هیفاء پردل؛ بازار: طبق یک سنت دیرینه ایرانی و دینی حجاج بیت الله حرام بعد از بازگشت از سفر حج اقوام و دوستان خود را دعوت کرده و از آنها پذیرایی می‌کنند که به اصطلاح آن را «ولیمه» می‌گویند؛ ولیمه‌هایی که در زمان عروسی، خرید منزل و مهم‌تر بازگشت از سفر حج بین ما ایرانیان باب شده است.
برخی حجاج که وضعیت اقتصادی مطلوبی دارند سفره‌های ولیمه خود در تالارها پهن می‌کنند، هرچند برخی حاجیان امسال با این ولیمه دادن‌ها در تالار از مهمانان خود پذیرایی می‌کنند اما حتی با توجه به اینکه بعد از گذشت ۷ سال که سفر حج با محدودیت‌هایی روبرو شد بود برخی حجاج این سنت را در منازل برگزار می‌کنند.
اما در سالی که به نام مهار تورم و رشد تولید نامگذاری شده است انگار تورم دامن ولیمه‌های حجاج خانه خدا را هم گرفته و زمانی حجاج سفره‌های رنگی را در تالارهای شهر قم برپا می‌کردند اما در شرایط کنونی که قیمت‌ها بالا رفته اکثر حجاج از ولیمه دادن در تالارها صرف نظر و یا با دعوت چند فامیل و آشنا در خانه پذیرایی ساده می‌کنند.
مصاحبه‌های خبرنگار بازار با چند مدیر تالار مهم در شهر قم مشخص کرد برخی حجاج که بازگشت آنها با ماه محرم نیز همزمان شده ولیمه را به صورت نذری در بین نیازمندان تقسیم و آن دسته که وضعیت و توانایی پرداخت هزینه‌های بالای تالار را دارند ولیمه خود را در تالار برگزار می‌کنند.
مدیر یک تالار: با توجه به نزدیک شدن به ماه محرم برخی از حجاج ولیمه خود را در حسینیه و یا تکایا پهن کردند و برخی از آن منصرف شده‌اند
اما آن چه که اهمیت دارد در سایه تورمی که بر برخی کالاهای اساسی سایه انداخته و از سویی تالارها هم مجبور هستند با وضعیت موجود هزینه‌های خود را افزایش دهند ولیمه دادن در تالارهای شهر قم کاهش یافته است و برخی هم تعداد مهمانان را محدود و غذایی که سفارش داده‌اند هم محدود بوده است.
مدیر تالار شهر آفتاب که در آن ۵ تالار مهم برای برگزاری انواع مجالس فعالیت دارند معتقد است که دادن ولیمه در تالارهای آنها فرق چندانی نداشته است.
افزایش هزینه‌های تالارها با افزایش قیمت لوازم مورد نیاز آشپزخانه
زارعی، مدیر یک تالار در شهر قم می‌گوید: حجاج در گذشته در این تالار بهترین غذاها که اغلب کباب و کوبیده و انواع دسر و سالادها بود را سفارش می‌دادند اما با توجه به افزایش هزینه‌های تالار که ما به دنبال بالا رفتن مواد اولیه مورد نیاز آشپزخانه افزایش دادیم حجاج کم‌تری اقدام به ولیمه دادن می‌کنند و غذای ارزان‌تر و حتی یک قلم را سفارش می‌دهند. هم‌چنین مهمانان آنها هم بسیار محدودتر شده است.
به گفته وی، با توجه به نزدیک شدن به ماه محرم برخی ولیمه را در حسینیه و یا تکایا پهن کردند و برخی از ولیمه منصرف شده‌اند. وقتی قیمت گوشت مرغ بین ۸۰ هزار تا ۱۰۰ هزار باشد و یا نوشیدنی‌ها هر روز قیمتی بالاتر از دیروز دارد، هزینه غذای ما هم بالا می‌رود این مهم در کاهش مشتریان ما هم تأثیر داشته است.
