور کارشناسان، قانون تعرفه‌گذاری پلکانی گاز مزایای متعددی دارد و اجرای فاز دوم آن می‌تواند نتایج مثبت بیشتری در زمینه مدیریت مصرف برای کشور رقم بزند. با استفاده از تعرفه‌گذاری پلکانی، ضمن اینکه طبقات پایین جامعه و کم مصرف‌ها متحمل هزینه اضافی نمی‌شوند، پرمصرف‌ها بهای اضافه مصرف خود را به صورت آزاد پرداخت می‌کنند. به این ترتیب، عدالت بیشتری در ارائه یارانه پنهان انرژی اعمال می‌شود.

کارشناسان معتقدند روش تعرفه‌گذاری پلکانی یکی از بهترین روش‌ها برای قبوض گاز است. از یک سو، زمینه را برای مدیریت مصرف مهیا می‌کند و از سوی دیگر، عدالت در اعطای یارانه‌های پنهان انرژی به وجود می‌آورد. آمارهای موجود نشان از مصرف بیش از حد گاز طبیعی در کشور دارد. همین امر کشور را در ماه‌های سرد سال با مشکل روبه‌رو می‌کند. به‌طوری که مجبور می‌شویم گاز صنایع را قطع و نیازهای بخش خانگی را برطرف کنیم.

داده‌های وزارت نفت نشان می‌دهد طبقات مرفه جامعه، پرمصرف‌ها هستند. به همین دلیل برخی پیشنهاد می‌کنند بهترین راهکار برای مدیریت مصرف، اعمال سیاست‌های قیمتی برای پرمصرف‌هاست.

نظرات مصطفی ناظمی، کارشناس انرژی را در این‌باره جویا شده‌ایم که در ادامه می‌آید.

به‌گفته این کارشناس انرژی در تعرفه‌گذاری پلکانی، هزینه مصارف غیربهینه و غیرضرور بالا می‌رود. به نحوی که انگیزه مشترکان برای مصارف غیرمتعارف کم می‌شود. در طرف مقابل، برای خوش مصرف‌ها نیز مشوق‌هایی در نظر می‌گیریم که بسیار مناسب است. این روش علاوه بر اینکه عدالت در پرداخت یارانه انرژی بخش خانگی را فراهم خواهد کرد، بلکه مدیریت مصرف و کاهش چشم‌گیر مصارف لاکچری و غیرمتعارف پرمصرف‌ها را به همراه خواهد داشت.

ناظمی با اشاره به این موضوع که در بخش خانگی مصرف بالایی در حوزه گاز داریم و نیازمند چاره‌اندیشی در این زمینه هستیم، تصریح کرد: در بخش خانگی، منطقی‌ترین روش، تعرفه‌گذاری پلکانی است. این روش به لحاظ عدالت اجتماعی مزیت‌های زیادی برای کشور دارد.

وی ادامه داد: منابع گازی جزو انفال است و باید در راستای رفاه حال همگان صرف شود و به نحو شایسته‌ای به دست مردم برسد. جدا کردن پرمصرف‌ها از مصرف‌کنندگان بهینه، روش درستی است.

این کارشناس انرژی توضیح داد: منابع انرژی نامحدود نیستند که هرقدر و هر طور خواستیم از آنها استفاده کنیم. محدودیت در منابع انرژی وجود دارد و دولت نیز موظف است منابع را طوری بین مردم به عدالت تقسیم کند که زمینه برای بهره بردن همگان از این منابع به وجود بیاید.

ناظمی گفت: باید سیاست‌گذاری‌ها در حوزه انرژی به سمتی سوق داده شود که پرمصرف‌ها برای مصرف بیشتر انگیزه نداشته باشند. اگرچه مشترکان پرمصرف اغلب جزو اقشار مرفه جامعه هستند و می‌توانند هزینه انرژی مصرفی خود را بپردازند، اما باید طوری عمل کنیم که انگیزه آنها را برای عدم‌مدیریت مصرف از بین ببریم.

وی ادامه داد: روش تعرفه‌گذاری پلکانی ما را به هدفی که در بالا توضیح دادیم، می‌رساند، زیرا پرمصرف‌ها هزینه واقعی گاز را می‌پردازند و به‌نوعی نسبت به میزان مصرف گازشان حساس می‌شوند.

این کارشناس انرژی توضیح داد: در روش تعرفه‌گذاری پلکانی، میزان مشخصی از انرژی به صورت الگوی مصرف مشخص شده و مشترکان می‌توانند برای رفع نیازهای متعارف خود از گاز با قیمت یارانه‌ای بهره ببرند. اما برای مصارف غیرضرور یارانه پرداخت نمی‌شود. این روش به عدالت نزدیک است و به لحاظ مدیریت مصرف نیز برایمان مزیت دارد.

وی ادامه داد: در تعرفه‌گذاری پلکانی، هزینه مصارف غیربهینه و غیرضرور بالا می‌رود، به نحوی که از انگیزه مشترکان برای مصارف غیرمتعارف کاسته می‌شود. در مقابل، برای خوش‌مصرف‌ها نیز مشوق‌هایی در نظر می‌گیریم که بسیار مناسب است. این روش علاوه بر اینکه عدالت در پرداخت یارانه انرژی بخش خانگی را فراهم خواهد کرد، مدیریت مصرف و کاهش چشم‌گیر مصارف لاکچری و غیرمتعارف پرمصرف‌ها را به همراه خواهد داشت.

ناظمی خاطرنشان کرد: نیاز است ضمن اجرای طرح تعرفه‌گذاری پلکانی گاز، یک‌سری ملاحظات را هم مدنظر داشته باشیم. به‌عنوان مثال، برخی مشترکان در مناطق روستایی زندگی می‌کنند و از گاز برای پخت نان و دیگر مصارف بهره می‌برند. این افراد باید شناسایی شده و متناسب با نیازشان از گاز بهره‌مند شوند.