همه چیز درباره کانتینر و حمل کانتینری - افق اقتصادی

به گزارش بازار، کانتینرها، بخشی جداناپذیر از تجارت جهانی هستند. این جعبه‌های فلزی استاندارد، انقلابی تازه در صنعت حمل و نقل ایجاد کرده و نقش انکار ناپذیری در جابجایی کالا در سطح بین‌المللی دارند. از مواد خوراکی گرفته تا انواع قطعات الکترونیکی، بیش از ۹۰ درصد کالا در سطح بین‌المللی به‌وسیله کانتینر انجام می‌شود. با استفاده از کانتینر، کالاها با امنیت بالا و هزینه کمتر در دریا و خشکی جابه‌جا می‌شوند. در ادامه به بررسی جامع حمل و نقل با استفاده از کانتینر از تاریخچه و ابعاد استاندارد کانتینر تا انواع مختلف آن و مزایای حمل کانتینری می‌پردازیم.
حمل کانتینری چیست؟
حمل کانتینری، به طور به کلی به معنی استفاده از کانتینرهای استاندارد و کشتی‌های کانتینری برای حمل و نقل و جابه‌جایی کالا است. قابلیت جابه‌جایی آسان کانتینرها از کشتی به جاده و ریل، در کنار امنیت بسیار بالای فضای درون کانتینر، باعث محبوبیت چشمگیر حمل کانتینری در دهه‌های اخیر شده است.
کانتینر چیست؟
کانتینرها، جعبه‌های فلزی و بزرگ استانداردی هستند که برای حمل و نقل کالا در سطح جهان مورد استفاده قرار می‌گیرند. بدنه و شاسی کانتینر عموما از نوعی خاص از استیل ضد زنگ به نام COR-TEN ساخته می‌شود. استاندارد سازی ابعاد کانتینر توسط سازمان بین‌المللی استانداردها یا ISO، انقلابی بزرگ در صنعت حمل و نقل به‌شمار می‌رود. استفاده از واحدهای استاندارد، امکان جابه‌جایی آسان کانتینر میان دریا و خشکی را فراهم کرد و با کاهش چشمگیر هزینه‌های حمل و نقل، در گسترش این صنعت اثر چشمگیری داشت. حدود ۱۷ میلیون کانتینر هم‌اکنون در چرخه‌ی حمل و نقل جهانی حضور دارند و جابه‌جایی بیش از ۹۰ درصد حجم بار در سطح جهان را به خود اختصاص داده‌اند.
تاریخچه کانتینر
ابعاد واحدهای مختلف برای حمل و نقل کالا، به صدها سال پیش باز می‌گردد. با این حال کانتینر به مفهوم امروزی خود، در سال ۱۹۵۶ توسط مالکوم مک‌لین، تاجر آمریکایی ابداع شد. پیش از ابداع کانتینرهای استاندارد در میانه قرن بیستم، کانتینرها در ابعاد و اندازه‌های مختلفی ساخته می‌شدند. همین مسئله، باعث هزینه‌ی بالا، سرعت پایین و در مجموع ایجاد یک سیستم ناکارامد می‌شد. برای مثال، کالاهای حمل شده توسط کشتی، باید پیش از بارگیری درون واگن‌های قطار، یک بار به‌طور کامل تخلیه و مجددا بارگیری می‌شد.
مزایای اصلی حمل کانتینری
حمل کالا با استفاده از کانتینر، مزایای متعددی دارد. برخی از این مزایا عبارت‌اند از:

امنیت بالا: کانتینرها به دلیل استفاده از سیستم‌های جی‌پی‌اس و قفل‌های پیشرفته درب‌ها، از امنیت بسیار بالایی برخوردار هستند. همچنین استحکام دیواره‌های کانتینر، از آسیب‌های ناشی از ضربه جلوگیری می‌کند.
قابلیت جابه‌جایی آسان بین ریل، دریا و جاده: کانتینرها به دلیل ابعاد استاندارد خود و استفاده از کرنر فیتینگ‌های بسیار قدرتمند، به سادگی میان روش‌های مختلف حمل و نقل قابل جابه‌جایی هستند.
هزینه مناسب: استفاده از کانتینر برای حمل و نقل کالا به دلیل حذف هزینه‌های مربوط به تخلیه و بارگیری مجدد، از نظر اقتصادی منطقی‌تر است.
مزایای زیست‌محیطی: استفاده کشتی و حمل و نقل با استفاده از کانتینر، کمترین مقدار مصرف سوخت را در مقایسه با دیگر انواع حمل و نقل را دارد.
سرعت بالا: به‌کارگیری انواع کانتینر در حمل و نقل بین‌المللی کالا، به دلیل جابه‌جایی آسان و سریع کانتینر میان دریا و خشکی، بسیار پرسرعت‌تر از روش‌های دیگر جابه‌جایی کالا است.

ابعاد کانتینر
این جعبه‌های استاندارد، در ابعاد و اندازه‌های متنوعی تولید می‌شوند اما رایج‌ترین این ابعاد را می‌توان کانتینر ۲۰ فوت و کانتینر ۴۰ فوت دانست.
ابعاد کانتینر ۲۰ فوت
ابعاد کانتینر ۲۰ فوت به شرح زیر است:

طول داخلی: ۵.۹متر
طول خارجی: ۶.۱۰ متر
عرض داخلی: ۲.۳۵ متر
عرض خارجی: ۲.۴۴ متر
ارتفاع داخلی: ۲.۳۹ متر
ارتفاع خارجی: ۲.۵۹ متر
حجم داخلی:۳۲.۶ متر مکعب

ابعاد کانتینر ۴۰ فوت
ابعاد کانتینر ۴۰ فوت به شرح زیر است:

