دورنمای قیمت نفت/ چه چیزی در انتظار طلای سیاه است؟ - افق اقتصادی

معاملات نفت، همواره کمک بزرگی به چرخه اقتصادی صادرکنندگان طلای سیاه کرده است و بازار جهانی توانسته است تا حدودی نیاز کشورهارا براورده کند. پیش بینی های بسیاری درباره آینده نفت و قیمت آن مطرح شده که مشخص نیست تا چه میزان صحت داشته باشد.

بازارهای جهانی نفت در سال ۲۰۲۴ با موانع و چالش‌های جدی شامل رکود، شدت گرفتن کندی اقتصادی در اقتصادهای بزرگ جهان، تقاضای کمتر از حد انتظار چین برای نفت و محدودیت تولید، روبرو خواهند بود.

مهمترین تحولات بازار نفت در سال ۲۰۲۳، ادامه محدودیت عرضه تولیدکنندگان اوپک پلاس بود که به اتفاق هم، حدود ۴۰ درصد از نفت جهان را تولید می‌کنند. این گروه در آوریل سال ۲۰۲۳، کاهش اضافی تولید به میزان ۱.۶۵ میلیون بشکه در روز را اعلام کرد که به ۲ میلیون بشکه در روز کاهش داوطلبانه اعلام شده در اکتبر سال ۲۰۲۲، افزوده شد و مجموع محدودیت عرضه اوپک پلاس را به حدود ۳.۶۶ میلیون بشکه در روز معادل حدود سه درصد از تقاضای جهانی برای نفت رساند. بازارها به این اقدام، واکنش مثبتی نشان دادند و قیمت نفت صعودی شد.

این روند در ژوئن سال ۲۰۲۳ با تصمیم عربستان سعودی برای کاهش یکجانبه تولید به میزان یک میلیون بشکه در روز و حمایت از ثبات و توازن بازارهای نفت، نیروی بیشتری گرفت. قیمت نفت به اوج ۹۷ دلار در هر بشکه صعود کرد که افزایش ۲۳ درصد از ژوئن سال ۲۰۲۳ داشت. در نشست نوامبر وزیران اوپک پلاس، برای تمدید این کاهش تولید در سه ماهه نخست سال ۲۰۲۴، توافق شد.

در بخش تقاضا، روند احیای اقتصادی شکننده چین، مانع هرگونه رشد پایدار قیمت نفت شده است. کشورهای اروپایی هم کندی اقتصادی را مشاهده کرده‌اند. طبق آمار آژانس بین‌المللی انرژی، تقاضای آلمان برای نفت در سال ۲۰۲۳، به میزان ۹۰ هزار بشکه در روز کاهش یافت. بعلاوه، فعالیت تولیدی آمریکا به مدت ۱۳ ماه متوالی کاهش داشت.

در این بین، تنش‌های ژئوپلیتیکی در خاورمیانه، تاثیر چندانی بر قیمت نفت نداشته است.

دورنمای قیمت نفت در سال ۲۰۲۴

انتظار می‌رود به دلیل کندی فعالیت اقتصادی و افزایش تولید آمریکا که اخیرا به ۱۳.۲۴ میلیون بشکه در روز صعود کرده است، عرضه فراوانی در سال میلادی آینده مشاهده شود. بعلاوه، برزیل، گویان، نروژ و کانادا، بازارها را از نفت لبریز نگه می‌دارند. وضعیت مذکور، به این سوال جواب می‌دهد که آیا قیمت نفت در سال ۲۰۲۴، به ۱۰۰ دلار می‌رسد. بدون واقعه ژئوپلیتیکی، چنین احتمالی تقریبا صفر است.

آژانس بین‌المللی انرژی در جدیدترین گزارش ماهانه خود، پیش بینی کرده است که تقاضای جهانی برای نفت در سال ۲۰۲۴ رشد خواهد کرد و مصرف نفت جهان به میزان ۱.۱ میلیون بشکه در روز افزایش پیدا می‌کند و عرضه تولیدکنندگان غیراوپک، ۱.۲ میلیون بشکه در روز به عرضه جهانی خواهد کرد. دورنمای اوپک اندکی متفاوت از گزارش آژانس بین‌المللی انرژی بوده و این گروه رشد تقاضا را ۲.۲۵ میلیون بشکه در روز پیش بینی کرده است.

از نظر قیمت، تحلیل فنی نشان می‌دهد که در صورت وقوع رکود جهانی، به نظر می‌رسد حمایت قابل ملاحظه‌ای در سطح ۶۵ دلار برای وست تگزاس اینترمدیت و اواسط کانال ۶۰ دلار برای نفت برنت وجود دارد. بانک آمریکایی گلدمن ساکس با اشاره به کندی رشد اقتصاد جهانی، پیش بینی خود از قیمت هر بشکه نفت برنت را به ۸۰ تا ۸۱ دلار بازبینی کرده است.

این پیش بینی با نظر آژانس بین‌المللی انرژی همگرایی دارد که میانگین قیمت نفت برنت در سال میلادی آینده را ۸۲ دلار و۵۷ سنت پیش بینی کرده است. بانک بارکلیز همچنان قیمت بالاتری را برای نفت متصور است و میانگین قیمت نفت در سال ۲۰۲۴ را ۹۳ دلار تخمین زده است در حالی که آژانس «اس اند پی گلوبال»، بر این باور است که نفت ۸۵ دلار، مناسب‌تر است.

مهمترین روندی که برای درک بهتر قیمت نفت در سال ۲۰۲۴، باید دنبال شود، وضعیت اقتصاد جهانی است زیرا تقاضا برای نفت با فعالیت اقتصادی مترادف است.

هنگامی که اوپک پلاس تولید نفت خود را کاهش داد، به دلیل وجود نفت بیشتر در بازارها نبود بلکه به دلیل آن بود که این گروه، کندی رشد اقتصاد جهانی را پیش بینی می‌کرد.

با ورود به سال ۲۰۲۴، شاخص‌های اقتصادی جهانی چندان قوی به نظر نمی‌رسند و با وجود پیش بینی فرود نرم اقتصاد، احتمال رکود همچنان بالاست. در نتیجه، قیمت نفت در سال ۲۰۲۴ پتانسیل بیشتری برای نزول دارد تا صعود.

تاثیر قیمت نفت بر مصرف کنندگان

نفت خام، مهمترین کالای استراتژیکی در جهان است. بیش از ۴۰۰۰ محصول نفتی وجود دارد و قیمت آنها، تقریبا بر همه بخش‌های اقتصاد و جنبه‌های زندگی افراد تاثیر می‌گذارد.

رشد قیمت نفت به هزینه‌های بالاتر برای حمل و نقل منتهی می‌شود و در نتیجه، قیمت کالاها را افزایش می‌دهد. بعلاوه، افزایش قیمت نفت با بالا بردن هزینه‌های انرژی، باعث افزایش نرخ تورم شده و قدرت خرید مصرف کننده را کاهش می‌دهد.

بر اساس گزارش یورونیوز، با وجود موانعی که در سال ۲۰۲۴ وجود دارد، مصرف کنندگان ممکن است بتوانند نفس راحتی بکشند زیرا به دلیل کندی اقتصاد، قیمت نفت نسبت به سال ۲۰۲۳، در بازه مشخصی می‌ماند یا روند نزولی پیدا می‌کند.