اکبر محمودی؛ بازار: با گذشت حدود دو سال از عمر دولت سیزدهم به نظر می رسد تلاش های زیادی برای ساماندهی بخش مسکن صورت گرفته است و آنچه که دولت به آن اعتقاد دارد این است که باید متقاضیان مسکن را شناسایی و سپس آنها را به عناوین مختلف و از مسیرهای متفاوت خانه دار کرد.
یکی از طرح هایی که این روزها دولت انرژی خود را معطوف به آن کرده است طرح نهضت ملی مسکن است که به گفته مقامات وزارت راه و شهرسازی این طرح با شرعت مناسبی در حال طی مسیر است.
در طرح جدیدی که ستاد توانمندسازی محلات کم برخوردار در ذیل طرح نهضت ملی مسکن آنرا دنبال می کند تلاش دارد تا با شناسایی افراد کم برخوردار آنها را در خانه دار شدن با تعیین میزان آورده کمک کند.
علی آقا محمدی عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام و رئیس ستاد توانمندسازی محلات کم برخوردار با اشاره به اینکه یک هزار و ۲۳۰ محله کم برخوردار در کشور وجود دارد و هیچ نهادی بیش از این تعداد محله شناسایی نکرده و اگر اعلام کردیم ۲۰۲۰ محله در واقع ما سقف را در نظر گرفتیم معتقد است که ۱۶۵ محله در وضعیت شدید از نظر برخورداری از امکانات و آسیب‌های اجتماعی مانند محله دروازه غار وجود دارد که همه آسیب‌های اجتماعی در آنجا مشاهده می‌شود.
او با بیان اینکه استان تهران بالاترین آمار محلات کم برخوردار را در کشور به خود اختصاص داده است می گوید: طرح ۲۰۲۰ با محوریت «توانمندسازی و تحول اجتماع محور ۲۰۲۰ محله کم برخوردار» در حوزه‌های مسکن، اشتغال، تحصیلات، سلامت، خوراک، پوشاک و ورزش در دستور ستاد توانمندسازی محلات قرار گرفته است.
آفا محمدی اضافه کرد: اولویت این طرح آن است که ببینیم مردم چه می‌خواهند و نیاز مردم را برآورده کنیم و بر این اساس وظیفه به عهده خود مردم محول شده است، محور اقدامات نیز «کوچه» قرار گرفت و برای هر کوچه «شهردار کوچه» تعریف شده است تا نیازهای آن کوچه را به مسؤولان منتقل کنند.
عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام اگر چه معتقد است دادن نمره به دولت برای بخش مسکن هنوز زود است اما معتقد است همین که دولت اراده کرده به بخش مسکن توجه کند می توان امیدوار بود که برنامه ها در بخش مسکن به سرانجام خواهد رسید.
او معتقد است که مشکل مسکن مساله پیچیده ای است و یک مساله یک جانبه نیست پس اگر می خواهیم مشکل مسکن را حل کنیم تدبیر همه جانبه دیده شود.
متن کامل گفتگوی خبرنگار خبرگزاری «بازار» با «علی آقا محمدی» عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام را با هم می خوانیم:
مسکن مساله پیچیده ای است و یک مساله یک جانبه نیست و ممکن است در یک شهری کمبود زمین داشته باشیم و در شهر دیگری مشکل تامین اعتبار داشته باشیم. هجوم برای تامین مصالح ساختمانی شاید موجب تغییر قیمت شود
* مشکل بخش مسکن در کجاست؟ آیا تولید مسکن پایین است و یا اینکه تسهیلات مسکن پایین است؟
مسکن مساله پیچیده ای است و یک مساله یک جانبه نیست و ممکن است در یک شهری کمبود زمین داشته باشیم و در شهر دیگری مشکل تامین اعتبار داشته باشیم. هجوم برای تامین مصالح ساختمانی شاید موجب تغییر قیمت شود. بنابراین تدبیر آن باید به یک شکل همه جانبه دیده شود. هدف کلی را دولت می تواند پیگیری کند و نمی تواند اعلام کند که هر سال یک میلیون واحد مسکونی تولید کنم. شاید یک سال این عدد به ۸۰۰ هزار واحد مسکونی برسد و یا در یک سال دیگر این عدد به ۱.۵ میلیون واحد مسکونی برسد. همین که دولت اراده کرده و وعده داده است ۴ میلیون واحد مسکونی تولید کند اراده بزرگی است. حالا ممکن است یک مقداری از این عدد بالاتر و یا یک مقدار پایین تر باشد.
