بازار، گروه استان ها: شاهرود دارای مزیت ویژه کشاورزی و به خصوص باغداری است به نحوی که بخشی از تولید زردآلود، انگور، گیلاس و سیب و حتی بادام کشور در این شهرستان تولید می شود اما این محصولات نه تنها برند سازی نشدند بلکه نقش خاصی هم در بازار تولیدات باغی کشور مان ندارد.
آنقدر که انگور تاکستان قزوین یا سیب دماوند معروف شده و توانسته برند سازی کند، محصولات تولیدی شاهرود علیرغم کیفیت بالا نتوانسته اند پای خود را فراتر از استان سمنان بگذارند جالب اینکه برخی ارقام انگور مانند عسگری، در استان هایی مانند خراسان رضوی و شمالی به انگور شاهرودی معروف هستند! اما همین ارقام هم نتوانسته در بازار، جای خود را باز کند.
در میزگردی با حضور حمید آقا بیگی مدیر جهاد کشاورزی شاهرود، حمید ترکمان دهنوی و علی اصغر جمعه ای اعضای اتاق بازرگانی سمنان، سهراب اسکندری از اعضای کمیته اجرایی جشنواره انگور، محمد رضا جعفری تولیدکننده انگور شاهرودی و از موثران این حوزه به گفتگو نشستیم تا ابعاد مختلف برگزاری جشنواره انگور و بازاریابی این محصول را بررسی کنیم. در این میزگرد عرب کارشناس بازرگانی و مشاور کشاورزی اتاق بازرگانی استان سمنان نیز حضور دارد. گفتنی است جشنواره انگور شاهرود ۲۸ شهریورماه در این شهرستان برگزار خواهد شد.
برگزاری جشنواره و چند نکته اساسی
عرب: ما در نزدیکی رویداد جشنواره انگور شاهرود هستیم رویدادی که قصد دارد تا به معرفی این محصول بپردازد اما برای برگزاری جشنواره نیازمند تعریف رویکرد هستیم و لذا باید به این سوال پاسخ دهیم که جشنواره انگور شاهرود نیاز دارد که دستاوردی را در سطح کلان احصا کند آن چیزی که برایند کمیسیون کشاورزی اتاق سمنان است این است که ما باید تطبیق زنجیره ارزش انگور را به مثابه رویکرد اصلی تلقی کنیم وقتی این رویکرد اتخذ شود نقایصی که در زنجیره ارزش این محصول وجود دارد چه قبل و چه بعد از تولید نمایان می شود.
آقابیگی رئیسی جهاد کشاورزی شاهرود: شهرستان شاهرود به لحاظ تولید انگور دارای ظرفیت های بسیار خوبی است اما در حوزه بازرگانی و بازاریابی فاصله ای هنوز با شرایط ایده آل وجود دارد
در این جشنواره باید مواردی را مد نظر قرار داد که بتواند زنجیره ارزش محصول ما را بهتر نمایان سازد. این مقوله باید در سه حوزه قبل از تولید حین تولید و پس از تولید مد نظر برگزار کنندگان باشد. بخش خصوصی و دولتی در زمینه تولید سرمایه گذاری خوبی را کرده و تلاش های خوبی هم صورت گرفته است شاهد مثال آن تولید ۱۲۰ هزار تن انگور در شهرستان شاهرود است این در حالی است که کل زمین های تحت کشت چهار هزار و ۵۰۰ هکتار است یعنی ۲۷ تن در هر هکتار باغات انگور محصول می دهند که عملکرد خوبی در واحد ثبت محسوب می شود.
اگر هر کیلوگرم انگور را ۱۵ هزار تومان در نظر بگیریم حدود دو هزار میلیارد تومان ارزش تولیدات انگور شاهرود خواهد بود. این نشان می دهد که باید توجه ویژه ای به تولید محصول در استان سمنان داشته باشیم در این راستا باید برنامه ریزی کرد تا از همه ظرفیت های موجود بهره گرفت.
توسعه کیفی و کمی تولید
توسعه به معنای افزایش عملکرد در واحد ثبت در دستور کار جهاد کشاورزی شهرستان شاهرود قرار دارد که از طریق راهکارهای ارتقای بهره برداری میسر می شود و این دستاورد ارزشمندی است که می توانیم در جشنواره نکات مرتبط با آن را مطرح سازیم تا بهره بردار ما از ۲۷ تن در هکتار به ۳۰ تن و بیشتر برسد.
نمونه های موفق، مقوله کودها، تغذیه گیاه و روش ها و دانش فنی و … مسائلی است که می تواند در جشنواره مطرح شود. از سوی دیگر مرکز تحقیقات کشاورزی استان سمنان در شهرستان شاهرود استقرار دارد لذا مقوله معرفی ارقام پربازده و سازگار با خشکسالی و بازار پسند می تواند دیگر رویکرد ما در جشنواره محسوب شود.
