اجرای عملیات بازار باز با انتشار اوراق گواهی سپرده| بازارهای جدید سرمایه گذاری در راه است - افق اقتصادی

بازار؛ گروه بانک و بیمه: ماه گذشته بانک مرکزی با هدف جمع‌آوری نقدینگی سرگردان از جامعه و کنترل تورم، مجوز انتشار ۲۸۰ هزار میلیارد تومان گواهی سپرده خاص را به شبکه بانکی ابلاغ کرد، عرضه این اوراق که با نرخ سود علی‌الحساب ۳۰ درصدی سالانه (پرداخت سودماهانه) بود با استقبال گسترده مردم بخصوص سرمایه گذارانی که در آن روزها به بازار ارز و طلا هجوم آورده بودند؛ شد، این اقدام خیلی سریع بر کاهش التهاب بازار ارز و طلا تاثیر گذاشت آن طورکه نرخ دلار حدود ۶۰ هزار تومانی به زیر ۵۴ تومان آمد. سیاستی که در قالب اجرای سیاست پولی انقباضی شکل عملی به خود گرفت، توانست بخش عمده نقدینگی کف بازار را به سمت سیستم بانکی جذب کند.
دولت اگر چه با این اقدام چند هدف چون ممانعت از رشد بی منطق نرخ ارز، جذب نقدینگی به بازار پول همچنین تامین سرمایه در گردش واحدهای تولید را دنبال کرد اما به این دلیل که فروش اوراق گواهی سپرده خاص محدود به یک هفته بود پس از اتمام فروش چنین اوراقی بازارهای موازی دوباره فعال شدند و قیمت ارز و طلا نیز به شکلی خزنده سیر صعودی را در پیش گرفتند. آنگونه که هم اکنون دلار آزاد در کانال ۵۶ هزار تومان قرار دارد و سکه تمام بهار آزادی جدید نیز حدود ۳۳ میلیون تومان شده است.

ایده اصلی دولت در ایجاد بازارهای سرمایه گذاری جدید، کنترل نرخ تورم و جذب نقدینگی از بازارهای موازی به بازارهای رسمی است تا بتواند از این طریق نه تنها مانع از آشفتگی بازارها و سوخت سرمایه های مردم در بازارهای سفته بازی شود بلکه با چنین رویکردی اقتصاد کشور نیز در مسیر رونق قرار گیرد

تقویت بازارهای سرمایه گذاری برای جلوگیری از آشفتگی بازارها
دولت و در ذیل آن بانک مرکزی با ایجاد بازارهای سرمایه گذاری جدید چون فروش اوراق گواهی سپرده، حراج شمش طلا در بازار مبادله همراه با عرضه گسترده سکه در چنین بازاری سعی دارد تا بازارهای سرمایه گذاری به خوبی ساماندهی، مدیریت و جلو سفته بازی ها نیز گرفته شود. البته ایده اصلی دولت در این راستا کنترل نرخ تورم و جذب نقدینگی از بازارهای موازی به بازارهای رسمی است تا بتواند از این طریق نه تنها مانع از آشفتگی بازارها و سوخت سرمایه های مردم در بازارهای سفته بازی شود بلکه با چنین رویکردی اقتصاد کشور نیز در مسیر رونق قرار گیرد.
از طرفی با توجه به روزهای پایانی سال و تصمیم گیری سرمایه گذاران برای ورود به بازارهای سرمایه گذاری در سال آینده، موضوع چگونگی زمینه سازی برای ورود سرمایه ها به بازارهای امن و تاثیر گذار بر اقتصاد، سیاست گذاران و تصمیم گیران اتاق های فکر را برای آماده سازی بازارها بر آن داشته است تا با راهکارهای اصولی مشکل خاصی اقتصاد و بازارهای سرمایه گذاری را در سال آینده تهدید نکند. به طور مثال طبق بررسی ها بازار ارز در سال آینده می تواند تحت تاثیر متغییر های کلان اقتصادی، ریسک های منطقه ای و رویدادهای سیاسی جهانی قرار گیرد در چنین شرایطی اجرای سیاستهای خوب داخلی بی تردید می تواند نقش ویژه ای را در بازارهایی چون ارز، طلا، مسکن و … را برجای گذارد تا اقتصاد و بازار با تکانه های اقتصادی و… دچار مشکل نشوند.

ساماندهی بازار سرمایه، ارز در کنار چگونگی هدایت نقدینگی به بازارهای رسمی ضرورتی است تا سرمایه ها به جای ورود در بازارهای سفته بازی به بازار پول و بورس جذب شوند. به طور مثال سیاست انتشار اوراق گواهی سپرده هر چند نقدینگی را جذب بانک ها کرد، اما تا حدی مردم را نسبت به سپرده گذاری در بانک ها بی انگیزه کرد

