مرجان شرف؛ بازار؛ با تحریم خرید نفت صنایع فولاد به عنوان جایگزین مناسبی برای صادرات غیر نفتی کشور معرفی شد، اما در داخل با قیمت گذاری دستوری، دخالت مجلس و دولت که بنا بر گفته رئیس اتحادیه خلاف قانون است باعث شده تا این صنعت با مشکلات بسیاری دست به گریبان شود.
حمیدرضا رستگار، عضو هیئت ریسه اتاق اصناف و رییس اتحادیه آهن و فولاد استان تهران به ما در مورد ریز مشکلات صنعت فولاد کشور بیشتر می گوید:
* قیمت گذاری دستوری چه تاثیری بر صنعت فولاد می تواند داشته باشد؟
مهم ترین موضوع این است که افرادی که صاحب نظر و دارای حق هستند از نظر قانونی باید تکلیف صنعت فولاد را مشخص کنند آیا بازار فولاد ما یک بازار اختصاصی یا دولتی است، چه بازاری است؟ طبق اصل ۴۴ قانون اساسی بازار باید توسط بخش خصوصی اداره شود و این بخش باید برنامه ریزی کند.
اما دولت های مختلف و حتا مجلس در بخش فولاد وارد و باعث بلاتکلیفی در بازار شده اند بصورت اجباری قیمت هایی اعلام شده که به صورت بلند مدت نمی تواند اجرا شود و در آینده باعث رانت و فساد شده و به بازار آسیب خواهد رساند و آهن و فولاد را از روال عادی اش خارج می کند.
صنعت فولاد شامل سه بخش تولید، توزیع و بخش صادرات است در بخش توزیع که بر عهده ما است هیچ هماهنگی، مشورت و کمکی از ما خواسته نمی شود، بارها اعلام کرده ایم که هنگام تصمیم گیری در در کار و حوزه ما دخالت شده است.
هر شخص و با هر سمتی این امر را انجام داده، امر خلاف قانون مرتکب شده و تخلف کرده و ما این را فضولی و دخالت در کار خود می دانیم باید جلوی این موضوع گرفته شود.
رییس اتحادیه آهن و فولاد استان تهران: بورس از نظر ما مردود است بخصوص بورس فلزات. عملکرد بورس فلزات طی این چند سال شفاف نبوده و مورد تایید ما نیست
تصمیمات فولادی بدون حضور ما گرفته می شود؛ بورس فولاد تبدیل به یک بنگاه اقتصادی شده ما اعلام کرده ایم بورس از نظر ما مردود است بخصوص بورس فلزات. عملکرد بورس فلزات طی این چند سال شفاف نبوده و مورد تایید ما نیست باید شفافیت صورت گیرد.
چرا در حوزه توزیع تصمیم گیری می کنند؟ “چه کاره ” هستند که در حوزه توزیع دخالت می کنند؟ چه کسی به این افراد اختیار داده؟ هر شخص و هر مسئولی این اختیار را داده باعث ایجاد رانت و فساد شده و دخالت کرده است و باید پاسخ بدهد
با اقتصاد نمی شود فرمایشی و دستوری برخورد کرد مسئول توزیع ما هستیم چند هزار واحد صنفی در کشور داریم اینها بلاتکلیف شدند میزان کم و زیاد شدن تولید را دستکاری می کنند، بی دلیل باعث افزایش و کاهش قیمت می شوند، هر کاری خواستند در طی این چند سال با بازار فولاد کرده اند.
هزاران میلیارد رانت توسط افراد مختلف برده شده باید مشخص شود چه کسانی بوده اند؟ آیا هزینه و مالیات داده اند؟ هزینه رانت آنها را کسانی می دهند که کف بازار کار می کنند باید تکلیف اینها مشخص شود. حداقل ترین انتظار ما از دولت این است که به ما پاسخ دهد و به ما کمک کند ما هم به دولت کمک می کنیم.
*چالش های تولید فولاد در کشور چیست؟
مهم ترین چالش که در اقتصاد و فولاد با آن درگیر هستیم برنامه ریزی بصورت پایدار و مستمر است که بتوانیم روی آن حساب کنیم یعنی به مرحله ای برسیم که اگر برای سال ۱۴۰۴، ۵۰ میلیون تن تولید برنامه ریزی شده بررسی کنیم دو سال به افق مانده آیا در مسیر درست هستیم یا خیر. اگر نرسیده ایم یعنی برنامه ریزی و مسیر دچار انحراف شده است.
هر صنعتی از جمله صنعت فولاد که صنعت مادر است نیاز به حمایت های خاص دارد با توجه به نیروی کار و استعداد های طبیعی که در این حوزه داریم امکان رسیدن به آن چشم انداز وجود داشته که مسئولان این برنامه را نوشته اند.
*در صنایع فولادی اگر محصولاتی مانند سوزن یا وسایلی که در صنعت هوایی مورد استفاده قرار می گیرد، تولید شود ارزش افزوده آنها حتی تا هزاران برابر هم می تواند افزایش پیدا کند چقدر به این مساله ورود کردیم و چه برنامه ای برای توسعه این موضوع در کشور داریم؟
این موضوع نیاز به ورود دانش بنیان دارد، باید صنعت فولاد و دانش بنیان به معنای واقعی اصطلاحا چرخ دنده هایشان با هم درگیر شود و به کیفیت در کنار کمیت توجه کنیم و همچنین در کنار خام فروشی که برخی مواقع تولید آنها هم مورد نیاز است، اما وارد بحث تولیدات صنعتی شویم.