ترکمان دهنوی: عضو اتاق سمنان: کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی سمنان آمادگی دارد تا اسپانسری ایجاد کند که اول تورمجازی باغات انگور را در شاهرود داشته باشیم
مقوله بیمه یکی از مهمترین مطالبات کشاورزان است که البته بحث کشوری نیز در این بین مطرح می شود چرا که نگاه بیمه تامین هزینه است و کاری به تولید ندارد به عبارت دیگر بیمه نگاه می کند که شما چقدر برای تولید هزینه کرده اید به این نگاه نمی کند که شما در هکتار ۲۷ تن انگور برداشت می کنید حال آنکه ارزش انگوری که مثلا از بین می رود چندین و چند برابر هزینه کرد است این ضعف کلان قانون گذاری است که در سطح ملی نیز وجود دارد که می تواند در جشنواره این موضوع را نیز مطرح ساخت. در زمینه بعد از تولید اصل کار جشنواره باید بر این باشد که چطور می توانیم بازاریابی و بازاررسانی کنیم زیرا این موضوع یکی از مهمترین ضعف های ما در محصول انگور استان سمنان است.
دنبال دبیرخانه دائمی هستیم
اسکندری: چهار سال است که پیگیر دبیرخانه دائمی جشنواره انگور شاهرود هستیم در این ارتباط جلساتی برگزار شد اما موفق به این امر نشدیم در نشستی که با حضور اتاق سمنان و استاندار داشتیم یکی از مصوبات برگزاری جشنواره انگور بود . البته نگاه ما این بود که بتوانیم جشنواره را به صورت کنگره ملی برگزار کنیم که متاسفانه محقق نشد اما مقرر است که یکسال جشنواره را برگزار کنیم و سال دیگر تلاش کنیم تا کنگره انگور برگزار شود این امر به ما کمک می کند که از مباحث علمی کمک بگیریم و در زمینه جشنواره نیز به صورت سالانه یک هدف را دنبال کنیم و از دستاوردهای آن بهره مند شویم.
بهره وری بدون بازرگانی در زمینه تولید انگور چندان معقول نیست سال گذشته انگور شاهرود علیرغم ارزش بالایی که داشت به دلیل همین فقدان بازرگانی و بازاریابی در سردخانه ها دپو و در نهایت با قیمت هفت الی هشت هزار تومان به فروش رفت لذا مهمترین گزینه جشنواره انگور مقوله ایجاد شرکت های بازرگانی و صادراتی است تا بتوانیم بازاریابی انگور شاهرود را داشته باشیم این امر می تواند منفعت خوبی را نیز به باغداران ما برساند و هم زیرساخت های بین المللی شهرستان شاهرود را توسعه می بخشد.
ظرفیت ها خوب هستند
ترکمان دهنوی: استان سمنان دارای سه نوع ظرفیت در مقوله انگور است که گروه اول در شهرستان شاهرود هستند گروه دوم در درون استان قرار دارد و گروه سوم بخش خصوصی است اما به نظر می رسد که بهتر است از ظرفیت های غیردولتی بهره گیری کرد. کارهای بزرگ زیرساختی در شهرستان شاهرود صورت گرفته که برای مثال می توان به باغ مادری اشاره کرد شاید اگر شرایط دولت شرایط فعلی نبود جای گلایه از جهاد کشاورزی داشت اما امروز توقعی نباید از دولت داشت و باید دست بر زانو زد و آغاز به کار کرد.
کمیسیون کشاورزی اتاق بازرگانی سمنان آمادگی دارد تا اسپانسری ایجاد کند که اول تورمجازی باغات انگور را در شاهرود داشته باشیم چرا که ۱۰ درصد انگور کشور در شاهرود تولید می شود و به لحاظ کیفی حتی رتبه این شهرستان بالاتر نیز است لذا امروز باید ظرفیت ها را باور کرد تا بتوانیم حتی به بازارهای خارجی مانند روسیه نیز نیم نگاهی داشته باشیم از سوی دیگر توان بخش خصوصی کم نیست فقط این توان باید کنار هم قرار گیرد.
امروز در حوزه تجارت خارجی و بین المللی تجارب خوبی در اتاق بازرگانی سمنان وجود دارد که می تواند کارساز باشد تا بتوانیم از ظرفیت های موجود استفاده کنیم. طی هفته های آتی تور مجازی انگور شاهرود ایجاد می شود تا بتوانیم از اتاق های بازرگانی دیگر استان ها نیز بهره گیری کنیم و حتی ارتباط با صنایع تکمیلی و تبدیلی نیز داشته باشیم تا انگور شاهرود را معرفی کنیم.
تولید خوب است بازرگانی نه
آقابیگی: شهرستان شاهرود به لحاظ تولید انگور دارای ظرفیت های بسیار خوبی است اما در حوزه بازرگانی و بازاریابی فاصله ای هنوز با شرایط ایده آل وجود دارد و این تنها از جهاد کشاورزی برنمی آید بلکه باید تمام ذی نفعان و کسانی که می توانند در این زمینه نقش آفرینی کنند، می بایست حضور یابند. در این بین اتاق بازرگانی به واسطه ساختار حرفه ای خود می تواند در این زمینه به خوبی به ما کمک کند.