هدایت سرمایه ها و نقدینگی به سمت بازارهای رسمی
توجه به بازارهای سرمایه گذاری بخصوص ساماندهی بازار سرمایه، ارز در کنار چگونگی هدایت نقدینگی به بازارهای رسمی ضرورتی است تا سرمایه ها به جای ورود در بازارهای سفته بازی به بازار پول و بورس جذب شوند. به طور مثال سیاست انتشار اوراق گواهی سپرده خاص هر چند بر ممانعت از رشد غیر واقعی ارز و طلا موثر بود و از طرفی بخشی از نقدینگی را جذب بانک ها کرد اما به گفته کارشناسان کم توجهی به وضعیت نرخ سود بانکی با ایجاد بازاری جدید در مقابل آن تا حدی توانسته است مردم را نسبت به سپرده گذاری در بانک ها با نرخ سود اندک، بی انگیزه کند. آنطور که نرخ سود بانکی هم اکنون ۲۲ و نیم درصد آن هم در مدت زمان سررسید چند ساله است در حالی که نرخ تورم حدود ۴۵ درصد می باشد، این موضوع باعث شده تا سپرده گذاران در پی وجود شکاف عمیق بین نرخ سود و نرخ تورم، سود بانکی منفی دریافت کنند.
علی اصغر قائم مقامی، کارشناس اقتصادی در گفتگو با خبرگزاری «بازار» در باره تبعات اجرای سیاست انتشار اوراق گواهی سپرده خاص با نرخ سود ۳۰ درصدی، گفت: اجرای چنین سیاستی هر چند به صورت مقطعی تاثیر بسزایی در جمع آوری نقدینگی در بازار دارد و از طرفی می تواند اهدف مد نظر چون کاهش نرخ تورم همچنین تامین سرمایه در گردش پروژه ها و طرح هایی که بازگشت سرمایه را دارند را به خوبی محقق کند ولی این سیاست باید اصولی و بر مبنای باشد تا به ورود پول در قالب سپرده گذاری در سیستم بانکی ضربه نهایی وارد نکند.

هر چند اجرای سیاست انتشار اوراق گواهی سپرده خاص به نوعی یک عملیات بازار باز برای جذب نقدینگی به یک بازار خاص و کنترل تورم است، اما چنین رویکردی با توجه به فشار تورمی پایان سال قطعا به بخش تولید ضربه وارد می کند چرا که نقدینگی به جای ورود در بورس و یا سیستم بانکی در یک محدوده مشخص قرار می گیرد

عملیات انتحاری علیه تورم با ایجاد بازارهای جدید سرمایه گذاری!
وی با بیان اینکه اجرای سیاست انتشار اوراق گواهی سپرده خاص به نوعی یک عملیات بازار باز برای جذب نقدینگی به یک بازار خاص و هدفی مشخص است، اظهارداشت: چنین رویکردی با توجه به فشار تورمی پایان سال قطعا به بخش تولید ضربه وارد می کند چرا که نقدینگی به جای ورود در بورس و یا سیستم بانکی در یک محدوده مشخص قرار می گیرد، اما دولت در مقاطعی از سال و با توجه به شرایط خاص بازار آنگونه که اقتصاد و بازارهای سرمایه گذاری دچار آشفتگی نشوند، معمولا چاره جز اجرای چنین سیاست هایی حتی با وجود آگاهی از تبعات منفی را ندارد.
این کارشناس اقتصادی در ادامه توضیح داد: چنین اقدامی قطعا دارای محاسن و معایبی است که خود سیاست گذاران نیز از تبعات آن آگاه هستند، به طور مثال زمانی که فردی دچار سرطان می شود با تشخیص پزشک عضوی از بدن بیمار قطع می شود تا سلولهای سرطانی کل بدن وی را فرا نگیرد، با این تفاسیر اجرای سیاست انتشار اوراق گواهی سپرده خاص را می توان عملیات انتحاری دانست تا تورم کنترل شود و بازارهای سرمایه گذاری و اقتصاد دچار آشفتگی نشوند. محاسن چنین سیاستی علاوه بر کنترل تورم، جذب نقدینگی سیال از کف بازار به بازارهای مطمئن چون سیستم بانکی و بکارگیری آن در طرح های و پروژه های تولیدی است اما معایب آن به افت بازار سرمایه و کاهش سپرده گذاری در بانکها منجر می شود.

پس از انتشار گواهی اوراق سپرده خاص و استقبال گرم مردم در خرید آن، قرار است برای بار دوم نیز چنین اوراقی منتشر شود، اوراقی که سود جذابی دارد و کارایی آن به جذب نقدینگی به سیستم بانکی می شود. این اوراق که با هدف تامین سرمایه در گردش واحدهای تولید قرار است به شبکه بانکی ابلاغ شود

انتشار دوباره اوراق گواهی برای تامین مالی بخش تولید
بنا به این گزارش، پس از انتشار گواهی اوراق سپرده خاص و استقبال گرم مردم در خرید آن، قرار است برای بار دوم نیز چنین اوراقی منتشر شود، اوراقی که سود جذابی دارد و کارایی آن به جذب نقدینگی به سیستم بانکی می شود. این اوراق که با هدف تامین سرمایه در گردش واحدهای تولید قرار است به شبکه بانکی ابلاغ شود. به گفته وزیر اقتصاد و دارایی، برآوردها حاکی از انتشار ۱۵۰ هزار میلیارد تومان اوراق گام برای تامین مالی بخش تولید در سال ۱۴۰۳ است که هیئت وزیران آن را تصویب کرده اند چرا که دغدغه تامین مالی یکی از مهمترین دغدغه‌های بخش تولید در ماه‌های گذشته بوده و اوراق گام به عنوان یکی از ابزارهای تامین‌مالی تولید در سال ۱۴۰۱ تجربه پررونقی را سپری کرد.
از طرفی انتشار گواهی اوراق سپرده خاص (با سود ۳۰ درصد) در ستاد اقتصادی دولت مطرح و تصمیم گرفته شده بود که انتشار محدود این اوراق برای پروژه‌های ویژه در دستور کار قرار بگیرد، بانک مرکزی هم همان موضوعی که در ستاد اقتصادی دولت تصمیم گرفته شده بود را اجرایی کرد.