محدود بودن منابع انرژی به چالشی جدی در عصر حاضر تبدیل شده است و برق یکی از مهم‌ترین انرژی‌های پاک است که می‌تواند برای یک اقتصاد در حال توسعه مانند ایران اهمیت بسزایی داشته باشد.
برق، یکی از انرژی‌های مهم و استراتژیک کشور به حساب می‌آید که نبود آن سبب خواهد شد تا خیلی از فعالیت‌های اقتصادی دچار مشکل شوند. نیاز جوامع بشریت به برق، تا حدی زیاد شده است که اگر برای چند دقیقه با قطعی مواجه شویم، ممکن است ضرر و زیان‌های بسیاری به کاسبی‌های بزرگ وارد شود. از این رو باید گفت که برق تا چه میزان در کشور دارای اهمیت است.
برق، نقش مهم و اساسی در توسعه اقتصادی به ویژه اقتصادهای بزرگ در حال ظهور جهان و سایر کشورهای در حال توسعه مانند ایران ایفا کرده است و نقش این انرژی در توسعه اقتصادی نیز همچنان ادامه خواهد داشت. در این میان، کشورهایی وجود دارند که برای مصارف داخلی، با کاهش برق مواجه هستند و مجبور می‌شوند برق را از کشورهای همسایه وارد کنند. در این میان، ایران یک بازار خوب برای این کشورها محسوب می‌شود و گویا توانسته با کشورهایی که به انرژی برق نیاز دارند، تعامل هایی را داشته باشد.
درآمدزایی از محل صادرات برق
طبق گزارشی که از سوی وزارت نیرو منتشر شده است، صادرات برق ایران در ۴ ماه ابتدایی امسال، نزدیک به ۱۹ میلیون کیلووات ساعت (تراوات ساعت) رسیده است که چنین آماری را می‌توان بسیار مثبت ارزیابی کرد. لازم به ذکر است که ایران توانسته است با صادرات برق، درامدهای بسیاری را برای کشور داشته باشد. آمارها بیانگر این موضوع است که سال گذشته، از محل صادرات برق به ۳ کشور همسایه توانسته‌ایم ۴۱۰۰ میلیارد تومان درآمد داشته باشیم. در واقع باید گفت که درآمدهای ریالی دولت از محل فروش برق بالا بوده است. عمده برق صادراتی ایران به کشورهای عراق، پاکستان و افغانستان فروخته شده است و این کشورها، مشتریان بسیار خوبی برای برق کشور هستند.
در فصل سرما مشکل ناترازی احساس می‌شود
محمدحسین دیده بان، کارشناس انرژی درباره وضعیت برق در کشور به گسترش نیوز گفت: در بحث برق و کمبود این انرژی با ارزش باید گفت که ما ۲ موضوع را در این مورد بررسی خواهیم کرد. نخستین مورد بحث گذر از تابستان و اوج مصرف است. همانطور که درجریان هستید در فصل تابستان مصرف برق به دلیل استفاده از کولر به ویژه در ادارات، افزایش چشمگیری پیدا می‌کند و اگر چنین موضوعی مدیریت نشود، شاهد خاموشی‌های گسترده در فصول گرم سال هستیم.
دیده بان ادامه داد: با گذر از تابستان به مرحله بعدی از پیک مصرف خواهیم رسید که در فصل سرد سال به ویژه زمستان اتفاق خواهد افتاد. البته این نکته را هم باید اضافه کرد که در فصل سرد سال، عمدتا مشکل ناترازی در حوزه گاز را شاهد خواهیم بود. با روشن نمودن دستگاه‌های گرمایشی، شاهد پیک مصرف در حوزه گاز و برق خواهیم بود و این مشکل را همواره در فصل سرد سال شاهد بوده‌ایم.
