قصد بانک مرکزی در حذف ۴ صفر از پول ملی در حالی است که به گفته کارشناسان چنین اقدامی در شرایط فعلی اقتصاد کشور، منفعتی ندارد و چه بسا باعث هزینه تراشی نیز خواهد شد.
بازار؛ گروه بانک و بیمه؛ رئیس کل بانک مرکزی در حالی صحبت از عملیاتی شدن حذف چهار صفر از پول ملی در سالجاری می کند که پول ایران اکنون بی ارزش ترین پول دنیاست و کشور از تورم بالایی رنج می برد. محمدرضا فرزین اخیرا در سی و دومین همایش سالانه سیاست‌های پولی و ارزی با تاکید بر اینکه باید نگاه منفی به ریال ایران از بین برود، از حذف صفرهای اضافی از پول ملی خبر داد و اعلام کرد؛ “تصویر ریال ایران تصویر مناسب و صحیحی در اقتصاد جهانی نیست و به همین منظور سیاست حذف ۴ صفر از پول ملی در دستور کار بانک مرکزی قرار گرفته است”، سیاستی که به گفته کارشناسان در شرایط کنونی بی ثباتی اقتصاد کشور بی معناست و چنین اقدامی هیچ دردی را دوا نمی کند چرا که کشورهای موفق در حذف صفر های اضافی از پولهایشان زمانی دست به این کار زدند که ابتدا با ایجاد راهکارهای اصولی توانستند نرخ تورم را کاهشی کنند و ثبات اقتصادی را به کشورشان برگردانند سپس با برنامه ریزی اصلاحات پولی را انجام داده اند.
اینکه چرا طی یک دهه اخیر سیاست گذاران پولی کشور هر از چند گاهی از حذف چند صفر از پول ملی حرف می زنند اما چنین موضوعی تا کنون عملیاتی نشده، بدان معناست که مسئولان و دست اندرکاران تصمیم گیر طی این مدت نتوانسته اند اقتصاد کشور را به خوبی سر و سامان بخشند و تورم افسارگسیخته را مهار و به رقم پایینی برسانند تا زمینه حذف چند صفر از پول ملی در کشور فراهم شود. اجرای سیاستی که معمولا با هدف افزایش ارزش اسکناس و مسکوکات یک کشور اتفاق می افتد، ولی کارشناسان تاکید دارند این اقدام در دوران تورمی، رکود و بی ثباتی اقتصاد نتیجه بخش نیست و چه بسا ممکن است با توجه به هزینه تراشی ها برای کم کردن صفرهای پولی، تورم نیز تا حدی تشدید شود.
مخالفان اجرای طرح حذف صفرهای اضافی از پول ملی تاکید دارند؛ اجرای این طرح به تنهایی کارساز نیست چرا که اگر همه صفرها نیز از روی اسکناسها پول کشوری که تورم در آن بیداد می کند جارو شود آن پول همچنان کم اعتبار و فاقد ارزش ذاتی است در مقابل ولی موافقان می گویند؛ تعدد صفرهای متعدد پول ملی به دلایل روانی تورم انتظاری بالایی را در اذهان عمومی ایجاد می‌کند که باید کم شوند
موافقان و مخالفان حذف ۴ صفر از پول ملی چه می گویند؟
از آنجایی که اصلاح سیاست های پولی ازحساسیت خاصی برخوردار است، بنابراین هر گونه اقدامی در این راستا مخالفان و موافقانی دارند. به طور مثال موافقان اجرای طرح حذف صفرهای اضافی از پول ملی بر این باورند به علت تورم‌های بالایی که کشور در گذشته با آن مواجه بوده، با این وجود تعدد صفرهای پول ملی به دلایل روانی تورم انتظاری بالایی را در اذهان عمومی ایجاد می‌کند. علاوه بر این مزیت چنین رویکردی به ساده‌سازی ارقام پولی منجر شده و نگهداری حساب‌ها و انجام محاسبات پولی و مالی را آسان‌تر می‌کند. نکته دیگر اینکه حذف صفر از پول ملی می‌تواند به تقویت ارزش اسمی پول در برابر ارزهای خارجی کمک کند.
در مقابل اما مخالفان اجرای اصلاحات پولی در قالب حذف صفرهای اضافی از پول ملی تاکید دارند؛ طرح حذف صفر از پول ملی به تنهایی کارساز نیست چرا که اگر همه صفرها نیز از روی اسکناسها پول کشوری که تورم در آن بیداد می کند جارو شود آن پول همچنان کم اعتبار و فاقد ارزش ذاتی است، بنابراین اصلاح واحد پول ملی بایستی همراه با اصلاحات سایر موئلفه ای کلان اقتصادی صورت گیرد و زمانی به این عرصه ورود شود که رقم نرخ تورم در نقطه پایین و اقتصاد کشور بر ریل پیشرفت قرار گرفته باشد، نمونه آن سری کشورهای موفقی بودند که ابتدا اقتصاد خود را پویا کردند، آنوقت پس از کاهش نرخ تورم، شرایط را برای حذف صفرهای اضافی از پول ملیشان مهیا دیدند و دست به این کار زدند.
