بانک ها حاضر به پرداخت تسهیلات به تایرسازان نشدند| بودجه ساخت کارخانه به ارز واردات اختصاص یافت - افق اقتصادی

امید محمدی؛ بازار: خرید لاستیک خودرو یکی از چالش های مالکان وسایل نقلیه در سال گذشته بود، از سوی تولیدکنندگان تایر طی سال گذشته بیشتر از مشتریان تحت فشار و معضلات عدیده بودند. شاید تایرسازان معضلات جدیدی را در ۱۴۰۲ تجربه کردند که ناشی از فقدان سیاستگذاری شفاف و مدون بود. قیمت گذاری دستوری، عدم تخصیص ارز و فقدان حمایت از تولید مثلث عدم توسعه تولیدکنندگان تایر بوده و هست. شاید زمان آن رسیده که در سال جاری بخش سیاستگذار صنعتی کشور با آموختن تجربه از اشتباهات سال پیش، گام جدی در بهبود تولید تایر بردارد.

زیان تایرسازان با عرضه لاستیک های «تی بی آر»
ایرج زمانی فرد مدیرعامل شرکت یزدتایر در خصوص چالش های صنعت تایر در سال۱۴۰۲ به خبرنگار «بازار» گفت: یکی از چالش های اصلی تولیدکنندگان تایر در سال گذشته صدور بخشنامه های خلق الساعه وزارت صمت و توام با عدم تعهد نسبت به وعده های این وزارتخانه از سوی مسئولین بود. این مهم تبعاتی در صنعت تایر ایجاد کرد که می توان آثار آن را نیز اکنون مشاهده کرد. متاسفانه سال ۱۴۰۲ را می توان سال مشکلات عدیده تایرسازان ناشی از تصمیمات خلق الساعه وزارت صمت معرفی کرد.
مدیرعامل شرکت یزد تایر در پاسخ به سوال خبرنگار «بازار» مبنی بر پاسخگویی دفتر کل صنایع شیمایی و پلیمری وزارت صمت در خصوص معضلات تایرسازان، بیان کرد: سرپرست دفتر کل صنایع شیمایی و پلیمری قبلی وزارت صمت به حدی نامه های خلق الساعه طی دو ماه پایانی سال گذشته ابلاغ کرد که تولید لاستیک خودرو دچار چالش شد. وزارت صمت به جای توجه به زنجیره ارزش صنعت تایر، تمرکز را معطوف به تولید تایر رینگ ۱۳ کرده بود. این نگاه بسته وزارت صمت منجربه شد که سهمیه ارزی چند ده میلیون دلاری به بازرگانان اختصاص یابد تا مشکل تایر رینگ ۱۳ را حل کنند.

تجار نه تنها کمکی به تامین تایر رینگ ۱۳ نکردند، بلکه واردات را متمرکز به تایرهای رینگ ۱۵ و ۱۶ یا لاستیک های لوکس کردند

این تولید کننده تایر با اشاره به اینکه مشکلات رینگ ۱۳ با سیاست واردات در بازار حل نشد، اظهار داشت: تجار نه تنها کمکی به تامین تایر رینگ ۱۳ نکردند، بلکه واردات را متمرکز به تایرهای رینگ ۱۵ و ۱۶ یا لاستیک های لوکس کردند؛ بنابراین هدف وزارت صمت در خصوص این موضوع تحقق نیافت.
زمانی فرد در پاسخ به پرسش دیگر خبرنگار این رسانه در مورد تبعیض میان واردکنندگان و تولیدکنندگان تایر در کشور، توضیح داد: وزارت صمت هدف تامین رینگ ۱۳ در بازار را به واسطه واردات دنبال می کرد، از همین رو تعرفه واردات تایر برای تجار کاهش و تعیین قیمت برای آن ها حذف شد. همانطور که پیشتر اشاره داشتم در زمان واردات شاهد عرضه تایرهای لوکس بودیم.

