در ماه‌های اخیر خبرهای نسبتا خوبی از وضعیت دریاچه ارومیه به‌گوش رسید و اعلام شده که دولت برنامه‌هایی را برای جان‌بخشی به این دریاچه در دستور کار دارد که یکی از این برنامه‌ها بهره‌برداری سد چپرآباد در ماه جاری است.
در حوضه آبریز دریاچه ارومیه در بازه زمانی ۱۵ ساله شاهد کاهش ۱۰ درصدی بارش‌ها بودیم. افزایش دما روزانه باعث تبخیر ۳۰ میلیون مترمکعب و سالانه ۲ میلیارد مترمکعب از آب دریاچه ارومیه می‌شود.
در یکسال گذشته ۶۰ درصد کاهش بارش برف در حوضه آبریز دریاچه ارومیه داشتیم، کاهش ۱۰ درصدی سطح برف و ۵۵ درصدی ارتفاع آن از جمله علل وضعیت حاد دریاچه ارومیه بشمار می‌رود. درواقع تغییرات اقلیمی، افزایش دما، کاهش بارش بویژه برف، مصرف بی رویه آب در بخش کشاورزی و چاه‌های غیرمجاز عوامل اصلی وضعیت فعلی دریاچه ارومیه است.
علیرغم اینکه نباید توسعه کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه صورت می گرفت اما میزان اراضی کشاورزی از ۳۹۰ هزار هکتار در سال ۱۳۷۷ به ۵۲۰ هزار هکتار در سال ۱۳۹۸ رسیده است، ۱۱۵ هزار چاه مجاز و غیرمجاز در حوضه آبریز دریاچه ارومیه فعال هستند و این در حالی است که ۴۲ هزار چاه غیرمجاز فعال یک میلیارد مترمکعب آب مصرف می‌کنند.
در سنوات گذشته بجای کشت محصولات کم آب‌بر، محصولات پر آب‌بر کشت شده به نحوی که سه محصول یونجه، سیب و چغندر قند بیشترین میزان آب را به خود اختصاص می دهند. عیسی بزرگ‌زاده – سخنگوی صنعت آب در همین راستا به ایسنا اعلام کرد: تولید سیب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه افتخار نیست و صنعت آب کشور معتقد است، روند استفاده از آب برای توسعه محصولات کشاورزی غیرراهبردی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه باید متوقف شود.
وی در واکنش به تولید انبوه سیب در حوضه آبریز دریاچه ارومیه اظهار کرد: متاسفم که نیازهای آبی دریاچه ارومیه صرف تولید محصولات غیر راهبری کشاورزی می‌شود. آمارها حاکی است، ۵۷ درصد از مصرف آب کشاورزی در حوضه آبریز دریاچه ارومیه صرف تولید سیب، یونجه و چغندرقند می‌شود.
به عقیده کارشناسان، تغییرات اقلیمی و توسعه کشاورزی و کشت محصولات غیرراهبردی بدون تناسب با ظرفیت‌های حوضه از جمله مهمترین دلایل شکل‌گیری وضع نامطلوب دریاچه ارومیه است.