جعفری: امروز انگور شاهرود چالش هایی دارد که انگورکاران انتظار دارند دولت به کمک آنها بیاید و آنها را رفع کند برای مثال مشکلات عظیمی در تامین آب داریم امروز چاه های عمیق و نیمه عمیق در شاهرود به کار گیری می شود که شرایط را دشوار کرده است از سوی دیگر بعد از سرمازدگی هایی که انگور شاهرود دچار آن شد، دولت وعده هایی به باغداران داد اما به درستی عمل نشد لذا باغداران ما توانمند بودند اما ناتوان شدند.
شرایط امروز انگور کاران مانند مکانی است که دچار زلزله شده و از دولت انتظار دارد که حداقل یک چادر برای اسکان موقت زلزله زدگان کمک شود. دولت باید کشاورز را کمک کند تا از این شرایط بیرون بیاید کشاورزان و انگورکاران نه فقیر هستند و نه طلبکار، این قشر، تولیدگرانی هستند که بر اثر سرمازدگی و خشکسالی دچار مشکل شده اند مانند صنعتکاران؛ امروز کم آبی مشکل بزرگی برای انگورکاران پدید آورده است و دولت در این زمینه باید تلاش بیشتری کرد لذا جشنواره انگور باید به مقوله های مرتبط با مشکلات کشاورزان هم بپردازد.
جعفری تولیدکننده انگور: چندی قبل نمایشگاهی برای عرضه محصولات کشاورزی و باغی در سراسر کشور در تهران برگزار شد تمام غرفه های این نمایشگاه رایگان بود بجز غرفه استان سمنان و اصلا برگزار کنندگان انگور شاهرود را نمی شناختند
بعد از ماجرای سرمازدگی سال ۹۵ دیگر شرایط انگور شاهرود مانند سابق نشد. ما بسیاری افراد داشتیم که تولیدات خوبی داشتند و بعد از سال ۹۵ و بحران سرمازدگی بسیاری حتی باغات خودشان را از دست دادند و حتی دامدار شدند. بعد از سال ۹۵ بالغ بر ۸۰ درصد کشاورزان انگور کار ما دچار مشکل شدند و به عبارتی توان تولید خود را از دست دادند و دیگر توانمند نیستند تا بتوانند به تولید انگور کمک کنند از سوی دیگر نیاز است که دولت حمایت هایی را صورت دهد.
شرایط عجیب یک نمایشگاه!
چندی قبل نمایشگاهی برای عرضه محصولات کشاورزی و باغی در سراسر کشور در تهران برگزار شد تمام غرفه های این نمایشگاه رایگان بود بجز غرفه استان سمنان و اصلا برگزار کنندگان انگور شاهرود را نمی شناختند در صورتی که سه وانت محصول انگور به این نمایشگاه بردیم و در نهایت آن را بین مردم صلواتی پخش کردیم! بعد از مدتی مردم از میزان کیفیت انگور شاهرود شگفت زده شده بودند و دیگر کسی به انگورهای غرفه های استان های دیگر توجهی نمی کرد و بسیاری محصولات بازگشت خورد این نشان می دهد که تولیدات ما دارای کیفیت است.
کار به جایی رسیده بود که ماشین های متعددی ما مجددا به نمایشگاه آوردیم و حتی شبکه یک تلویزیون هم در آن مکان مدام همین موضوع را پوشش می داد اما در شبکه استانی سمنان در حد یک دقیقه گزارشی پخش شد و اعلام کردند که انگور استان سمنان به عنوان انگور درجه یک کشور شناخته شد و حتی یک مصاحبه هم صورت ندادند. این نشان می دهد که در درون استان هم توجهی به این محصولات نمی شود.
جمعه‌ای: در برگزاری جشنواره انگور شاهرود که فرصت خوبی برای حضور مسئولان است، تاکید داریم که اگر بتوانیم از کمیسیون کشاورزی مجلس شورای اسلامی و اتاق بازرگانی ایران نیز دعوت کنیم چرا که حضور مسئولان در این جشنواره می تواند بسیار مفید باشد. این حضور ها سبب می شود تا جشنواره انگور پربار و هدفمند برگزار شود.
اگر بتوانیم این جشنواره را به صورت هدفمند و بهینه برگزار کنیم در سال های آتی هم می توانیم برکات خوبی از آن را مشاهده کنیم. یکی از نیازهایی که باید لحاظ شود ایجاد دبیرخانه در مجموعه انجمن انگور شاهرود است که بتواند به صورت جامع و کامل برنامه ها را پوشش دهد از سوی دیگر می توان برنامه های بازدید از باغات و معرفی محصولات را نیز داشت تا بتوانیم نتیجه بهتری را شاهد باشیم.
