بازار؛ گروه استان‌ها؛ در گزارش قبل گفتیم که سرمایه‌گذاران در استان سمنان سه دسته هستند سرمایه‌گذاران بومی و احساسی که قصد دارند برای زادگاه خود، کاری کنند و برای جوانان اشتغال بیافرینند این دسته از سرمایه‌گذاران در برابر مشکلات استقامت بیشتری دارند چرا که برای خود هدف غیر مادی هم متصور هستند اما مشکل این گروه آن است که عمدتاً نگاه حرفه‌ای به سرمایه‌گذاری ندارند.
گروه دوم سرمایه گذاران حرفه ای هستند که برای این دسته افراد شاهرود و سمنان با کاشان و بندرعباس تفاوتی ندارد این گروه صرفاً می‌خواهند سرمایه‌شان را چند برابر کنند این دسته افراد نگاه حرفه‌ای به سرمایه‌گذاری داشته تنها می‌خواهند که سود بیشتری کنند در نتیجه با بروز اولین مشکل یا بروکراسی اداری کل سرمایه‌گذاری را به مکان دیگری منتقل و یا قید آن را می‌زنند از یک سو حرفه ای عمل می کنند لذا رایزنی با آنها راحت تر است از یکسو کم صبر هستند و نباید برایشان کمترین مانعی را متصور بود.
گروه سوم اما بین این دو گروه قرار دارد؛ یعنی کسانی که عِرق به موطن دارند اما برای شما پول هم مهم است این گروه نه آنقدرها حرفه ای است که با یک گرما و سرما جا بزند نه آنقدر عرق به سرزمین دارد که حاضر باشد ضرر مالی هم بدهد یا وارد جنگی تمام عیار برای رفع موانع باشد.
طباطبایی کارشناس: یکی از مهم‌ترین کمبودهای استان سمنان فقدان اکیپ‌های رایزن سرمایه‌گذاری است
در گزارش قبل گفتیم که ما برای جذب سرمایه‌گذار ابتدا باید انواع سرمایه‌گذار را بشناسیم و بر مبنای ویژگی‌های هر طرح قابل سرمایه‌گذاری دارد، طرح هایی را پیشنهاد و برای جذب سرمایه گذار رایزنی هایی کنیم اما در گزارش دوم به این سوال می پردازیم که بالاخره چه کسی مسئول این شناسایی انواع سرمایه گذار و ارائه طرح و اقناع پذیری و … است؟ یا سوال را اینطور مطرح می کنیم که اگر در جذب سرمایه گذار موفق نبودیم کجای کار مان در استان سمنان لنگ می زده و چه نهادی مقصر است؟
شناخت کافی نیست
یه کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرنگار بازار می گوید: شناخت انواع سرمایه‌گذار به تنهایی کفایت نمی‌کند بلکه ما نیاز داریم ابتدا طرح‌های قابل سرمایه‌گذاری مزیت‌دار اقتصادی استان سمنان را نقطه به نقطه و شهر به شهر شناسایی و برای آنها طرح بنویسیم.
سید رضا طباطبایی با بیان اینکه ما امروز باید بدانیم که قرار است چه طرحی را به چه سرمایه‌گذاری واگذار کنیم؟ بیان داشت: یکی از مهم‌ترین کمبودهای استان سمنان فقدان اکیپ‌های رایزن سرمایه‌گذاری است که بتوانند طرح‌ها را احصا و برای ارائه به سرمایه‌گذاران تدوین و تهیه کنند.
وی با بیان اینکه ما در استان سمنان اکیپ‌های رایزن اقتصادی برای شناسایی طرح‌های قابل سرمایه‌گذاری نیاز داریم که پکیج‌های کاملی از دارایی‌های قابل سرمایه‌گذاری استان را معرفی کنند، ابراز کرد: عمدتاً اتفاقی که در یک دهه اخیر در استان سمنان رخ داده این است که با ورود یک سرمایه‌گذار یا هیئت خارجی یا یک مسئول اقتصادی تازه به فکر ارائه طرح‌های قابل سرمایه‌گذاری می‌افتیم حال آنکه می توان از قبل ده‌ها طرح قابل سرمایه‌گذاری و مزیت‌دار را شناسایی و برای آنها طرح توجیهی نوشت.