* به دولت در بخش مسکن چه نمره ای می دهید؟
الان نمی توانم نظر قطعی خود را بدهم و باید صبر کرد.
توفیق دولت در بخش مسکن این بوده است که اراده را دارد. اجرا در مرحله دوم است. اما به هر حال این اراده را دارد. مسکن و سرپناه حق مردم از منظر قانون اساسی است
* دولت در بخش مسکن موفق بوده است؟
توفیق دولت در بخش مسکن این بوده است که اراده را دارد. اجرا در مرحله دوم است. اما به هر حال این اراده را دارد. مسکن و سرپناه حق مردم از منظر قانون اساسی است. خوشبختانه دولت سیزدهم تامین مسکن را تحت عنوان نهضت ملی مسکن در دستور کار خود قرار داده است.
دولت تا الان هر چه خواسته است مجمع تشخیص مصلحت همکاری کرده است. به عنوان مثال برای تسهیلات دو میلیارد دلار کمک شود که نهایت همکاری صورت گرفت
* مجمع تشخیص مصلحت نظام چه برنامه ای برای کمک به دولت در بخش مسکن دارد؟
دولت تا الان هر چه خواسته است مجمع تشخیص مصلحت همکاری کرده است. به عنوان مثال برای تسهیلات دو میلیارد دلار کمک شود که نهایت همکاری صورت گرفت. موضوع مسکن، خواسته ملی است و ربطی به این دولت ندارد اما دولت به هر حال وسیله انجام این کار است.
قرار شد که تامین مالی ۲ میلیارد دلاری طرح نهضت ملی مسکن از محل تهاتر نفت و برداشت از صندوق توسعه ملی انجام شود که موافقت شد.
در این طرح «مسکن در وسع» اعلام کرده ایم که چه کسی متقاضی خرید مسکن است و چه زمانی هم می خواهد صاحب مسکن شود. متقاضی اعلام می کند که دو سال دیگر می توانم آورده خود را تامین و تحویل دهم
* برای مسکن افراد کم برخوردار ستاد توانمندسازی محلات کم برخوردار طرحی را در دستور کار دارد که شما رئیس آن هستید. آیا «مسکن در وسع» می تواند موفق باشد؟
مهم این است که ابتدا مردم را متقاضی مسکن کنیم. در این طرح «مسکن در وسع» اعلام کرده ایم که چه کسی متقاضی خرید مسکن است و چه زمانی هم می خواهد صاحب مسکن شود. متقاضی اعلام می کند که دو سال دیگر می توانم آورده خود را تامین و تحویل دهم و به همین دلیل هم ما دیر شروع می کنیم که واحد مسکونی احداث کنیم.
* به عنوان رئیس ستاد توانمندسازی محلات کم برخوردار، استارت شناسایی متقاضیان را در طرح «مسکن در وسع» را از چه زمانی زدید؟
حدود یک سال است که تفاهم نامه ای را با وزارت راه و شهرسازی، مدیر عامل بانک مسکن و رییس اتاق تعاون امضاء شده است برای اینکه افرادی که در محلات ۲۰۲۰ گانه زندگی و مستاجر هستند و سه سال دوره زندگی آنها در آن محلات هست بتوانند برای مسکن در حد وُسع ثبت نام کنند.
تفاوت مسکن در حد وُسع با نهضت ملی مسکن که در قالب همان طرح است و جزو طرح های دولت است این است که میزان آورده و زمان واریز را خود متقاضی تعیین خواهد کرد. اینگونه نخواهد بود که از قبل به متقاضیان زمان تعیین و اعلام شود
* تفاوت مسکن در حد وُسع با نهضت ملی مسکن چیست؟
تفاوت مسکن در حد وُسع با نهضت ملی مسکن که در قالب همان طرح است و جزو طرح های دولت است این است که میزان آورده و زمان واریز را خود متقاضی تعیین خواهد کرد. اینگونه نخواهد بود که از قبل به متقاضیان زمان تعیین و اعلام شود. در این طرح تاکنون ۶۶ هزار نفر ثبت نام کرده اند و در وزارت راه و شهرسازی از لحاظ بند «ج» کنترل شده است.
* تاکنون چه تعداد افراد مورد پذیرش قرار گرفته اند؟
تاکنون ۴۴ هزار متقاضی مورد تایید قرار گرفته است که واجد شرایط هستند. تعاون بندی آنها صورت گرفته و الان زمان ساخت و به دست آوردن زمین است. به همین دلیل در تازه ترین اقدام ستاد توانمندسازی محلات کم برخوردار با بنیاد مسکن انقلاب اسلامی تفاهم نامه ای را امضا خواهیم کرد که اولین تعاونی ها حداقل در سه نقطه کار ساخت را بنیاد مسکن استارت بزنیم. به تدریج این طرح را گسترش داده تا بتوانیم مابقی ثبت نام ها را هم تا سقف ۳۰۰ هزار واحد مسکونی انجام دهیم.
