اکوایران: همزمان با آلودگی هوا در شهرهای مختلف ایران از جمله پایتخت صحبت‌هایی مبنی بر مازوت‌سوزی در نیروگاه‌های برق مطرح می‌شود که اغلب با انکار مقامات روبه‌رو می‌شود. اما در انبوه گفته‌های ضدونقیض واقعیت چیست؟
به گزارش اکوایران، هوای پایتخت و بسیاری از کلانشهرهای کشور در روزهای گذشته بسیارآلوده بوده تا جایی که کار به تعطیلی مدارس و حتی ادارات در برخی شهرها کشیده شده است. یکی از متهامان همیشگی آلودگی هوا، مازوت‌سوزی در نیروگاه‌ها است.
یکی از مقامات رسمی که امسال خلاف جهت انکارها دائما از مازوت‌سوزی می‌گوید مهدی پیرهادی رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران است. او برخلاف دیگر روایات رسمی می‌گوید هنوز هم برخی از نیروگاه‌های اطراف تهران مازوت مصرف می‌کنند.
گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مازوت‌سوزی را تایید می‌کند
رئیس کمیسیون سلامت، محیط زیست و خدمات شهری شورای شهر تهران با اشاره به گزارش کمیسیون اصل ۹۰ مجلس گفته که این گزارش در سال ۱۴۰۱ بررسی و در تیر ۱۴۰۲ در صحن مجلس قرائت شده که بر اساس گزارش کمیسیون اصل ۹۰ سازمان محیط زیست کمتر از ۱۰ درصد وظایف خود را انجام داده است. او بر مبنای این گزارش از ۱۶ نیروگاهی می‌گوید در آن سال مازوت‌سوزی کرده‌اند. از این ۱۶ نیروگاه ۲ نیروگاه منتظر القائم در البرز و نیروگاه شهید رجایی در هنگام در اطراف تهران هستند.
۱۴ نیروگاه کشور مازوت مصرف می‌کنند
آنطور که علی خضریان سخنگوی کمیسیون اصل ۹۰ مجلس در تیر ۱۴۰۲ درباره مازوت‌سوزی اظهار کرده وزارت نفت استانداردهای لازم را در استفاده نیروگاه‌ها از سوخت مازوت به‌کار نگرفته است. او گفت: وزارت نیرو در تامین برق مورد نیاز کشور نه تنها از انرژی‌های تجدیدپذیر استفاده نکرده است تا جایی که به دلیل شرایط خاص تحریمی کشور، مصرف مازوت در حال افزایش است و طبق اعلام مرکز اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست از ۱۶ نیروگاه کشور، ۱۴ نیروگاه مصرف مازوت دارند.
تکذیب استاندار
پس از اظهارات پیرهادی، استاندار تهران استفاده از مازوت در نیروگاه‌ها را تکذیب کرده و آلودگی هوا را به گردن موتورسیکلت‌ها انداخته است.
علیرضا فخاری اظهار کرده که در این باره کمی فضاسازی شده است، همه مراکز تولید انرژی به‌ویژه نیروگاه‌ها، سوخت دوگانه دارند، اما هنوز به شرایط حاد برای استفاده نکردن از سوخت گاز نرسیده‌ایم.
تکذیب وزارت نیرو
وزارت نیرو هم به گونه‌ای دیگر مازوت‌سوزی را تکذیب و اعلام کرده که از ۱۴۱ نیروگاه تنها ۱۶ نیروگاه کشور امکان مصرف سوخت مازوت دارند و هیچ‌کدام از نیروگاه‌های فعال استان تهران مازوت مصرف نمی‌کنند.
براساس اظهارات مصطفی رجبی مشهدی، سخنگوی صنعت برق کشور و دیگر مسئولان ارشد صنعت برق کشور، در تهران برای تامین برق، هیچ نیروگاهی مازوت مصرف نمی‌شود و در کل کشور فقط ۱۶ نیروگاه بخاری وجود دارد و بقیه نیروگاه‌ها گازی و سیکل ترکیبی هستند که اساساً امکان مصرف مازوت را ندارند.
