اکوایران: طرح ساماندهی دستفروشان در محور پرتردد تجریش از میدان شهرداری تا میدان قدس آغاز شده است؛ طرحی که اگرچه مسئولان شهری آن را با رویکرد «حمایتی» توصیف می‌کنند، اما نگرانی‌های جدی از تبعات آن برای معیشت صدها دستفروش همچنان باقی است.
مجتبی اقوامی‌پناه، مدیرعامل شرکت ساماندهی صنایع و مشاغل شهر تهران، از آغاز اجرای این طرح با همکاری نهادهایی چون شهرداری منطقه یک، شرکت شهربان و حریم‌بان، یگان حفاظت شهرداری تهران و نیروی انتظامی خبر داده و تأکید کرده است:«هدف از این اقدام، رفع سد معبر، تسهیل عبور و مرور شهروندان و همچنین هدایت دستفروشان به فضاهای تعیین‌شده و مجاز شهری است.»
اما در حالی که این هدف‌گذاری‌ها بر کاغذ منطقی به نظر می‌رسد، در کف خیابان، بسیاری از دستفروشان از وضعیت نامشخص آینده خود نگران‌اند. خیابان تجریش نه‌تنها محل کسب‌وکار آن‌ها، بلکه محل زندگی روزمره‌شان است؛ جایی که با حداقل هزینه، چرخ زندگی‌شان را می‌چرخانند.
یکی از دستفروشان قدیمی این محدوده می‌گوید:«ما نه مغازه داریم، نه سرمایه‌ای که بخواهیم غرفه اجاره کنیم. اگر اینجا را از ما بگیرند، یعنی نان زن و بچه‌مان را بریده‌اند. هر وقت هم که حرف می‌زنیم، می‌گویند دارید سد معبر می‌کنید. انگار فقط ما مزاحم شهر شده‌ایم، نه گرانی، نه بیکاری.»
اگرچه اقوامی‌پناه تأکید دارد که «اقدامات انجام‌شده بدون تنش و با رویکرد حمایتی» صورت گرفته و «معیشت دستفروشان مدنظر قرار گرفته»، اما واقعیت این است که بسیاری از این افراد هنوز نمی‌دانند جایگزین محل فعلی فعالیت‌شان چه خواهد بود و آیا امکان ادامه فعالیت در «فضاهای تعیین‌شده» برایشان فراهم است یا نه.
رضا احمدی کارشناس شهری معتقد است: شهری که در آن جایی برای دستفروش نباشد، شهری عادلانه نیست. ساماندهی اگر به معنای بیرون راندن بی‌صدای فرودستان باشد، نه تنها کیفیت زندگی شهری را ارتقا نمی‌دهد، بلکه زخم‌های پنهان نابرابری را عمیق‌تر می‌کند.در شرایط اقتصادی فعلی، دستفروشی نه انتخاب، بلکه تنها راه بقا برای بسیاری است. حمایت واقعی از دستفروشان یعنی دادن فضا، رسمیت و امنیت به کاری که سال‌ها در سایه، ستون اقتصاد غیررسمی شهر را نگه داشته است.