طول داخلی: ۱۲.۰۲ متر
طول خارجی: ۱۲.۱۹ متر
عرض داخلی: ۲.۳۵ متر
عرض خارجی: ۲.۴۴ متر
ارتفاع داخلی: ۲.۳۵ متر
ارتفاع خارجی: ۲.۵۹ متر
حجم داخلی: ۶۷.۷ متر مکعب

ابعاد کانتینر ۴۰ فوت های کیوب (HC)
کانتینرهای HC یا های کیوب به کانتینرهایی گفته می‌شود که با ارتفاع ۳۰ سانت بلندتر از کانتینرهای معمولی یا DC ساخته می‌شوند. ابعاد این کانتینرها به شرح زیر است:

طول داخلی: ۱۲.۰۲ متر
طول خارجی: ۱۲.۱۹ متر
عرض داخلی: ۲.۳۵ متر
عرض خارجی: ۲.۴۴ متر
ارتفاع داخلی: ۲.۷۵ متر
ارتفاع خارجی: ۲.۸۹ متر
حجم داخلی: ۶۷.۷ متر مکعب

رایج‌ترین انواع کانتینر
گسترش استفاده از کانتینرها و افزایش تنوع کالاهای حمل شده توسط آن‌ها، به مرور زمان باعث تولید انواع مختلف کانتینر شد. در این بخش برخی از رایج‌ترین این انواع را مرور می‌کنیم.

کانتینر خشک
کانتینر خشک (Dry Container) را می توان محبوب‌ترین نوع کانتینر دانست. کانتینرهای خشک(DC) به علت هزینه مناسب و مقاومت بسیار بالا، برای حمل بسیاری از کالاهای غیر حساس به دما مورد استفاده قرار می‌گیرد.
کانتینر های کیوب
کانتینر های‌ کیوب(High Cube Container) یا ارتفاع بلند، یکی از محبوب‌ترین انواع کانتینر است که به دلیل ارتفاع بلندتر خود در مقایسه با کانتینرهای نرمال کاربرد خاص خود را دارد. کانتینر های کیوب(HC) را در بعضی دسته‌بندی‌ها جز کانتینرهای خشک نیز محسوب می‌کنند.
کانتینر یخچالی
کانتینرهای یخچالی(Refrigerated container)، نوع دیگری از کانتینرهای پر استفاده هستند که با تجهیزات سرمایش، کنترل دما و کنترل رطوبت تجهیز شده‌اند. کالاهای متنوعی از جمله مواد خوراکی، میوه، دارو و حتی نمونه‌های آزمایشگاهی با استفاده از این دسته از کانتینرها جابه‌جا می‌شوند. دیواره‌های داخلی این دسته از کانتینرها از استیل ضد زنگ و یا آلومینیوم ساخته شده و به آسانی قابل پاک‌سازی و ضد عفونی است.
کانتینر اپن تاپ
یکی دیگر از انواع پر استفاده کانتینر، کانتینر اپن تاپ(Open Top Container) است. این دسته از کانتینرهای استاندارد، به‌جای یک سقف فلزی غیر قابل جداسازی، از پوششی برزنتی استفاده می‌کنند. همین مسئله امکان بارگیری کالاهای حجیم و یا سنگین را با استفاده از جرثقیل فراهم می‌کند.
کانتینر فلت رک
کانتینرهای فلت‌رک(Flat Rack Container) بر خلاف دیگر انواع کانتینر، دیواره‌های جانبی و سقف ندارد. این دسته از کانتینر، عملا یک کفی صاف را برای بارگیری بارهای حجیم و یا دارای ابعاد غیر استاندارد ایجاد کرده و جابه‌جایی کالاهایی مثل ماشین‌آلات سنگین و ابزار کشاورزی را ممکن می‌سازد.
کانتینر تانکر
همانطور که از نام آن مشخص است، کانتینرهای تانکر یا ایزوتانک(ISO Tank Container) برای جابه‌جایی ایمن انواع مایعات و گازها در سطح بین‌المللی طراحی شده‌اند. در موارد خاص، مواد شیمیایی و انواع اسیدها نیز با استفاده از کانتینرهای تانکر جابه‌جا می‌شوند.
کانتینر بالک یا فله‌بر
کانتینرهای بالک(Bulk Container)، گروه دیگری از کانتینرهای استاندارد مورد تایید سازمان ISO هستند که برای جابه‌جایی بارهای فله‌ای طراحی شده‌اند. گندم، برنج، کنجد و بسیاری دیگر از مواد اولیه و انواع غلات با استفاده از این دسته از کانتینرها جابه‌جا می‌شوند.
کانتینر پالتی
کانتینر پالتی(Pallet Wide-Container) نوع خاصی از کانتینر است که برای حمل بار برروی پالت طراحی شده است. پهنا و ابعاد خاص این کانتینرها، حمل بار با پالت را آسان‌تر کرده و بارگیری و تخلیه کانتینر با استفاده از لیفتراک‌های معمولی را نیز ممکن می‌سازند.
کانتینر بغل بازشو
کانتینر بغل بازشو یا اپن ساید(Open Side Container) ، نوع خاصی از کانتینر استاندارد است که علاوه بر درب‌هایی استاندارد کانتینر، از درب‌های اضافه برروی دیواره‌ی جانبی خود نیز بهره می‌جوید.
کانتینر هاردتاپ
کانتینر هاردتاپ به گونه‌ای خاص از کانتینر استاندارد اطلاق می‌شود که علاوه بر شباهت بسیار به کانتینر خشک استاندارد، از یک سقف فلزی جداشونده برخوردار است و عملکردی مشابه کانتینر اپن تاپ دارد. قابلیت جدا شدن سقف، امکان بارگیری بارهای حجیم، سنگین و یا غیر استاندارد را با استفاده از جرثقیل فراهم می‌کند.