سوخت نیروگاه‌های تهران چیست؟
طبق اعلام وزارت نیرو، نیروگاه‌های موجود در استان تهران شامل نیروگاه‌های طرشت، بعثت و ری هر سه از سوخت گاز استفاده می‌کنند و نیروگاه‌های دیگر شامل شهدای پاکدشت و پرند نیز به دلیل ماهیت سیکل ترکیبی امکان مصرف مازوت ندارند.
نیروگاه طرشت بیش از ۴۰ سال است که هیچ مازوتی را در خود جای نداده و حتی بخش مازوت‌سوز این نیروگاه نیز به زمین فوتبال تبدیل شده است، ضمن اینکه این نیروگاه همه ساله و در فصول سرد به دلیل افت فشار گاز و قرار گرفتن نیروگاه در منطقه شهری از مدار خارج و وارد دوره تعمیرات می‌شود.
واحد مازوت نیروگاه برق بعثت نیز سال‌هاست به دلیل محدودیت‌های زیست‌محیطی به طور کامل پلمب شده و این نیروگاه گاز طبیعی مصرف می‌کند، با توجه به اینکه مصرف گاز نیروگاه بعثت به صورت تقریبی یک میلیون و ۶۰۰ مترمکعب در شبانه‌روز است و هر زمان که فشار گاز افت کند، تولید کاهش پیدا می‌کند و به هیچ عنوان از سوخت دوم در این نیروگاه استفاده نمی‌شود.
سوخت اصلی نیروگاه شهدای پاکدشت نیز که بزرگترین نیروگاه سیکل‌ترکیبی محسوب می‌شود، از سال ۱۳۸۲ وارد چرخه بهره‌برداری شده مطابق مدارک سازنده سوخت گاز طبیعی است و از سوخت گازوئیل در صورت نیاز به عنوان سوخت دوم و کمکی استفاده می‌شود.
همچنین نیروگاه پرند نیز که یکی از نیروگاه‌های گازی استان تهران با ظرفیت تولید ۱۵۲۶ مگاوات است از سوخت گاز برای تولید برق استفاده می‌کند و سوخت مازوت در این نیروگاه نیز استفاده نمی‌شود.
نیروگاه ری نیز که یکی از قدیمی‌ترین نیروگاه‌ها است، طراحی واحدهای تولیدی آن به‌گونه‌ای است که به هیچ عنوان قابلیت استفاده از سوخت مازوت را ندارند، سوخت اول و اصلی این نیروگاه گازطبیعی بوده و تنها سوخت جایگزین دراین نیروگاه سوخت مایع گازوئیل است.
مردم قضاوت‌خواهند کرد
با این حال محمدحسن آصفری، نماینده مجلس نسبت به تکذیب مازوت‌سوزی واکنش نشان داده و گفته، کسانیکه مازوت‌سوزی را انکار کردند خودشان می‌دانند که بیشترین آلودگی را در کشور مازوت سوزی ایجاد می‌کند. وقتی نیروگاه‌های ما از مازوت استفاده می‌کنند آلودگی راتشدید می‌کنند و بعد از خودرو‌ها مازوت سوزی بیشترین تاثیر را در آلودگی هوا دارد. اینکه کسی بخواهد مازوت سوزی را انکار کند، بهترین داور مردم هستند که از کنار نیروگاه‌ها عبور می‌کنند.
مازوت‌سوزی را می‌توان راستی‌آزمایی کرد
دیروز چهارشنبه ۱۵ آذر داریوش گلعلیزاده، رئیس مرکز ملی هوا و تغییر اقلیم سازمان حفاظت محیط زیست گفت اگر مازوت مصرف شود، به‌خوبی قابل مشاهده و تشخیص است. او در خصوص نیروگاه منتظرقائم کرج گفت که آن‌جا هم تنها از گاز استفاده می‌کند.
به گفته گلعلیزاده، در اصفهان هم دو نیروگاه داریم که امسال مازوت‌سوزی نداشته‌اند. نیروگاه شازند استان مرکزی هم مازوت مصرف نکرده است. او این طور توضیح می‌دهد که نیروگاه‌ها عامل آلودگی هوا نیستند.
رییس مرکز ملی هوا و تغییراقلیم سازمان حفاظت محیط زیست بر این نکته هم دست گذاشت که ایران از نظر شدت مصرف سوخت‌های فسیلی در دنیا رتبه اول را دارد که در جای خودش جای نگرانی دارد.
