بنیان‌گذار مقاوم‌سازی و مدیریت بحران زلزله کشور گفت:پهنه ایران به خصوص تهران، اگر زلزله‌ای در آن رخ دهد، شاهد بزرگترین فاجعه تاریخ بشری در سوانح خواهیم بود.
مهدی عباسی رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران گفت: زمانی که در خصوص کوچک‌ترین حوادث انسانی صحبت می‌کنیم نباید از آن غافل شویم تا زمانی که این اطمینان را حاصل کنیم که به آن ایمنی مورد نظر دست پیدا کردیم. باید اقداماتی را انجام دهیم بر اساس تکالیف مقرر در شورای شهر برای سازمان آتش‌نشانی و سازمان مدیریت بحران و تکالیفی که برای مناطق شهرداری تهران هست. یکی از کارها اطمینان حاصل پیدا کردن از اماکن و ساختمان‌ها مخصوصا مجموعه‌های پرتردد و پرمخاطب است که عموما وظیفه کنترل و پایش از جنبه حریق به عهده سازمان آتش نشانی است ولی سازمان مدیریت بحران این کار را با همکاری مرکز تحقیقات مسکن و اداره مربوط به وزارت راه و شهرسازی باید دنبال کند.
وی افزود: در ۱۲۹ ساختمانی که به عنوان لیست پرخطر منتشر شده بود، گزارشی را در آن از اماکن ورزشی نداشتیم. ولی پایش این ۱۲۹ ساختمان از منظر حریق بود. جنبه‌های مقاومت و پایداری سازهای ساختمان و تاب‌آوری آن سازه در برابر بلایای طبیعی مانند زلزله یا حتی استفاده مخاطبین به عنوان بار زنده‌ای که آنجا حاضر می‌شوند. ما چنین مطالعاتی را نداشتیم اما متوجه شدم که مرکز تحقیقات مسکن مطالعه‌ای را انجام داده است.
فریبرز ناطقی بنیان‌گذار مقاوم‌سازی و مدیریت بحران زلزله کشور نیز گفت: اکثر ساخت و سازهای موجود ما، چه ورزشی و چه غیر ورزشی به خصوص اماکنی که در دو دهه قبل ساخته شده، برای بارگذاری‌هایی است که امروزه در آئین‌نامه‌های ما خلاف است. پهنه ایران به خصوص تهران، اگر زلزله‌ای در آن رخ دهد، شاهد بزرگترین فاجعه تاریخ بشری در سوانح خواهیم بود. اگر به تاریخچه ساخت ورزشگاه‌ها و ایمنی آنان برگردیم، شاهد شرایط بسیار بدی هستیم. بر اساس مستندات علمی و مطالعات دقیق که تمام این موارد به صورت مکتوب در دفتر من موجود است، ساختمان‌های ورزشی علاوه بر مسائل زلزله سازهای، ایمنی یک ورزشگاه تنها دیگر سازه نیست بلکه پارامترهای دیگری در کنار این موارد قرار می‌گیرد. حریق، چگونگی راه‌های فرار، نورپردازی و… از جمله این موارد است. اتفاق بدی که در کشور رخ داده که کارشناسی به صفر رسیده و سطح کمی و کیفی بسیار پایینی را شامل می‌شود و این بزرگترین خطایی است که جامعه ما را تهدید می‌کند.
ناطقی ادامه داد: بیش از ۸۵ الی ۹۰ درصد اماکن ورزشی آسیب‌پذیر هستند. مکان‌هایی که کمتر از یک سال پیش و اخیرا در قم ساخته شده مانند ورزشگاهی که پس از احداث سقف آن فرو ریخت. من این مورد را به مطالعات خود در زمینه ۱۱۰ بیمارستان تعمیم می‌دهم. ۸۷ درصد این بیمارستان‌ها در شوک اولیه زلزله نابود می‌شوند. ما برای زلزله ریشتر را به کار نمی‌بریم بلکه تخریب را با شتاب زمین مطرح می‌کنیم. بیمارستان دارای مواد رادیواکتیو، داروهای گران قیمت، اسکنرها و شرایط عجیب و غریبی است. انتظارات ما این است نسبت به این قضایا برخوردهای علمی شود. چرا ورزشگاه جدید را در جایی می‌خواهیم بسازیم که اکثر گسل‌های جنوب تهران در اسلامشهر، صفادشت و چهاردانگه است و تمام آن پهنه، پهنه‌ایست که گسل‌های اصلی تهران در آن قرار دارد. قرار است ۳۰۰ هکتار زمین را به این موضوع اختصاص دهند که بزرگترین ورزشگاه ایران در آنجا ساخته شود.
رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای شهر تهران با اشاره به برج میلاد گفت: در خصوص برج میلاد مطرح شد که این گود بسیار پرخطر است. در ظاهر گودهای عمیق با ابعاد وسیع در لیست گودهای پرخطر قرار می‌گیرند. ولی آیا آن پایدارسازی که اتفاق افتاد، توانایی نگهداری این سازه مجاور یا خاک را دارد؟ این نیازمند مطالعه بود. دو دانشگاه معتبر کشور پرونده را بر عهده گرفته و گزارشات را به شورا ارسال کردند که پس از ارزیابی متوجه خطر جدی آنجا شدیم و به سمت ایمن‌سازی این گود قدم برداشتیم.نزدیک به ۲۰۰ میلیارد تومان با پیش‌بینی‌ای که سازه آتی هم قرار است اجرا شود و این سازه با آن سازه الحاق شود و به عنوان دیواره‌های جانبی عمل کند به مسیر ایمن‌سازی حرکت کرده و در حال حاضر ایمن شده است.
عباسی ضمن بیان احداث بزرگترین ورزشگاه کشور تأکید کرد: در خصوص ورزشگاه آزادی طبیعی است که زمان ساخت این پروژه از زمان بهره‌برداری آن بسیار طولانی بوده و قطعا نیازمند یک پایش جدی نه یک پایش سنواتی دراز مدت است. در استانداردها، پایش اماکن پرمخاطب توسط مراکز علمی و توانمند صورت می‌پذیرد. تا این اسناد در اختیار من نباشد، نمی‌توانم درباره ابعاد این خطر صحبت کنم. در خصوص ورزشگاه آزادی هم موضوع را به مطالعات موکول می‌کنیم. در خصوص جانمایی بزرگترین ورزشگاه کشور من هم موافق هستم. مطالعات پیش شرط هر پروژه ریز یا درشتی است. یکی از نگرانی‌هایی که در آن محدوده وجود دارد فرونشست زمین است. جایی که ما در جنوب غرب تهران و در دشت‌های جنوبی و در دشت شهریار و در حاشیه آزادگان و در منطقه ۱۸ و ۱۹ با آن مواجه هستیم، مساله فرونشست است. وقتی به گزارش‌های سالیانه سازمان نقشه‌برداری نگاه می‌کنیم بیشترین دلیل فرونشست این است که آب‌های این دشت‌ها توسط زمین‌های کشاورزی دیگری برداشت می‌شود. در نتیجه ما نباید حرفی بزنیم که پشتوانه نداشته باشد. برای یک پروژه بزرگ مطالعات کلان و مشاوره‌های توانمند لازم است.
بنیان‌گذار مقاوم‌سازی و مدیریت بحران زلزله کشور تصریح کرد: مطالعات آنجا مشخص است و ما هزاران سال است که این پهنه را می‌شناسیم. خطرات و گرفتاری‌های موجود در آنجا مخصوصا به لحاظ ترافیکی مشهود است. اولین چیزی که به ذهن من رسید این بود که این ۳۰۰ هکتار برای کسی است که می‌خواهد آنجا را بفروشد. چرا که هیچکس به آنجا نمی‌رود. در آنجا می‌شود ساخت اما باید ۲ هزار برابر قیمت آنجا هزینه کرد.
در ادامه حمزه شکیب رئیس سازمان نظام مهندسی ساختمان کشور روی خط تلفنی برنامه آمد و گفت: این سازمان صرفا متولی ساختمان‌ها در بخش خصوصی است. با این وجود دو مرتبه از ورزشگاه آزادی بازدید داشتم. اگر بخواهیم جایی را احداث کنیم باید در اجرا، ضوابط طراحی، معماری سازه، تاسیسات برق و همچنین نظارت بر این ضوابط به روز باشیم. موضوع بعدی ورزشگاه‌های موجود ماست برای مثال ورزشگاه آزادی قدمت ۵۰ ساله داشته و این نیاز به نگهداری دارد. آسیب‌هایی هم که رسانده به دلیل عدم نگهداری از آنجاست. ما دو نوع نگهداری داریم یک نگهداری تزئینی و یک نگهداری که با حضور یک تیم بازرسی فنی انجام می‌شود و این بازرسان هم مسلط به سازه و هم بحث‌های معماری هستند. در طبقه دوم ورزشگاه آزادی یک تیرهایی وجود دارد که نزدیک به ۸ متر و با قدمت ۵۰ ساله است. ما این مشکل را در ساختمان‌ها هم داریم. حدود ۱۲۰۰ ساختمان ۱۱ و ۱۲ طبقه‌ای موجود است که از آنها خوب نگهداری نمی‌شود. به طور کلی در ساخت ورزشگاه و ابنیه‌های جدیدمان باید رعایت ضوابط را به صورت کامل داشته باشیم و زمانی که به بهره‌برداری می‌رسد تا پایان عمر از آن نگهداری فنی کنیم.
