اثرات اقتصاد بر محیط زیست/ سودجویی میراث ملی را از بین خواهد برد - افق اقتصادی

محیط زیست یکی از مهم‌ترین ثروت‌های هر کشوری است که باید به درستی از آن نگهداری شود تا این میراث ملی و با ارزش از بین نرود. کمک هایی که همین محیط‌زیست در زمینه اقتصادی به کشورها می‌کند بسیار ارزشمند است و استفاده صحیح از منابع طبیعی در راستای بهبود اقتصادی می‌تواند کشورهارا در راستای رشد و توسعه اقتصادی کمک و همراهی کند.

کاغذ، یکی از نیاز‌های اولیه هر محیط اقتصادی است که وجودش در هر محیطی لازم است. برای تهیه کاغذ، نیاز است از تنه درختان استفاده شود که البته این کار برای محیط‌زیست بسیار آسیب زا خواهد بود اما یکی از راه‌های تولید کاغذ همین قطع درختان و استفاده از تنه آن هاست. با رواج قاچاق چوب و همچنین قطع بی‌رویه درختان، تولید کاغذ به مشکل اساسی خواهد خورد و درواقع اقتصاد کارخانه هایی که در زمینه کاغذسازی درحال فعالیت هستند با مشکل مواجه خواهد شد.

صادرات کاغذ  ایران به کشورهای دنیا

به گفته عضو انجمن واردکنندگان کاغذ، سالانه بیش از ۷۵۰ هزار تن کاغذ بسته‌بندی به اروپا، آسیا و کشورهای حاشیه خلیج‌فارس صادر می‌شود. این آمار نشان می‌دهد که سهم ایران در صادرات کاغذ، بسیار بالا بوده و به کشورهای بسیاری صادرات دارد. پس این نکته را باید گفت که قطع بی‌رویه و بی‌هدف درختان سبب خواهد شد تا مانع تولید کاغذ شویم و در بحث صادرات و ارز آوری مشکلاتی را سر راه خود احساس کنیم. البته این نکته لازم به ذکر است که درکل قطع درختان کار درستی نیست اما، گویا تنها راه تولید کاغذ همین قطع درختان است.

صادرات میوه ایران

صادرات میوه، یکی دیگر از راه‌های ارز آوری و رشد اقتصادی برای کشور است. جنگل‌های شمال و جنوب ایران، سرشار از درختانی است که میوه‌های مطلوب و مناسب صادراتی دارند. محیط‌زیست و طبیعت یک میراث خدادادی است که با رسیدگی و جنگل کاری هایی که توسط مردم همان شهر صورت گرفته، افزایش پیدا کرده است و درختان میوه‌ای به بار نشسته که برای اقتصاد کشور نقش مهمی دارند. محیط‌زیست و این درختان ارزشمند، گاهی با حوادث طبیعی مانند سیل و… نابود می‌شوند و گاهی هم توسط بی‌احتیاطی افرادی، دچار آتش سوزی شده و از بین می‌روند. ایران از لحاظ صادرات میوه، جز کشورهای برتر دنیا محسوب می‌شود و کمک بزرگی را به اقتصاد کرده است. کشور ایران به دلیل تنوع فصلی و موقعیت جغرافیایی که دارد برای صادرات میوه بسیار مناسب است. گزارش‌ها و شواهد حاکی از آن است که صادرات میوه یکی از کانال‌های ارزآوری به شمار می‌آید. مطابق سخنان رئیس گمرک ایران در سال گذشته ۷ میلیون و ۸۸۱ هزار تن میوه صادر شده است که ارزش صادرات این میوه‌ها بیش از ۵۲۱ میلیون دلار بوده است. پس باید گفت که تخریب محیط زسیت می‌تواند اثر منفی را بر اقتصاد کشور بگذارد.

جدا از آنکه محیط‌زیست می‌تواند تاثیر بسیار بالایی در رشد اقتصادی داشته باشد، اقتصاد نیز می‌تواند محیط‌زیست را از بین ببرد. البته اقدامات بسیاری مانند رها‌سازی زباله‌ها در جنگل نیز، یکی از اقداماتی است که درختان و خاک را آلوده می‌کند و تاثیر خود را بر روی محیط‌زیست می‌گذارد.

