چرا به هواپیما یارانه سوخت تعلق می‌گیرد؟ - افق اقتصادی

حرمت‌الله رفیعی و در واکنش به اظهارات رییس سازمان برنامه و بودجه مبنی بر این‌که «پرواز یک کالای لوکس است و فقط گروه خاصی از جامعه از پرواز استفاده می‌کنند»، اظهار کرد: چرا هواپیما را کالایی لوکس می‌دانند، وقتی بیش از ۵۰ درصد استفاده‌کنندگان آن قشر ضعیف جامعه هستند. آمارها می‌گوید که بیش از ۵۰ درصد سفرهای داخلی سفرهای زیارتی شهر مشهد و بیش از ۵۰ درصد سفرهای خروجی ایرانی‌ها به مقصد عتبات عالیات عراق است. بیشتر این مسافران هم از قشر خاص و متمول جامعه نیستند. عموم مسافران ایرانی که به خارج از کشور سفر می‌کنند مقصدشان عراق است، حرف از آنتالیا و استانبول و بلادهای دور و شرق آسیا مثل مالزی نیست. بیشتر مردم ایران به خاطر عشق به زیارت امامان (ع) به عراق سفر می‌کنند که بیشتر آن‌ها هم جزء دهک دهم یا پردرآمدترن قشر جامعه نیستند.

او ادامه داد: ما که خودرو و جاده‌ و یا ریل و قطار مناسب نداریم. هواپیماها هم که اغلب ضعیف و قدیمی هستند، که البته همین را هم «لوکس» می‌نامند، با این شرایط چرا از غالب مردم انتظار دارید از هواپیما استفاده نکنند، چون کالایی لوکس است؟ از طرفی اگر به عقیده شما هواپیما کالایی لوکس است، چرا به آن یارانه سوخت می‌دهید؟ چرا پول آن را از ۹۹ درصد مردم، که به گفته خودتان مصرف‌کننده هواپیما نیستند، می‌گیرید و خرج یک قشر خاص و افراد متمول جامعه می‌کنید و آن ۹۹ درصد را از این خدمات محروم می‌کنید؟

رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات سفر هوایی و جهانگردی ایران گفت: ما این اظهارات را نظرات غیرکارشناسی و بدون مشورت می‌دانیم که فقط هزینه مردم را بالا می‌برد. بدتر آن‌که برخی نمایندگان مجلس هم تحت‌تاثیر چنین اظهاراتی قرار می‌گیرند و متأثر از آن برای عموم مردم تصمیم می‌گیرند.

او اضافه کرد: درست است یک زمانی این حرف‌ها رایج بود، ولی آن زمان شرایط کشور خاص بود. اکنون باید در خدمت مردم باشیم و به آن‌ها خدمات بدهیم. با لوکس نامیدن یک کالا که باید در اختیار عموم مردم ایران باشد، نمی‌توان از خدمتگزاری شانه خالی کرد.

رفیعی که پیش‌تر استفاده از «حق آزادی پنجم» در سفرهای هوایی را پیشنهاد کرده بود، (امتیازی که شرکت‌های هواپیمایی بر آن اساس حق سوار کردن و جابه‌جایی مسافر، بار و محموله‌های پستی بر سر راه کشور مقصد و وطن و خط هوایی را پیدا می‌کنند) اظهار کرد: چرا در برابر این مزیت که خدمات مطلوب‌تری را در اختیار مردم قرار می‌دهد، مقاومت می‌شود؟ باید بپذیریم که در شرایط موجود کشور ما نمی‌توانیم حالاحالاها هواپیمای نو داشته باشیم و یا ناوگان هواپیمایی را به‌روز کنیم، باید از قوانین بین‌المللی موجود به نفع کشور و مردم بهره ببریم.

رییس هیأت مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات سفر هوایی و جهانگردی ایران با «اشتباه» نامیدن برخی تصمیم‌های گرفته‌شده درباره بعضی از مسیرهای هوایی، ‌گفت:‌ یک زمانی به بهانه‌هایی پرواز مستقیم بین ایران و آنتالیا را ممنوع کردند، اما برای پرواز به شهرهای اطراف آنتالیا مجوز دادند، چه فرقی می‌کرد، ما هنوز نمی‌دانیم. فقط با آن تصمیم مردم به زحمت و هزینه اضافی افتادند و سفرهای مردم ما، آن شهرها و فرودگاه‌های کوچک جنوب ترکیه را رونق داد و آن‌ها را آباد کرد؟ ما سال‌هاست تاوان آن تصمیم اشتباه و پرهزینه را می‌دهیم. از طرفی برخی بر این باورند که خروج گردشگر یعنی خروج ارز، پس شرایط را برای سفر خارجی سخت‌تر می‌کنند. اتفاقا برعکس است. سفر هر ایرانی به خارج از کشور به منزله ورود ارز است. مردم ما باید به کشورهای دیگر سفر کنند تا فرهنگ ایرانی به بیرون مرزها راه یابد. مردم جهان باید باهم ارتباط برقرار کنند تا تحت تاثیر این ارتباط و معاشرت برای آشنایی با فرهنگ‌های جدید به کشورهای یکدیگر سفر کنند. نباید با نظرات غیرکارشناسی و بدون مشورت با اهل فن، آینده یک صنعت را این‌گونه به مخاطره انداخت و به آن آسیب زد.

داوود منظور، رئیس سازمان برنامه و بودجه، در جلسه علنی مجلس شورای اسلامی در روز یکشنبه، ۲۳ مهرماه و در جریان بررسی بررسی بندی از لایحه برنامه هفتم توسعه که به اعطای مجوز به شرکت‌های خارجی برای برقراری پرواز در مسیرهای داخلی برمی‌گشت، گفته بود: پرواز یک کالای لوکس است و فقط گروه خاصی از جامعه از پرواز استفاده می‌کنند. ما نباید منابع ارزی کشور را که محدود است با گشاده‌دستی هزینه کنیم.

منظور در عین حال گفته بود: ورود شرکت‌های هواپیمایی خارجی برای برقراری پرواز در مسیرهای داخلی باعث هدررفت منابع ارزی کشور شده و برخلاف اصول متعدد قانون اساسی است. می‌توانیم از شرکت‌های خارجی خرید کنیم یا از آن‌ها هواپیما اجاره کنیم، اما این‌که آن‌ها وارد مسیرهای هوایی کشور شوند برخلاف اصول متعدد قانون اساسی و استقلال کشور است.