اکو ایران: کارشناسان هشدار میدهند تجارت جهانی در آستانه بازآرایی تاریخی قرار دارد؛ تحولات ژئوپولیتیکی، منطقهگرایی و رقابت فناوری، مسیرهای مبادلات بینالمللی را تا سال ۲۰۳۵ دگرگون خواهد کرد. سناریوها از رشد ۱۲ تریلیون دلاری تا کاهش سه تریلیون دلاری ارزش تجارت حکایت دارند و بیش از ۳۰ درصد مسیرهای تجاری جهان ممکن است تغییر مسیر دهند.
به گزارش اکو ایران: تجارت جهانی در دهه آینده با تحولات ژئوپولیتیکی، منطقهگرایی و رقابت فناوری، وارد دورهای تازه میشود. از سال ۲۰۱۷، اقتصادها تمایل کمتری به مبادله با شرکای ژئوپولیتیکی دور پیدا کردهاند و موج جدید تعرفهها و سیاستهای صنعتی، این روند را تشدید کرده است.
براساس سناریوی پایه، ارزش کل تجارت جهانی از ۳۳ تریلیون دلار در ۲۰۲۴ به ۴۵ تریلیون دلار در ۲۰۳۵ خواهد رسید؛ رشدی معادل ۱۲ تریلیون دلار. با این حال، دو سناریوی دیگر تصویر متفاوتی ارائه میدهند: در سناریوی «تنوعبخشی»، جستوجوی منابع تأمین جدید باعث از بین رفتن ۱ تریلیون دلار از این رشد میشود، و در سناریوی «شکاف ژئوپولیتیکی»، کاهش تجارت میان کشورهایی با فاصله سیاسی زیاد، ۳ تریلیون دلار از رشد پیشبینیشده را حذف میکند.
برآوردها نشان میدهد که در این بازآرایی، بیش از ۳۰ درصد تجارت جهانی ممکن است مسیر خود را تغییر دهد. هند با رشد سریع اقتصادی، به یکی از قطبهای اصلی تجارت بدل خواهد شد؛ با افزایش مبادلات با اروپا، آمریکا، چین و خاورمیانه، بهویژه در حوزه واردات ماشینآلات و انرژی.
در مقابل، چین در سناریوی شکاف، تمرکز خود را از اقتصادهای پیشرفته به بازارهایی مانند آسهآن، آفریقا و خاورمیانه منتقل میکند. بلوکهایی مانند آسهآن و آمریکای لاتین با توافقهایی چون RCEP زنجیرههای منطقهای خود را تقویت میکنند و اروپا نیز با توافقهای تازه با مرکوسور، آفریقا و آسهآن به دنبال کاهش وابستگی به چین و روسیه است.
برخی مسیرها در همه سناریوها رشد خواهند داشت، مانند تجارت اروپا با هند و آمریکای لاتین، یا صادرات دارو و تجهیزات حملونقل از اروپا، اما با شیبی کمتر. در مقابل، تجارت میان شرکای سیاسی دور مانند چین و آمریکا یا روسیه و اروپا در سناریوی شکاف میتواند سهم خود را از ۱۵ درصد کنونی به تنها ۲ درصد در سال ۲۰۳۵ برساند.
بخشهایی مانند الکترونیک، نساجی و ماشینآلات بیشترین آسیب را خواهند دید. چین اکنون ۷۵ درصد صادرات لپتاپ جهان و ۹۰ درصد ظرفیت پالایش کبالت و عناصر خاکی کمیاب را در اختیار دارد؛ تمرکزی که تغییر مسیر تجارت را پرهزینه میکند. در بخشهایی چون دارو و حملونقل، به دلیل وابستگی به شرکای نزدیک، آسیبپذیری کمتر است.
کارشناسان تأکید میکنند که شرکتها باید از امروز مسیرهای حیاتی تجارت خود را شناسایی، آسیبپذیریها را ارزیابی و با اقدامات تاکتیکی، خود را برای آیندهای متلاطم آماده کنند. نمونه موفق این رویکرد، شرکت آمریکایی «مایکرون» است که با سرمایهگذاری زودهنگام در هند، از مزایای یارانهای بهره برد و موقعیت خود را در بازار تثبیت کرد.
تجارت جهانی بهسوی بازآرایی گسترده حرکت میکند؛ آینده از آنِ کشورها و شرکتهایی است که امروز تصمیمهای هوشمندانه میگیرند.