متاسفانه علیرغم تمام مساعدت های وزارت صمت با بازرگانان، تایر «تی بی آر» با قیمت ارزان به دست مشتریان نرسید

این فعال صنعت تایر در خصوص عدم رفع معضلات تایر خودروهای سنگین در کشور طی سال گذشته، گفت: در حوزه تایرهای سنگین وزارت صمت به تجار برای واردات لاستیک های «تی بی آر» ارز ۲۸ هزار و ۵۰۰ تومانی اختصاص داد، اما تایرسازان ارز ۴۴ هزار تومانی برای خرید مواداولیه تامین می کردند. متاسفانه علیرغم تمام مساعدت های وزارت صمت با بازرگانان، تایر «تی بی آر» با قیمت ارزان به دست مشتریان نرسید.
مدیرعامل شرکت یزدتایر در خصوص زیان دهی تولیدکنندگان تایر با عرضه لاستیک خودروهای سنگین، اظهار داشت: در شرایط فعلی با تصمیم های وزارت صمت تولید لاستیک «تی بی آر» برای تایرسازان صرفه اقتصادی ندارد، بنابراین موضوع مذکور را می توان یکی از چالش های اصلی صنعت تایر عنوان کرد. لذا تولیدکنندگان تایر به دلایلی که پیشتر اشاره داشتم، دچار ضرر و زیان شدند. صنعت تایر داخل کشور باید همگام با صنعت تایر دنیا و خودروسازان پیش برود، با این نوع سیاستگذاری صنعتی که وزارت صمت در پیش گرفته است؛ کدام تایر ساز طی سه سال گذشته توانسته طرح های توسعه را پیش ببرد؟ ارز برای خرید ماشین آلات تولیدکنندگان لاستیک خودرو تخصیص نمی دهند، اما در مقابل برنامه واردات خودروهای برقی را دنبال و تاکید به برقی سازی دارند، متاسفانه برای این نوع خودروها در کشور تایر تولید نشده است.

در سال ۱۴۰۲ قطعات یدکی ماشین آلات خطوط تولید تایر را ۵ تا ۱۰ برابر گران تر از قیمت های سال ۱۴۰۱ خریداری کردیم، باتوجه به فرسودگی روز افزون ماشین آلات مجبور هستیم با «اورهال» آن ها را به روز نگهداریم

وی افزود: در سال ۱۴۰۲ قطعات یدکی ماشین آلات خطوط تولید تایر را ۵ تا ۱۰ برابر گران تر از قیمت های سال ۱۴۰۱ خریداری کردیم، باتوجه به فرسودگی روز افزون ماشین آلات مجبور هستیم با «اورهال» آن ها را به روز نگهداریم.
زمانی فرد با اشاره به اینکه انرژی یکی دیگر از چالش های اصلی تایرسازان در سال گذشته بود، بیان کرد: آب، برق و گاز را می توان مثلث چالش صنعت تایر عنوان کرد؛ مصرف آب این صنعت نسبت به صنایع دیگر بسیار کم است. اما نرخ آب را با تعرفه های نجومی با تولیدکنندگان تایر محاسبه می کنند، وزرای نیرو و صمت تصور دارند که برنامه ریزی انجام دادند؛ به تولیدکنندگان تایر نامه ای در خصوص قطع برق از ابتدای خردادماه تا پایان مردادماه سال جاری ابلاغ شده است. از سوی در فصول سرد سال نیز معضل گاز داریم، با این شرایط تولیدکننده چگونه می تواند برنامه های از پیش تعریف شده را تحقق بخشد؟
وی افزود: هزینه های لجستیک به دلیل شرایط فعلی جهانی به ویژه در حمل دریایی ۳ برابر رشد قیمت داشته است، این افزایش هزینه ها با قیمت گذاری دستوری و معضلات تولید که پیشتر اشاره داشتم چگونه باید جبران شود؟

اگر همان ارزی که به تجار جهت واردات تایر تخصیص داده شد، به تولیدکنندگان می دادند؛ اکنون یک کارخانه جدید تایر در کشور راه اندازی می شد