طرح نوشتن واجب است
این کارشناس عقیده دارد که عملکرد مسئولان اقتصادی استان سمنان تاکنون مانند دانش آموزان شب امتحانی بوده است و می گوید: چه ایرادی دارد که هنوز هیئت اقتصادی به استان سفر نکرده ما ده بیست و حتی ۱۰۰ طرح بنویسیم و در گوشه ای نگهداری کنیم تا یک روز سرمایه گذار خاص آن را پیدا و برایش معرفی کنیم؟ این اقدام نبوده و یا اگر بوده به صورت محدود و کم اثر بوده است.
طباطبایی در پاسخ به این سوال که بالاخره چه کسی باید این کار را صورت دهد؟ بیان کرد: دولت باید تصدی گری را کاهش دهد ما در استان سمنان نیاز داریم که از ظرفیت سازمان‌های مردم نهاد تعاونی‌های مردمی، دانش بنیان ها، تجار، شرکت‌های سرمایه‌گذاری، گروه‌های حرفه‌ای بازرگانی، دانشگاه‌ها، اتاق بازرگانی، جهاد کشاورزی، صنعت معدن و تجارت، اتاق تعاون، صندوق توسعه کشاورزی، میراث فرهنگی و صنایع دستی و ده‌ها ارگان دیگر استفاده کنیم به طوری که طرح نویسی برای سرمایه‌گذاری به ظرفیت‌های استان برون سپاری شود.
اسماعیلی اقتصاددان: گروه‌هایی برای رایزنی اقتصادی باید مهیا شوند که طرح‌های قابل سرمایه‌گذاری را ابتدا شناسایی و سپس برای آنها مزیت سنجی کند
وی با بیان اینکه یک روز در هفته استاندار سمنان معاون اقتصادی خود را برداشته و به تهران می روند و از این وزارت خانه به آن وزارتخانه دنبال سرمایه گذار می دوند! اینطور که نمی شود یک استان را اداره کرد مگر یک استاندار چقدر توان دارد؟ بیان داشت: اگر استاندار سمنان و معاونان وی مسئول تهیه طرح و جذب سرمایه گذار هستند پس چرا درب اتاق بازرگانی سمنان، صندوق توسعه کشاورزی، شرکت های توسعه عمران، دانشگاه ها، شرکت های حرفه ای سرمایه گذاری و … بسته نمی شود؟ یا همه را در مجموعه استانداری سمنان ادغام کنند. ما معتقد هستیم که استانداری زیاد نیست بلکه دیگران کم هستند!
همه چیز زبانی است!
یک اقتصاد دان نیز در گفتگو با خبرنگار بازار، با بیان اینکه گروه‌هایی برای رایزنی اقتصادی باید مهیا شوند که طرح‌های قابل سرمایه‌گذاری را ابتدا شناسایی و سپس برای آنها مزیت سنجی کند، بیان کرد: بدون این کار هرگز موفق به جذب سرمایه گذار نخواهیم شد.
حسین اسماعیلی با بیان اینکه این بسته‌های سرمایه‌گذاری باید به چند زبان ترجمه و در آنها مشوق‌ها، موانع، راهکارهای تامین آب، برق، گاز، جاده، شیوه های بازاریابی، تجارت، تجارت الکترونیک، تسهیلات بانکی و غیره دیده شود، تاکید کرد: تهیه این نوع طرح ها در مذاکرات سرمایه‌گذاری دست بالا را به استان سمنان می دهد نه سرمایه‌گذاران؛ در نتیجه قانع کردن سرمایه‌گذار راحت‌تر خواهد شد.
وی افزود: اگر شما بدون طرح به مذاکره با یک سرمایه گذار بروید و مثلا به صورت کلی به او بگویید که استان سمنان در بخش معدن، فرآوری و انرژی خورشیدی مزیت و ظرفیت دارد، او اگر حرفه ای باشد بلافاصله می داند که این فضا برای کار به درد او نمی خورد زیرا از ابتدا هیچ چیز برنامه ریزی، مدون و دارای یک چارچوب نیست و از فردا باید برای هر چیزی دوندگی کند زیرا توافقات همگی زبانی خواهد بود و این دردسر های خود را دارد لذا به استان دیگری خواهد رفت.
تفکر محصور در دیوار دولتی ها
این اقتصاد دان ادامه داد: اگر سرمایه گذار حرفه ای هم نباشد و به فرض اقناع شود، به واسطه اینکه نه مزیت سنجی درستی صورت گرفته، نه مشخص است که هر منطقه دارای چه ویژگی آمایشی است، نه معلوم است آب و راه و … کارخانه چطور تائید خواهد شد و … حیلی زود و بسیار سریعتر از آنچه فکرش را می کند به نخستین مانع برخواهد خورد.