گلعلیزاده مدعیست، با توجه به مصرف حجم زیادی سوخت فسیلی، در نیمه دوم سال که شرایط وارونگی دما و یا سکون دمایی رخ می‌دهد، کلانشهرها دچار آلودگی هوا می‌شوند و منشا این آلودگی‌ها مازوت‌سوزی نیست.
او گفت: اگر جایی مازوت سوزی باشد در سکونتگاه‌ها نیست و برای رفع ناترازی گاز است.
آلودگی مازوت گوگرد دی‌اکسید است
احمد طاهری، مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست نیز دیروز گفت: مازوت، سوخت مایع با درصد گوگرد بالاست که آلاینده شاخص آن، گوگرد دی اکسید است که در تهران پایش می‌شود و این آلاینده اصلی‌ترین آلاینده‌ای است که می‌توان سوزاندن مازوت را به وسیله آن ردیابی کرد.
مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیط زیست تاکید کرده که در مجموعه بعثت بر اساس پایش ما گوگرد دی‌اکسید منتشر نشد و در نتیجه سوخت مازوت مصرف نشده است.
به گفته طاهری، در نیروگاه منتظرقائم نیز این پایش‌ها به‌صورت دائم انجام می‌شود که بر اساس آمار حاصل از پایش، تا این لحظه در سال ۱۴۰۲، یک لیتر هم مازوت مصرف نشده است.
۱۲ سال است مازوت نمی‌سوزانیم
خیرالله شجاعی، مدیرعامل نیروگاه بعثت واحدهای نیروگاه بعثت بیش از نیم قرن است که در مدار هستند. در آن زمان تهران لوله‌کشی گاز نداشته و مبنای این واحدها بر اساس مازوت بوده است اما پس از گازکشی، مشعل‌های نیروگاه با هزینه زیادی دوگانه‌سوز شد و سوخت اصلی واحدها به گاز و سوخت دوم به مازوت تبدیل شد.
شجاعی تاکید کرده که ۱۲ سال قبل با حکم دستگاه قضایی مازوت در نیروگاه بعثت به طور کامل کنار گذاشته شد و از آن زمان تا کنون حتی یک لیتر مازوت نیز مصرف نشده است.
شجاعی درباره اظهارات پیرهادی مبنی بر مازوت‌سوزی گفته که طی ۱۲ سال گذشته، حتی یک لیتر مازوت در نیروگاه بعثت مصرف نکردیم و هر اخباری در این رابطه کذب است و اگر ادعایی مبنی بر مازوت‌سوزی در آن وجود دارد باید مستندات ارائه شود.
تایید مازوت سوزی در ۱۴ نیروگاه کشور در بهمن ۱۴۰۱
بر اساس گفته‌های محسن طرزطلب، مدیر عامل شرکت تولید نیروی برق حرارتی ایران در گفت‌وگو با ایسنا در سال ۱۴۰۰ مصرف روزانه مازوت در نیروگاه‌های کشور در آن سال به ۳۲ میلیون لیتر رسیده بود که نسبت به سال گذشته خود افزایشی بود.
آنطور که طرزطلب گفته بود به‌خاطر افزایش مصرف گاز در زمستان برخی از نیروگاه‌ها به سوختن مازوت و گازوئیل روی می‌آورند.
با همه این اوصاف ما از مازوت‌سوزی در تهران چه می‌دانیم؟
در آخر باید گفت که ما می‌دانیم که اکثر سازمان‌ها و نهادهای ذی‌ربط استفاده از مازوت در نیروگاه‌های تهران را تکذیب می‌کنند.
از طرف دیگر می‌دانیم که در زمستان، کشور با افت فشار گاز روبه‌رو می‌شود و برخی از نیروگاه‌ها به‌جای گاز از مازوت و حتی گاهی سوخت‌های دیگر استفاده می‌کنند.
و در آخر می‌دانیم که پیگیرترین چهره رسمی که مدعی مازوت‌سوزی است، پیرهادی عضو شورای شهر تهران است؛ و می‌دانیم که مستندترین دلیل او برای این اقدام اشاره به گزارش کمیسیون اصل ۹۰ است که به سال ۱۴۰۱ برمی‌گردد.