بانک ها تسهیلات نداد
مدیرعامل شرکت یزدتایر در پاسخ به سوال خبرنگار «بازار» مبنی بر چالش در تامین ارز برای تایرسازان طی سال گذشته، گفت: بانک مرکزی سال پیش باید ارز صنعت تایر را در کوتاه ترین زمان تخصیص و فرآیند تامین آن را تسریع می بخشید. ولی متاسفانه شاهد بودیم که فرآیند تخصیص و تامین ارز به ۹۰ روز نیز می رسید.
زمانی فرد با بیان اینکه حمل مواداولیه به کشور تا زمان تحویل مالی به فروشنده انجام نمی شود، توضیح داد: متاسفانه سوئیفت ارزی با تاخیر فراوانی برای تایرسازان انجام می شود، تا زمانی که تایید سوئیفت نیز دریافت نکنیم نمی توانیم از تحویل مالی به فروشنده اطمینان یابیم.
این تولیدکننده تایر در پاسخ به سوال خبرنگار «بازار» مبنی بر اینکه تایرسازان در سال گذشته موفق به دریافت تسهیلات مالی نشدند، بیان کرد: تلاش بانک مرکزی برای مهار تورم قابل قبول است؛ اما تولیدکنندگان نیاز به تسهیلات ریالی دارند و متاسفانه سال پیش بانک ها حاضر به ارائه تسهیلات مالی جدید یا تمدید همان شرایط مالی قبلی برای تایرسازان نشدند.
وی افزود: باتوجه به اینکه سرمایه گذار خارجی به دلیل عدم صرفه اقتصادی و جبر تحریم های ظالمانه حاضر به سرمایه گذاری در کشور نیست، تولیدکننده بودجه تولید را چگونه تامین کند؟ در اینجا باید اشاره داشت که اگر همان ارزی که به تجار جهت واردات تایر تخصیص داده شد، به تولیدکنندگان می دادند؛ اکنون یک کارخانه جدید تایر در کشور راه اندازی می شد.

علیرغم اینکه وزارت صمت مدعی کنترل بازار تایر با راه اندازی سامانه های فروش بود، شاهد ایجاد فرصت رانت برای عده ای خاص و ایجاد نگرانی برای مشتریان بودیم

چالش های بازار تایر در سال ۱۴۰۲
زمانی فرد در خصوص راه اندازی سامانه های عرضه و فروش تایر در کشور به خبرنگار «بازار» توضیح داد: علیرغم اینکه وزارت صمت مدعی کنترل بازار تایر با راه اندازی سامانه های فروش بود، شاهد ایجاد فرصت رانت برای عده ای خاص و ایجاد نگرانی برای مشتریان بودیم. اخبار مختلف در سال ۱۴۰۲ برای ایجاد سامانه، ثبت نام تایر و غیره سبب دپو انواع لاستیک خودرو توسط مشتریان به دلیل برداشت اشتباه از گرانی این کالای مصرفی شد.
وی ادامه داد: تصور مشتریان از آزادسازی قیمت تایر، گرانی بود. مصرف تایر در سال گذشته افزایش نداشت، اما تقاضا ناشی از تصور گرانی منجربه رشد داشت.
مدیرعامل یزد تایر با اشاره به قیمت گذاری غیرمنطقی برای تایر خودرو در کشور، به بازار گفت: شیوه قیمت گذاری هر محصول بازار را هدایت می کند، اگر در بازار برای کالایی قیمت گذاری کمتر از ارزش آن انجام شود، صف ایجاد خواهد شد. تایری که تولید کننده آن را دو میلیون تومان تولید می کند، باید دستوری با قیمت یک میلیون تومان بفروش برساند؛ این زیان تایرسازان را چه کسی می تواند جبران کند؟ لازم به ذکر است که این مساله به تولیدکننده ضرر و در بازار رانت ایجاد می کند.