فریبرز ناطقی عنوان کرد: مشکلات بسیاری در ورزشگاه آزادی وجود دارد. همانند بازسازی‌هایی که در ساختمان‌های مسکونی رخ می‌دهد. یک ساختمان را با یک شرایطی طراحی و می‌سازیم این ممکن است برای استانداردهای امروز ضعیف باشد. اگر به ورزشگاه آزادی بروید مشاهده می‌کنید که قسمت‌های مختلفی را به آنجا اضافه، دیوارها را برداشته و زخمی را ایجاد کردند. این کارها باعث بر هم زدن انسجام سازه اولیه می‌شود و مجوز این را صادر می‌کنند زمانی که زلزله معمولی هم رخ دهد این سازه فرو بریزد. این اتفاق‌ها در بیمارستان‌ها به وفور رخ می‌دهد. این وصل پینه‌ها جز اینکه بلای جان ساختمان‌ها می‌شود چیز دیگری ندارد. چگونه ما می‌خواهیم ۳۰۰ هکتار زمین ورزشی را احداث و میهمانان مختلف خارجی را به آنجا دعوت کنیم؟ کارشناسی در کشور ما یا باید بازنگری شود یا باید عواقب آن را بپذیریم.
مهدی عباسی رئیس کمیسیون معماری و شهرسازی شورای اسلامی شهر تهران با بیان سرانه ورزشی در تهران گفت: در شهر تهران یک متر مربع سرانه ورزشی وجود دارد که بخشی از این متراژ ویژه شهرداری است که در سنوات مختلف آن را احداث کرده است. نزدیک به هزار اماکن ورزشی شهرداری ایجاد کرده، اماکنی از جمله ۷۰ مجموعه ورزشی آبی، ۵۶ مجموعه ورزشی الزهرا، ۲۷۷ مجموعه ورزشی سالنی، ۴۵۰ مجموعه ورزشی چمن مصنوعی و ۲۰۰ مجموعه در سرای محلات و به این مجموعه‌ها دستگاه‌ها، آموزش و پرورش، تربیت‌بدنی و… را اضافه کنید.
بخشی از نگاه ما به مجموعه‌های ورزشی حوزه ورزش و ورزش کردن در آنجاست. بخش دیگر استفاده از این سوله‌های ورزشی به عنوان پدافند غیرعامل در مواقع بحرانی است. زمانی که از یک پروژه ملی صحبت می‌کنیم مسئولیت آن به عهده شهرداری نیست.
وی در پایان مطرح کرد: برای مجموعه ورزشی به دلیل پرمخاطب بودن آن به قید فوریت اسناد مطالعه را خواهم گرفت. چه مقدار از این ورزشگاه ناایمن است؟ من مدافع وزارت ورزش نیستم در اینجا وظیفه دارم به عنوان تکلیف قانونی، از حقوق شهروندان دفاع کنم. هفته گذشته مجدد لیست گودهای پرخطر را خواستم که نتایج این گودها را بررسی کنم. پایش شهرداری را گرفته‌ام ولی قطعا از سازمان تربیت بدنی هم این را می‌خواهم. برای ما جان شهروندان مهم است و ما بر روی ایمنی آنان حساس هستیم. از آقای بذرپاش می‌خواهم که دستور دهند چرا که تکلیف پایش ایمنی ساختمان‌ها به عهده ادارات کل وزارت راه و شهرسازی و مرکز تحقیقات مسکن است. ما هم ورود پیدا کرده و اماکن مختلفی را هدف‌گذاری و گزارشی را ارائه می‌کنیم. اگر مطالعات آماده باشد ظرف دو الی سه ماه این کار انجام می‌شود. یک زمانی سرانه ورزش در کشور سه سانتی‌متر و در حال حاضر یک متر است.
