اکوایران: سد چمشیر، با وجود گذر از پیچ و خم فراوان و مخالفت فعالان محیط زیست و برخی ارگان‌ها، بالاخره امروز (دوشنبه، ۲۶ تیر) با حضور رئیس‌جمهور و وزیر نیرو افتتاح شد.
به گزارش اکوایران، نگرانی‌ها از تکرار فاجعه زیست‌محیطی سد «گتوند»، پرده‌برداری‌ها و اعتراضات سازمان حفاظت محیط زیست و فعالان این حوزه و پژوهش‌های میراث فرهنگی و گمانه‌های شرکت نفت از وجود نفت در لایه‌های زیرین مخزن، از احتمالات و عواقب بهره‌برداری از سد چمشیر در چند وقت اخیر بود.
این سد پرحاشیه، بر روی رودخانه زهره در استان کهگیلویه و بویراحمد احداث شده و واحد نخست نیروگاه این سد با ظرفیت ۵.۵ مگاوات در نیمه دوم تیرماه امسال به بهره‌برداری رسید.
فعالان حوزه محیط زیست در سال گذشته در این رابطه هشدار دادند که احتمال دارد مخزن این سد با سازند گچساران پس از آبگیری تداخل پیدا کند و بر وضعیت کیفی رودخانه زهره اثر بگذارد.
محمد درویش – کنشگر محیط زیست – از جمله کسانی بود که بارها درباره آثار مخرب این سد هشدار داد. به گفته کارشناسان مخالف آبگیری سدچم‌شیر، شواهدی انکارناپذیر وجود دارد که نشان می‌دهد رودخانه زهره به دلیل عبور از سازند تبخیری گچی – نمکی گچساران و سازند مارنی میشان شور شده و در محدوه مخزن سد چمشیر با ۲۰۰۰ تا ۲۵۰۰ میکروزیمنس بر سانتیمتر هدایت الکتریکی با آبگیری، تجمع نمک آن افزایش یافته و شوری رود تا چندین برابر وضعیت فعلی خواهد رسید.
پس از اعلام نگرانی‌ها، اخباری هم از روابط‌عمومی پژوهشگاه میراث فرهنگی و گردشگری منتشر و در گزارشی اعلام شد که در نتیجه کاوش‌ها در حوضه آبگیر سد چمشیر، تا کنون ۱۴۰ اثر تاریخی در ۱۶۰ محوطه باستانی کاوش شده در این حوضه به دست آمده است که به گفته درویش و بر اساس این گزارش، در صورت آبگیری این سد ده‌ها سایت تاریخی به زیر آب خواهد رفت. همچنین گفته شده که چندین گونه جانوری مهم در مخزن سد وجود دارد.
چند ماه پیش، مجتبی یوسفی – عضو کمیسیون عمران و نماینده مردم اهواز در مجلس شورای اسلامی – نیز درباره یک پدیده منفی دیگر پرده‌برداری کرد و به ایلنا گفته بود که «در حال حاضر نه تنها سازمان حفاظت محیط زیست با احداث سد چمشیر مخالفت کرده است، بلکه شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب نیز اعلام کرده که در لایه‌های پایین مخزن این سد منابع نفت و گاز وجود دارد که هنوز استخراج نشده است و ما می‌توانیم این منابع را برای آیندگان نگه‌داریم و از آن به عنوان ذخایر بین نسلی نفت و گاز کشور استفاده کنیم.»
حالا پس از رد و تاییدهای فراوان و اخبار ضد و نقیض از آبگیری این سد و ایجاد کارزار توقف آبگیری، دولت اعلام که امروز – دوشنبه ۲۶ تیر – سد چمشیر به‌عنوان بلندترین سد بتنی غلتکی غرب آسیا به همراه واحد اول نیروگاه این سد، با حضور رئیس‌جمهور و وزیر نیرو به بهره‌برداری رسیده است.
سد چمشیر با ارتفاع ۱۵۱ متر دارای مخزنی به حجم ۲.۳ میلیارد مکعبی است که عملیات اجرایی آن با اخذ مجوزهای لازم از سازمان‌های مربوطه در سال ۹۱ شروع شد.
دولت اعلام کرده که نیروگاه برق‌آبی این سد دارای سه واحد بزرگ هر کدام به ظرفیت ۵۵ مگاوات و ۲ واحد کوچک زیست‌محیطی هر یک به ظرفیت ۵.۵ مگاوات (جمعاً ۱۷۶ مگاوات) است که از طریق پست ۲۳۰ کیلوولت چمشیر به شبکه سراسری متصل می‌شود.
استاندار کهگیلویه و بویراحمد در مراسم بهره‌برداری از این سد، گفته عملیات اجرایی این پروژه در سال ۹۱ با اخذ مجوزهای لازم از جمله مجوز زیست محیطی آغاز شد.
سیدعلی احمدزاده اظهارات مختلف درباره افت کیفیت آب را رد کرده و گفته آبگیری سد چمشیر ۲۷ دی‌ماه سال گذشته با موفقیت انجام شد و نتایج پایش مستمر کیفیت آب مخزن به همراه کنترل و تنظیم میزان رهاسازی آب از «نقش بسیار مثبت سد چمشیر بر روی کیفیت آب پایین‌دست» حکایت دارد.
سد چمشیر، در ۲۵ کیلومتری جنوب شرقی شهر گچساران در استان کهگیلویه و بویراحمد است و پنجمین سد بزرگ کشور محسوب می‌شود.
