پروژه صادرات گاز/می‌توان حریف تحریم ها شد؟ - افق اقتصادی

صادرات گاز و به طور کل حامل های انرژی، همواره مهم ترین بخش از اقتصاد کشورها بوده است اما تحریم ها، گاهی اوقات موانعی را بر سر راه قرار می دهد.

روسیه در بحبوحه چالش‌های رو به رشد، ممکن است مجبور شود برنامه‌های خود برای افزایش قابل توجه صادرات گاز از مسیر خط لوله به سمت شرق و صادرات ال‌ان‌جی به بازارهای جهانی را متوقف کند.

روسیه از زمان حمله نظامی به اوکراین و کاهش حجم صادرات گاز به اروپا، برای صادرات بیشتر گاز از طریق خط لوله، به بازار چین متکی بوده است اما به نظر می‌رسد که مذاکرات در خصوص خط لوله دوم به چین متوقف شده است و همزمان، تحریم‌های غرب علیه مسکو تشدید شده و پروژه جدید صادرات ال‌ان‌جی در قطب شمال شود که قرار بود امسال راه اندازی شود، گسترش پیدا کرده است.

شرکت گازپروم در حال حاضر، گاز طبیعی به چین را از طریق خط لوله قدرت سیبری تامین می‌کند. ارسال گاز از این مسیر در سال ۲۰۲۲، به ۱۵ میلیارد متر مکعب رسید، در حالی که انتظار می‌رود کل گاز ارسال شده در سال ۲۰۲۳، به ۲۲ میلیارد متر مکعب افزایش پیدا کند.

 الکسی میلر، مدیرعامل شرکت گازپروم، هفته گذشته به پوتین گفت: عرضه به چین در سال ۲۰۲۳، به ۲۳.۲ میلیارد متر مکعب خواهد رسید که بیشتر از برنامه‌های قبلی است. میلر در جلسه روز پنجشنبه به رئیس جمهور روسیه گفت: پیش بینی می‌شود تحویل در سال ۲۰۲۵، به حدود ۳۸ میلیارد متر مکعب افزایش یابد.

با وجود افزایش صادرات گاز به چین، صادرات روسیه از زمان آغاز جنگ در اوکراین، کاهش یافته است و سال‌ها طول خواهد کشید تا روسیه حجم صادرات از دست رفته به اروپا را با عرضه بیشتر به بازارهای دیگر، جبران کند. خط لوله قدرت سیبری، یکی از بزرگترین پروژه‌هایی بود که اخیرا توسط گازپروم تکمیل شد و اولین مسیر صادرات گاز روسیه به چین بود.

اکنون صحبت‌هایی درباره خط لوله قدرت سیبری ۲ وجود دارد، اما مذاکرات بین روسیه و چین پیشرفت چندانی نداشته است. به دلیل برخی مسائل از جمله قیمت عرضه گاز از سوی گازپروم، هنوز توافقی درباره خط لوله قدرت سیبری ۲ حاصل نشده است.

خط لوله قدرت سیبری ۲، برای انتقال گاز از منطقه آلتای سیبری غربی روسیه به شمال شرق چین از طریق مغولستان طراحی شده است. قبل از جنگ در اوکراین، روسیه حدود یک سوم کل گاز مورد نیاز اروپا را تامین می‌کرد.

چین پس از فروپاشی روابط روسیه با اروپا، به مقصد اول مهم شرکت گازپروم روسیه تبدیل شده است. مدیرعامل گازپروم اوایل سال میلادی جاری، اعلام کرد روسیه می‌تواند به زودی حجم گازی را برای چین تامین کند که قابل قیاس با صادرات گاز به اروپای قبل از جنگ در اوکراین باشد.

اما تحلیلگران تردید دارند که روسیه حداقل تا هفت سال دیگر بتواند حجم صادرات به چین را به سطح مذکور برساند.

با عدم وجود خطوط لوله جدید به سمت شرق، روسیه روی افزایش فروش ال‌ان‌جی حساب باز کرده که اروپا آن را به مقدار زیاد وارد می‌کند.

طبق داده‌های مرکز تحقیقات انرژی و هوای پاک (CREA)، از زمان اعمال تحریم‌های غرب علیه نفت روسیه در اواخر سال ۲۰۲۲، اتحادیه اروپا بزرگترین خریدار ال‌ان‌جی روسیه بوده است. واردات گاز از روسیه، برخلاف نفت و فرآورده‌های نفتی، در اتحادیه اروپا تاکنون ممنوع نبوده است. با این حال، اتحادیه اروپا حذف گاز روسیه تا سال ۲۰۲۷ را هدف گرفته است.

اما جدیدترین تحریم‌های آمریکا علیه پروژه آرکتیک ال‌ان‌جی۲، استراتژی روسیه برای تبدیل شدن به یک بازیگر بزرگ در بازار جهانی ال‌ان‌جی را به خطر می‌اندازد.

لغو قراردادهای احتمالی برای ساخت کشتی‌های حمل ال‌ان‌جی از نوع یخ شکن و تحریم‌های آمریکا علیه جدیدترین پروژه صادرات ال‌ان‌جی روسیه، می‌تواند برنامه‌های روسیه برای افزایش فروش ال‌ان‌جی را در حال حاضر که مسیر خط لوله آن به اروپا تا حد زیادی قطع شده است، مختل کند.

سرگئی کاپیتونوف، یک تحلیلگر روسی گفت: تحریم‌های آمریکا علیه پروژه آرکتیک ال‌ان‌جی۲، به یک کابوس برای کل راهبرد ال‌ان‌جی روسیه تبدیل شده است.

به گفته الکسی بلوگوریف، مدیر تحقیق و توسعه موسسه انرژی و فایننانس در  مسکو، تحریم‌های آمریکا  علیه پروژه آرکتیک ال‌ان‌جی۲، ابهامات زیادی را در آینده ایجاد کرده است.

 نواتک که شرکت صادرکننده ال‌ان‌جی روسی سازنده این پروژه است، مجبور خواهد شد به استفاده از کشتی‌های روسیه و نفتکش‌های مرتبط با این کشور روی بیاورد.

بر اساس گزارش اویل پرایس، مشکل تامین ناوگان در حال حاضر یک مشکل کلیدی است. این مشکل به ویژه در صورت تحریم ال‌ان‌جی روسیه در اروپا بدتر خواهد شد و این پس از سال ۲۰۲۶ کاملا محتمل است.