اسماعیلی با بیان اینکه در فقدان مزیت سنجی درست، شرایط جذب سرمایه گذار در استان سمنان به موانع جذب سرمایه گذار در استان بدل می شود، ابراز کرد: تازه اگر تمام این مسائل را رعایت کنیم به ابتدای خط سرمایه گذاری یعنی رفع موانع می رسیم! اما چه کسی باید این شرایط را مهیا کند؟ به عقیده من این رسالت بزرگ اتاق بازرگانی، صندوق های توسعه حال چه می خواهد در بخش تعاون باشد و چه در بخش خصوصی، شرکت های توسعه عمران که زمانی در میانه دهه ۹۰ مانند قارچ همه جا سبز شدند و به ویژه تجار حرفه ای استان سمنان وظیفه طرح نویسی را بر عهده دارند.
میرصادقی کارشناس اقتصادی: بسیار تفاوت است که فرد سیاسی یا یک فرد اقتصادی جلوی یک سرمایه گذار بنشیند
وی با بیان اینکه در یک کلام بنگاه های اقتصادی رسالت طرح نویسی دارند نه دولتی ها، افزود: اگر قرار بود اقتصاد دولتی جواب بدهد که تا کنون وضعیت اقتصاد کشورمان این نبود. لذا اگر قرار است بنگاه داری در استان شکل بگیرد چرا بانک ها خودشان طرح های قابل سرمایه گذاری نمی نویسند؟ برای آن تسهیلات نمی دهند؟ یا قرار است بانکداری کنند یا بنگاه داری حال که بنگاه داری می کنند چرا آن را درست انجام نمی دهند؟ هیچ ایرادی ندارد که به جای اینکه فرد طرحی را نوشته و از بانک وام بخواهد بانک طرحی را بنویسد و بر روی آن وام هم بدهد چرا این اتفاق رخ نمی دهد؟ چون اصلا در استان سمنان تصور اینکه چه کسانی می توانند طرح قابل سرمایه گذاری بنویسند وجود نداشته و یا محدود به دیوارهای استانداری و ادارات کلی مانند صمت، جهاد و … است.
اکیپ های رایزنی چیست؟
بارها در گزارش امروز و همچنین بخش اول گزارش در روز گذشته کلماتی مانند اکیپ های رایزن اقتصادی، هیئت های جذب سرمایه گذاری و … بیان شد. اما این هیئت ها را باید چطور راه اندازی کرد؟ به سراغ یک کارشناس صنعت معدن و تجارت می رویم تا از او درباره این امر بپرسیم. علی اکبر میرصادقی در گفتگو با خبرنگار بازار، می گوید: یک هیئت رایزن می تواند از اساتید دانشگاه، نمایندگان اتاق بازرگانی، صنوف مانند کشاورزی، معدن و … و همچنین شرکت های سرمایه گذاری و تجارت ایجاد شود که بازوان اجرای سیاست های دولت در زمینه جذب سرمایه گذار باشند.
میرصادقی با بیان اینکه دولت به جای اینکه خودش پرونده سرمایه گذاری به دست بگیرد در تهران دنبال سرمایه گذار باشد باید خط و مشی تعیین و مزیت های اقتصادی احصا شده تک تک بخش ها و روستاهای استان را در اختیار هیئت های رایزن اقتصادی قرار دهد تا برایش چانه زنی کنند، ابراز کرد: دولت باید از این هیئت ها به مثابه بازوان خود در بخش اجرا استفاده کند تا برای استان سرمایه گذاری بیاورند.
وی با بیان اینکه سرمایه گذاران آدم های اقتصادی هستند در نتیجه زبان اقتصادی باید برای مذاکره با آنها وجود داشته باشد، افزود: بسیار تفاوت است که فرد سیاسی یا یک فرد اقتصادی جلوی یک سرمایه گذار بنشیند. سرمایه گذاران مانند قبل نیستند امروز همه چیز عوض شده است امروز به وضوح اعتماد به صحبت های دولتی ها کاهش شدید یافته و باید این مقوله را بپذیریم لذا ما می خواهیم بگوییم که نه تنها لازم بلکه اصلا راه دیگری برای دولتی ها در استان باقی نمانده که این هیئت های رایزن اقتصادی را برای سرمایه گذاری ایجاد کنند.