حذف ۴ صفر از پول ملی در صورت اجرا به غیر از اینکه در بحث تسهیل امور کاری حسابداری و مالی تاثیر می گذارد کارایی دیگری ندارد و چه بسا همین موضوع بار هزینه گرانی را بر دوش دولت می گذارد. چرا که خیلی از سیستم ها باید تعویض، تغییر و یا متناسب با پول جدید طراحی و تامین شوند
حذف ۴ صفر از پول ملی هزینه بر است
محسن صادقی کارشناس خبره مسائل پولی و بانکی در گفت و گو با خبرگزاری «بازار» راجع به قصد بانک مرکزی در حذف ۴ صفر از پول ملی گفت: این اقدام در صورت اجرا به غیر از اینکه در بحث تسهیل امور کار حسابداری و مالی تاثیر می گذارد کارایی دیگری ندارد و چه بسا همین موضوع هم بار هزینه گرانی را نیز بر دوش دولت می گذارد. چرا که خیلی از سیستم ها باید تعویض، تغییر و یا متناسب با پول جدید طراحی و تامین شوند. به طور مثال سیستم عابر بانک ها، دستگاههای پز، شرکت های حسابداری و حسابرسی، صندوق های فروشگاهی و …بایستی به روز و متناسب با پول ملی تجهیز شوند.
وی با بیان اینکه در این شرایط بی ثباتی اقتصاد کشور با حذف ۴ صفر از پول ملی هیچ اتفاق خاصی به نفع مردم، اقتصاد و معیشت جامعه رخ نمی دهد، افزود: اتفاقا ورود به این وادی آن هم در زمانی که وضعیت اقتصاد کشور به دلیل نوسان شدید قیمت ها که از سال گذشته بازارها را آشفته و مردم و فعالان اقتصادی را در شرایط بلاتکلیفی قرار داده است، اشتباه است، با این وجود حذف چند صفر از پول ملی بایستی در زمانی که ثبات اقتصادی در کشور حکم فرما و نرخ تورم کمتر از ۲۰ درصد است انجام شود نه اینکه اقتصاد ایران اکنون متاثر از مسائل سیاسی و مباحث مذاکرات در حالت انتظار و بلاتکلیفی قرار دارد از طرفی نیز رکود بر بازارهای سرمایه گذاری سایه افکنده است و مدیریتی در کنترل قیمت ها در بازار به چشم نمی خورد، دست به این کار زده شود.
هر تغییری در موئلفه های کلان اقتصادی بخصوص حوزه پولی بدلیل حساسیت بالای این بخش، ممکن است تبعات و واکنش هایی را از سوی مردم و کارشناسان در پی داشته باشد، به گفته کارشناسان، حذف صفرهای اضافه پولی معمولا زمانی باید انجام شود که تورم کنترل و ثبات اقتصادی در کشور حاکم باشد و از همه مهمتر بازار در شرایط نوسان قیمتی نباشد
شرایط برای حذف صفرهای اضافه پولی در کشور مهیا نیست
این کارشناس پولی و بانکی اضافه کرد: هر تغییری در موئلفه های کلان اقتصادی بخصوص حوزه پولی بدلیل حساسیت بالای این بخش، ممکن است تبعات و واکنش هایی را از سوی مردم و کارشناسان در پی داشته باشد با این وجود حذف چند صفر از پول مالی نیز از این قاعده مستثنی نیست چرا که هم بازار و هم مردم عادی در مواجه با چنین اقدامی ممکن است دچار استرس و یا برداشت منفی شوند. راند شدن رقم های ریز در فروشگاهها، مراکز تولید، سیستم بانکی، بازار سرمایه و … موضوع دیگری است که با حذف صفرها کار آنها تا مدتی احتمالا سخت و مختل شود.
صادقی ادامه داد: عددهای ریز هم اکنون کارمزدهایی دارند که محاسبه آنها معلوم نیست با حذف ۴ صفر از پول ملی چگونه شود از طرفی این تغییرات، بی شک تغییر سیستمهای محاسباتی و مالی و پولی را در پی دارد. مثلا در کارگزاری ها عددهای ریز با حذف چند صفر، اختلال ایجاد می کند و اگر آنها را با حذف ۴ صفر از پول ملی کنار بگذاریم دردسر ساز خواهد شد. دقت در ریزه کاری ها در این طرح بسیار مهم به نظر می رسد که حذف صفرهای اضافی از پول ملی نباید چالش ایجاد کند تا مردم دچار اضطراب نشوند. حذف صفرهای اضافی از پول ملی همان طور که گفته شد معمولا زمانی باید انجام شود که تورم کنترل و ثبات اقتصادی در کشور حاکم باشد و از همه مهمتر بازار در شرایط نوسان قیمتی نباشد.