تورم دامن ولیمه حجاج را گرفت
محمدرضا علی زاده که دومین سفر حج را پشت سر گذاشته در این ارتباط بیان می‌کند: من در سال ۹۰ به حج تمتع رفتم و از همسایگان و آشنایان خود در تالار پذیرایی کردم، دو رقم غذا و میوه و بستنی سفارش دادم هزینه آن بسیار کمتر از الآن بود؛ می‌خواستم ولیمه‌ای در تالار بگیرم ولی هزینه بالا بود و با توجه به این که خیلی‌ها توقع دارند آنها را دعوت کنیم صرف نظر کردم.
به گفته وی، هزینه سفارش غذا در یک تالار شهر از ۱۷۰ هزار تومان برای هر نفر شروع می‌شود حال شما یک حساب سر انگشتی بزنید برای دعوت از ۲۰۰ مهمان با هزینه بالای تالارهای شهر چقدر باید هزینه کنیم؟ ولی ما به سفارش اهل خانه ولیمه را در خانه و در کنار چند آشنای نزدیک برگزار کردیم.
تورم و وضعیت بد رستوران ها
منصور دهباشی صاحب یک رستوران در منطقه بلوار امین قم نیز به خبرنگار بازار می‌گوید: به قدری هزینه‌ها بالا رفته که هشت ما گرو نهمان شده و قادر به تحمل هزینه‌های بالا نیستیم. از هزینه‌های مواد اولیه آشپزخانه که نامتعادل بالا می‌رود گرفته تا انواع مالیات‌های سنگین و کارگران. برخی مواقع برای تهیه مواد اولیه ما بدهی داریم از سویی هم برای جلب توجه مشتریان خود باید بهترین مواد و برنج ایرانی هم تهیه کنیم. با این هزینه‌های هنگفت مجبوریم قیمت انواع غذاها را بالا ببریم و این در کاهش مشتری ما تأثیر گذاشته است.
دهباشی، مالک یک رستوران: در سال‌های گذشته برخی علاقه داشتند ولیمه را در منزل برگزار و غذا از ما سفارش کنند اما اکنون وضعیت اقتصادی مردم کاهش پیدا کرده و ما مشتریان اصلی خود را از دست داده‌ایم
وی می‌افزاید: در سال‌های گذشته برخی علاقه داشتند ولیمه را در منزل برگزار و غذا از ما سفارش کنند اما اکنون وضعیت اقتصادی مردم کاهش پیدا کرده و ما مشتریان اصلی خود را از دست داده‌ایم چون قدرت خرید مردم پایین آمده است.
برای بررسی وضعیت برگزاری ولیمه به تالار مهم شهر آفتاب که در آن ۵ تالار فعالیت دارند رفته و جویای وضعیت شدیم یکی از متصدیان این تالار می‌گوید: آمار دقیقی ندارم که بدهم ولی این طور به شما بگویم بعد از بازگشت حجاج تاکنون همه تالارهای ما اشغال است و حتی جوابگو برخی دیگر نیستیم ما برای سفارش یک غذا برای هر یک نفر طبق نوع غذا از ۱۷۰ هزار تا بیش از ۲۰۰ هزار تومان هزینه دریافت می‌کنیم برخی که توانایی دارند غذاهایی مانند کوبیده و جوجه و سالادها را سفارش می‌دهند ولی برخی که توان کم‌تری دارند یک نوع غذا سفارش دارند.
گفتنی است؛ زمانی انواع مراسم‌ها از یک جشن تولد ساده تا عروسی و غیره با سفارش انواع غذاها در تالارها برگزار می‌شد اما با توجه به کاهش توان اقتصادی مردم امروز برخی حتی از ولیمه‌های خود هم گذشته‌اند و برخی رستوران‌ها هم به دلیل افزایش قیمت مواد اولیه تعطیل شده‌اند در حالی که به ماه محرم هم نزدیک می‌شویم و مردم علاقه به پخش نذری دارند برخی تکایاها و حتی حسینیه‌ها به سمت نذری‌های بسیار ساده می‌روند.