مصرف به صورت عادی در جریان است
وی افزود: درحال‌حاضر باید گفت که تولید و مصرف برابر هستند و فعلا شاهد کمبود در حوزه برق و گاز نخواهیم بود. در هیچ کجای کشور،پیشنهادهای مدیریت مصرف صورت نمی‌گیرد و مصرف مردم به صورت عادی است. اگر هوا به سمت سرمای شدید حرکت کند، میزان مصرف گازی که در کشور صورت می‌گیرد، افزایش پیدا کرده و به دنبال آن شاهد کاهش تولید برق خواهیم بود.
این کارشناس انرژی در ادامه این گفت‌وگو به گسترش نیوز گفت: به دلیل آنکه اولویت شرکت گاز، مصارف خانگی است و عقیده دارد که گاز خانگی تحت هیچ شرایطی نباید محدود و قطع شود، فشار را بر روی صنایع و پالایشگاه‌ها آورده و به همین دلیل، نیروگاه‌های برق مجبور هستند تولید برق را تا حد قابل توجهی کاهش دهند. درواقع باید گفت که تمام این فشارها بر روی صنایع اعمال می‌شود.
دیده بان گفت: اگر چنین محدودیت‌هایی برای تولید برق ایجاد شود، از طرف شرکت گاز خواهد بود. نه اینکه بخواهیم بگوییم شرکت گاز مقصر است، خیر؛ شرکت گاز به دلیل آنکه مصارف خانگی را قطع نکند، فشارهایی را برای نیروگاه‌ها اعمال می‌کند که این فشارها سبب خواهد شد تا تولید برق با مشکل مواجه شود. درحال‌حاضر میزان مصرفی که در کشور صورت می‌گیرد کاملا عادی بوده و هیچ مشکلی نخواهیم داشت. میزان برق و گازی هم که در کشور تولید می‌شود، کاملا جواب گذر از این فصل را خواهد داد.
این کارشناس انرژی در ارتباط با بحث صادرات برق اظهار کرد: میزان صادراتی که ایران در زمینه برق دارد، مقدار قابل توجهی نیست و البته ارقام مشخصی هم در دسترس ندارم. اما طبق اطلاعاتی که در این مورد وجود دارد، باید گفت که میزان صادرات برق ایران به کشورهای اطراف، رقم قابل توجهی نیست و سهم ایران در بازار جهانی و صادرات انرژی برق، اندک است.
از واردات برق چه خبر؟
وی در خصوص بحث واردات برق از کشورهای همسایه گفت: در سال‌های قبل، از کشور آذربایجان بحث واردات برق صورت می‌گرفت. اما درحال‌حاضر چنین موضوعی محقق نشد. در سال‌های قبل، میزان برق دریافتی از آذربایجان ۱۵۰ مگاوات بود که برق شهرهای شمالی استان اردبیل به وسیله این واردات تامین می‌شد. اما امسال چنین وعده‌ای محقق نشد و مشخص نیست که قرار است چه اقداماتی در زمینه واردات انجام شود.
دیده بان در پاسخ به این سوال که در تابستان آینده امکان خاموشی‌های گسترده به دلیل کمبود برق وجود دارد یا خیر گفت: قطعا در تابستان سال آینده، مشکل کمبود برق، گریبان گیر کشور خواهد شد. دلیل چنین موضوعی این است ما در کشور با افزایش صنایع مواجه هستیم و هرکدام از این صنایع، به برق احتیاج دارند و باید انرژی مصرفی آنها تامین شود. به دلیل آنکه میزان تولید برق، چندان افزایش نخواهد داشت، باید گفت که در سال آینده هم دچار مشکلات خاموشی خواهیم شد.
وی در پایان گفت: باید به سمتی حرکت کنیم که برنامه توسعه صنعتی در کشور استقرار پیدا کرده و ذیل این برنامه با پیوست‌های گوناگون از جمله پیوست انرژی صنایع کشور گسترش پیدا کند و علاوه بر رسیدن به حداکثر تولید ناخالص داخلی ظرفیت شبکه برق کشور شکوفا شود.