* نکته جالبی که در طرح مسکن در وسع وجود دارد این است که تهران بیشترین آمار محلات کم برخوردار را داشته است.
در تهران دو مساله وجود دارد. یک بخش آن بافت فرسوده است که رها شده است. مثل محله بازار تهران که ۷ محله را در کنار هم دارید. بخش دیگر مربوط به خارج محدوده ها است که در حقیقت خارج نشین هستند مثل مرتضی گرد که در حقیقت در تهران زیاد بوده است که به وجود آمده اند. بنابراین این مناطق تعداد زیادی دارند که ستاد توانمندسازی محلات کم برخوردار نقشی در زیاد کردن و یا کم کردن آن نداشته است.
۳۰۰ هزار مسکن ملی کشور برای اقشار کم‌برخوردار در طرح توانمندسازی برای ۲۰۲۰ محله ساخته می‌شود و آورده این افراد براساس اظهار خود خانواده اخذ می‌شود
* مشخصات مسکن در وُسع مشخص است که دچار مشکل نشویم؟
مشخصات مسکن در وُسع روشن است. چون با خود دولت کار را پیش می بریم یک عامل مخفف گذاشتیم چرا که تجربه طرحی به نام طرح مسکن مهر داریم. در نهضت ملی آورده اولیه به مردم اعلام می‌شود و در تجربه مسکن مهر این بود که متقاضی ثبت نام می کرد اما نمی توانست در زمان مشخص آورده را واریز کند. ۳۰۰ هزار مسکن ملی کشور برای اقشار کم‌برخوردار در طرح توانمندسازی برای ۲۰۲۰ محله ساخته می‌شود و آورده این افراد براساس اظهار خود خانواده اخذ می‌شود.
آورده متقاضیان در طرح مسکن در وسع آزاد است. متقاضیان ابراز خواهند کرد و چون وسعت را کم و زیاد می کنند متقاضیان مایل هستند که آورده را به شرط اطمینان واریز خواهند کرد
* یعنی در طرح «مسکن در وُسع» آورده متقاضیان آزاد است؟
آورده متقاضیان در این طرح آزاد است. متقاضیان ابراز خواهند کرد و چون وسعت را کم و زیاد می کنند متقاضیان مایل هستند که آورده را به شرط اطمینان واریز خواهند کرد. بنابراین متقاضی امکان این را پیدا می کند که یک ملک در یک نقطه ای دارد.
در تمام کوچه ها شهردار کوچه داریم و می دانیم که مستاجران در کجا ساکن هستند. طرح ما مکان محور است. تهران و سیستان و بلوچستان در صدر فهرست محلات کم برخوردار قرار دارند
* مسیر شناسایی مستاجران واقعی که سه سال هم ساکن آن محله باشد سخت نخواهد بود؟
ما محله محور هستیم در تمام کوچه ها شهردار کوچه داریم و می دانیم که مستاجران در کجا ساکن هستند. طرح ما مکان محور است. تهران و سیستان و بلوچستان در صدر فهرست محلات کم برخوردار قرار دارند و محلاتی نظیر فرحزاد و امام زاده قاسم در تهران نیز شامل این محلات می‌شوند.
با تمام دستگاهها مثل شرکت بازآفرینی شهری ایران هماهنگ هستیم. آن سازمان ها در جایی که مسکن احداث می کنند فعالیت خود را انجام و ادامه می دهند و اگر معرفی خواستند ما به آنها معرفی می کنیم
* آیا این طرح همپوشانی با سایر سازمان ها که در بافت فرسوده و یا حاشیه شهرها فعالیت می کنند داشته باشد؟
ما با تمام دستگاهها مثل شرکت بازآفرینی شهری ایران هماهنگ هستیم. آن سازمان ها در جایی که مسکن احداث می کنند فعالیت خود را انجام و ادامه می دهند و اگر معرفی خواستند ما به آنها معرفی می کنیم. مناطقی که به عنوان مثال بنیاد مسکن غیر از طرح مسکن در وسع هم احداث می کند ما این ها را تحت پوشش آنها قرار می دهیم. ستاد توانمندسازی محلات کم برخوردار هویت مستقلی ندارد که موازی دستگاه ها و سازمان ها باشیم. در حقیقت این ستاد تلاش خواهد کرد که به مردم کمک کند تا راحت تر خانه دار شوند.