مازوت سوزی بلای جان محیط زیست

اما آنکه اقتصاد چگونه می‌تواند بر روی محیط‌زیست تاثیر بگذارد به چند عامل بستگی دارد. کارخانه هایی که به فکر سود کلان خود هستند در فصل سرد سال با مشکلات گاز و کمبود سوخت مواجه می‌شوند. این کارخانه‌ها به دلیل آنکه بتوانند فعالیت اقتصادی خود را ادامه داده و سود بیشتری کسب کنند، از سوخت جایگزین یعنی مازوت استفاده می‌کنند. تاثیری که مازوت بر تخریب محیط‌زیست می‌گذارد بسیار زیاد است و به مرور زمان سبب خواهد شد تا این طبیعت زیبا از بین برود.

با توجه به نتایج و اطلاعات برآورد شده برای کشورهای توسعه‌یافته، تولید ناخالص داخلی سرانه بر عملکرد محیط‌زیست تاثیر بسیار منفی دارد. به گونه‌ای که در بازه زمانی که چنین موضوعی مورد بررسی قرار گرفت، افزایش رشد اقتصادی در این کشورها، به تخریب محیط‌زیست یا کاهش کیفیت محیط‌زیست منجر شد. پس باید نتیجه گرفت که افزایش رشد اقتصادی می‌تواند ضربه بزرگی به محیط‌زیست بزند.

ارومیه را نجات دهید

باید اشاره ای هم به دریاچه ارومیه کرد که در گذشته بسیار پر آب بوده و اکنون به دلیل بی توجهی مسئولان و سودهایی که معلوم نیست به جیب کسانی می رود، خشک شده است. به دلیل افراط گری در برداشت کردن از آبخوان‌ ها همچنین سو مدیریت، دست کاری در وضعیت طبیعی دریاچه، برداشت کردن بی‌رویه از آب‌ های زیرزمینی برای کشاورزی به صورت غیر استاندارد و غیر علمی، این دریاچه در بدترین حالت ممکن خود به سر می ‌برد. در زمانی که این دریاچه پر آب بود، گردشگران بسیاری به ایران می آمدند و دریاچه و پرندگان مهاجر را تماشا می کردند. تاثیر اقتصاد بر روی محیط زیست، درباره دریاچه ارومیه صدق می کند. ناکار آمدی مسئولان و بی توجهی به این دریاچه با ارزش سبب خشک شدن این نعمت خدا دادی شده است. همچنین در ارتباط با تاثیر محیط زیست بر اقتصاد هم صدق می کند. این دریاچه که توریست پذیری بالایی داشت، اکنون با خشک شدن آن، جذب توریست هم ندارد و درواقع یکی از راه های جذب سرمایه ارز آوری و صنعت توریست است که با وجود چنین اتفاقی از بین رفته است.

باید گفت که متسفانه سود عده‌ای در کشور ما، در راستای تولید بنزین بی‌کیفیت است. زمانی که خودروها بنزین بی‌کیفیت استفاده می‌کنند، دود ناشی از اگزوز ها، تاثیر خود را بر روی محیط‌زیست می‌گذارد. بعضی اوقات، عده‌ای برای رسیدن به اهداف مالی خود، حاضر هستند دست به هرکاری بزنند. اقتصاد نمی‌تواند همواره مثبت باشد و گاهی هم در راستای تخریب گام بر می‌دارد. اقتصاد را می‌توان مانند سیاست دانست که رحم ندارد. تاثیراتی که سودهای کلان اقتصادی کارخانه‌ها بر محیط‌زیست وارد کرده‌اند آنقدر زیاد است که اگر بخواهیم نام ببریم باید گزارش طولانی در این مورد بنویسیم.

کلام آخر

امید است، مسئولان کشور با توجه ویژه به محیط زیست، در حفظ و نگهداری این میراث ملی تلاش کنند و نگذارند که درختان، آب، خاک و … به همین راحتی از بین برود. دریاچه ارومیه، نمونه بارز بی توجهی مسئولان نسبت به منابع طبیعی و محیط زیست است که شاهد خشک شدن آن طی سالیان گذشته بوده ایم. توجه ویژه به جلوگیری بی رویه از قطع درختان نیز یکی دیگر از اقداماتی است که باید مسئولان همت کنند تا جلوی آن گرفته شود. امید است توجه مسئولان کمی هم به محیط زیست باشد. انشاالله.