اکوایران: در حالی که زباله‌گردی در تهران به یکی از نمودهای آشکار فقر شهری و نابرابری اجتماعی تبدیل شده، مدیریت شهری تصمیم گرفته با تشدید برخورد قضایی، چهره پایتخت را از این معضل پاک کند. همزمان افزایش حقوق پاکبان‌ها نیز به عنوان بخشی از سیاست‌های حمایتی مطرح شده است؛ اما آیا این اقدامات پاسخی کافی به بحران مزمن مدیریت پسماند در تهران خواهد بود؟
تهران، کلانشهری با جمعیتی بالغ بر ۹ میلیون نفر، روزانه هزاران تُن زباله تولید می‌کند؛ زباله‌هایی که علاوه بر فشار بر زیرساخت‌های شهری، بستری برای شکل‌گیری چرخه‌های غیررسمی، ناعادلانه و بعضاً خطرناک مانند زباله‌گردی فراهم کرده‌اند. مدیرعامل سازمان مدیریت پسماند شهرداری تهران اخیراً از تشدید برخورد با این پدیده خبر داده است.
محسن قضاتلو، مدیرعامل این سازمان، اعلام کرد: «برخورد با زباله‌گردها در حال انجام است و با همکاری مناطق این برخورد را تشدید کرده‌ایم. همچنین حکم قضایی جدیدی نیز برای تسریع روند این اقدامات دریافت کرده‌ایم.»
در کنار این اقدام، به گفته قضاتلو، بیش از نیمی از مخازن زباله در سطح شهر نوسازی شده‌اند و رویکرد جدیدی برای جمع‌آوری زباله‌های خشک نیز در حال اجراست. وی گفت: «در بهمن‌ماه با ۳۵۰۰ مرکز از جمله فروشگاه‌های زنجیره‌ای، مراکز تجاری، مجتمع‌ها و بانک‌ها قرارداد بستیم تا زباله خشک مستقیماً توسط پیمانکار دریافت شود. این عدد در اسفند به ۶۰۰۰ مرکز رسید و هدف‌گذاری ما تا پایان سال، رسیدن به ۱۰ هزار مرکز است.»
از سوی دیگر، موضوع معیشت پاکبان‌ها نیز که همواره یکی از چالش‌های نیروی انسانی در حوزه خدمات شهری بوده، در دستور کار مدیریت پسماند قرار گرفته مدیرعامل سازمان پسماند در همین زمینه افزود: «برنامه‌مان افزایش حقوق پاکبان‌هاست؛ در طول سال نیز برنامه‌های دیگری برای بهبود وضعیت آن‌ها داریم.»
او همچنین با اشاره به برنامه‌های آتی برای افزایش بهره‌وری در رفت و روب شهری، تأکید کرد: «نظارت سیستمی و میدانی در این بخش افزایش خواهد یافت تا کنترل بیشتری بر وضعیت پاکیزگی شهر داشته باشیم.»
با این حال، کارشناسان معتقدند که برخورد صرف با زباله‌گردی بدون در نظر گرفتن ریشه‌های اجتماعی و اقتصادی آن، راه‌حل بلندمدت نخواهد بود. به گفته آن‌ها، بخش مهمی از زباله‌گردها، مهاجران، کودکان کار و افراد درگیر در چرخه فقر هستند که حذف فیزیکی‌شان از شهر بدون جایگزینی شغلی پایدار، تنها به پنهان‌سازی صورت‌مسأله منجر می‌شود.
در نهایت باید دید که مجموعه این سیاست‌ها، از تشدید برخوردهای قضایی تا نوسازی سیستم‌های جمع‌آوری و افزایش حمایت از پاکبان‌ها، تا چه اندازه می‌تواند به بهبود چهره شهری تهران و حل ریشه‌ای بحران پسماند کمک کند.