حتما باید دانش بنیان ها ورود پیدا کنند تا از این صنعت، منابع و استعدادهایی که موجود است بیشترین بهره برداری را کنیم.
بخصوص اینکه امسال، سال حمایت از تولید نام گذاری شده و تاکید رهبری و مسئولان نیز بر همین موضوع است پس فرصت مناسبی است که از دانش بنیان ها در صنعت فولاد که یکی از صنایع مادر است حمایت شود تا به عنوان یکی از صنایع مهم در کشور نقش آفرینی کند.
*در مورد نوآوری و شرکت های دانش بنیان گفتید که باید انجام شود آیا اکنون همکاری صورت می گیرد یا خیر؟
به صورت قوی در بخش هایی جزئی ورود کرده اند اما این استعداد وجود دارد که از توانایی های شرکت های بسیاری در این صنعت استفاده شود. بخش عمده ای از صنعت ما را صنایع فولادی تشکیل می دهند و ما می توانیم از دانش بنیان ها بهره ببریم امید داریم که به صورت جدی حمایت و تشویق شوند تا بتوانیم صنایع قدرتمند تری داشته باشیم.
*در صنعت فولاد چه محصولاتی تولید شده و در چه صنایعی استفاده می شود رکود بازار آیا بر میزان و نوع تولیدات تاثیری گذاشته است؟
در تمام مقاطع فولادی از معدن گرفته اعم از گندله و سنگ معدن و شمش و … تا محصولات فرآوری شده مانند میلگرد و تیرآهن و انواع و اقسام نبشی و ورق در کشور تولید می شود به عنوان نمونه تولیدات فولاد مبارکه در سطح عالی است .
اما باید مراقب این باشیم که با توجه به استهلاک دستگاه ها از نظر کیفی هم دقت کنیم و تنها به میزان تولید بسنده نکنیم بلکه بگوییم چه میزان تولید کردیم با چه میزان کیفیت؟
کارخانجات و تولیدات داخلی ما اگر حمایت شوند کیفیت می تواند ارزش افزوده را افزایش دهد نیاز به رسیدگی و دقت در این موضوع وجود دارد و ارزآوری بیشتری نصیب کشور کند.
هم اکنون جزء ده کشور تولید کننده برتر فولاد هستیم قطع به یقین می توانیم این رتبه را به بالاتر پنجم یا ششم برسانیم. نباید فراموش کنیم منابع خدادادی در کشور تجدید پذیر نیستند و و باید در بهترین شرایط از این منابع استفاده کنیم.
رییس اتحادیه آهن و فولاد استان تهران: در مبحث تولید و تولیدات تجهیزات فولادی نیاز به بروزرسانی از نظر کیفی و با توجه به تکنولوژی های جدید و بحث انرژی احساس می شود
*در تجهیزات ما که به نوعی قسمت مواد اولیه صنعت فولاد است آیا احتیاج به نوآوری و به روز رسانی دیده می شود یا خیر؟ با توجه به اینکه تحریم هستیم امکان نوسازی تجهیزات را چقدر داریم؟
در مبحث تولید و تولیدات تجهیزات فولادی یکی از پر استهلاک ترین دستگاه ها در صنعت کشور که مدت چندین سال مورد استفاده قرار گرفته، نیاز به بروزرسانی از نظر کیفی و با توجه به تکنولوژی های جدید و بحث انرژی احساس می شود.
تغییر و تعمیر و تجدید این قطعات مستلزم هزینه زیاد است که برای کارخانجات مشکل است با توجه به اینکه تولید برخی از قطعات در کشور هم به دلیل استاندارد سازی و هم بخاطر نبود حمایت همه جانبه از تولیدکننده به صرفه نیست.
لذا با توجه به میزان تولید و قابلیت اینکه در داخل کشور برای صادرات برای اینکه از نظر کیفی به استانداردهای بین المللی لازم برسیم قطع به یقین دستگاه هایی که آهن تولید می کنند یا در این زمینه مورد استفاده قرار می گیرد نیاز به بروزرسانی دارند.
مسئولان باید حمایت کنند تا تولیدات به استاندارد های مورد نیاز برسند و اگر توان تولید کالایی درکشور وجود ندارد بتوانیم به راحتی آن را وارد کنیم.
*چه تصوری برای ظرفیت تولید فولاد ایران وجود دارد؟
تا سال ۱۴۰۴ حدود ۵۰ میلیون تن تعریف شده و رسیدن به این چشم انداز قابل تصور است تاکنون به میزان سی تا ۳۵ میلیون تن تولید رسیده ایم.
*صحبت آخر؟
بخش خصوصی همیشه سعی بر کمک به اقتصاد دولت داشته و آمادگی و تجربه کار وجود دارد هم در حوزه توزیع و هم در بخش تولید و صادرات ما خواستار این هستیم که کار ما را به خودمان واگذار کنند، دخالت نکنند اما نظارت صورت گیرد تا به موفقیت ها و چشم انداز هایی که معین شده برسیم.
کشور ایران با بهره مندی از دو میلیارد و ۷۰۰ میلیون تن ذخایر سنگ آهن خام می تواند جایگاه مناسبی میان تولیدکنندگان این صنعت در جهان داشته باشد این صنعت می تواند کشور را به ثبات اقتصادی و بی نیازی از فروش نفت برساند. از اینرو نیاز است که به چالش ها و مشکلات این حوزه نگاه ویژه ای شود.