دوری دولت از رایزنی اقتصادی
این کارشناس حوزه صمت با بیان اینکه زبان اقتصاد دان را اقتصاد دان می داند، بیان کرد: امروز بدون تعارف باید پذیرفت که شرایط به گونه ای است که اگر نماینده دولت بگوید روز است تولیدگر مطمئن می شود که شب است هرچند این تصور غلط باشد اما به واسطه تصمیمات نادرست اقتصادی که در دو دهه اخیر گرفته شده، این تصور وجود دارد لذا دولت باید کم کم تصدی گری را کنار گذاشته و بگذارد اقتصاد دانان جلوی هم نشسته و با هم مذاکره کنند.
میرصادقی بیان کرد: دولت باید از خدای خود هم بخواهد که گروهی از رایزن های اقتصادی گرد هم بیایند و بخشی از بار را از دوشش بردارند لذا باید با دل و جان داده های برنامه ریزی خودش را شامل مزیت ها، مشوق ها، راه و ابنیه و مجوزها، استعلام ها و … را در اختیار این گروه رایزن اقتصادی قرار دهد تا آن را خرجِ سرمایه گذار کنند و او قانع شود که به استان بیاید، بیان کرد: امروز دولت چاره ای جز استفاده از این هیئت های رایزن ندارد.
اگر قرار باشد اتاق های بازرگانی، صندوق های توسعه کشاورزی، شرکت های سرمایه گذاری و … کنار نشسته و استاندار سمنان دنبال سرمایه گذار باشد اصلا و اساساً این ارگان ها و نهاد ها برای چه تشکیل شده است؟
وی با بیان اینکه مسئولان باید بدانند که شرایط با گذشته تفاوت کرده است، افزود: روزگاری مسئولی وارد کارخانه ای می شد تا مثلا در جمع کارگران سخنرانی کند حتی از کارخانه های دیگر هم مردم می آمدند اما امروز کسی جرات نمی کند در محوطه کارخانه اسم دولت را بیاورد کارگران او را بیرون خواهند کرد. لذا این خون دلی که به بخش های تولیدی وارد آمده و مصرش هم البته دولت به معنای عام آن در ۲۰ سال اخیر است، باید با ورود رایزن های غیردولتی برای سر و سامان دادن به اوضاع، کم کم برطرف شود.
دولت و شرایطی که عوض شده است
همانطور که ابتدای گزارش بیان شد امروز با تغییر شرایط اقتصادی، شیوه های سرمایه گذاری نیز عوض شده است لذا تغییر رویکرد ها از طرح محوری به مزیت محوری و راه اندازی هیئت های رایزن، از راهکارهای جذب سرمایه گذاری خواهد بود.در مقابل اما به واسطه خدشه ای که به اعتماد سرمایه گذار از بابت دولت وارد شده می بایست از اکیپ های رایزن اقتصادی و سرمایه گذاری خصوصی ( به معنای عام غیردولتی بودن) بهره گیری کرد.
سوال اصلی اینجا است که اگر قرار باشد اتاق های بازرگانی، صندوق های توسعه کشاورزی، شرکت های سرمایه گذاری و … کنار نشسته و استاندار سمنان دنبال سرمایه گذار باشد اصلا و اساساً این ارگان ها و نهاد ها برای چه تشکیل شده و چرا درب آنها بسته نمی شود؟ اگر این‌ها قرار است دنبال سرمایه گذار باشند چرا شرایط به گونه ای است که شخص استاندار سمنان باید در راهروی وزارتخانه ها دنبال سرمایه گذار بدود؟ پاسخ به این سوالات هرچه باشد چکیده اصلی دو گزارشی است که در دو بخش یکی را روز قبل و یکی را امروز خواندید.
در گزارش دیگری در آینده نزدیک سعی می کنیم صرفاً به موانع سرمایه گذاری دیگر در استان سمنان مانند بروکراسی، کم آبی، فقدان همراهی بانک ها در اعطای تسهیلات بانکی و … بپردازیم. شما می توانید بخش اول گزارش امروز را نیز در صفحه استان سمنان خبرگزاری تحلیل بازار بخوانید. همچنین در بخش نظرات شما برای ما از تجربیات خودتان در زمینه سرمایه گذاری در استان سمنان و دیگر استان ها بنویسید.
