واردات خودرو به کشور طی ۱۰ سال اخیر به شدت با کاهش مواجه شد.
با وجود این که دوباره از سال گذشته آزادسازی خودرو اتفاق افتاد اما هنوز آمار به حد قابل توجهی نرسیده است.
در سال ۱۴۰۲ فقط ۲۴۱ دستگاه خودرو به کشور وارد شد این در حالی است که ۱۰ سال قبل یعنی در سال ۹۲ تعداد ۷۶۰۰۰ دستگاه خودرو واردات داشتیم.
باید منتظر ماند و دید که روند واردات خودرو در سال ۱۴۰۲ به کدام سمت میرود.
برندهای وارداتی
با بررسی آمارها، مشخص شد که خودروهای وارداتی از انواع مختلفی تشکیل شدهاند و برندهای مختلفی نیز در این دسته قرار دارند. بین این خودروها، برندهای زوتی (ZOTYE)، چانگان و بنز (آمبولانس) و آمبولانسها از جمله برندهایی هستند که در میان خودروهای وارداتی به تعداد قابل توجه مشاهده میشوند.
چقدر خودرو وارد شد؟
گمرک ایران نیز اعلام کرده است که تعدادی از خودروهای وارداتی در حال حاضر در جریان تشریفات ترخیص قرار دارند و هنوز مجوزهای ترخیص آنها صادر نشده، کدهای رهگیری بانکی دریافت نشده و یا حقوق ورودی پرداخت نشده است. بر اساس آخرین اطلاعات استخراج شده از سامانه آمار تجارت خارجی سازمان، از اول بهمن ماه ۱۴۰۱ تا ۳۱ خرداد ماه ۱۴۰۲، تعداد ۷۶۸ دستگاه خودرو به ارزش ۱۲ میلیون و ۵۰۰ هزار دلار هنوز در مراحل تشریفات ترخیص قرار دارند و به دلایلی همچون عدم دریافت مجوزهای ترخیص، عدم صدور کد رهگیری بانکی و یا عدم پرداخت حقوق ورودی، فرآیند ترخیص آنها به پایان نرسیده است.
ترخیص خودروهای وارداتی به کجا رسید؟
با توجه به بررسیهای انجام شده، خودروهای وارداتی در سه گمرک شهید باهنر بندرعباس، غرب تهران و تهران در جریان تشریفات ترخیص قرار دارند. آمار نشان میدهد که ۴۸ درصد از خودروها در گمرک شهید باهنر بندرعباس، ۳۰ درصد در گمرک غرب تهران و ۷ درصد در گمرک تهران در مراحل ترخیص قرار دارند. این سه گمرک، بیشترین سهم از ارزش دلاری خودروهای وارداتی را در بر دارند.
زمان عرضه خودروها
سخنگوی وزارت صنعت، معدن و تجارت سال پیش اعلام کرده بود که در ماه شهریور سال ۱۴۰۱، خودروهای وارداتی در کف خیابانها دیده خواهند شد، اما به نظر میرسد که این اظهارات هنوز به تعویق افتاده است و زمان عرضه خودروهای وارداتی در بازار مشخص نیست.
با توجه به آمارها و اطلاعات فوق، واردات خودرو در ایران به صورت بسیار کند و پیشیمانه پیش میرود و مشخص است که این تعداد محدود خودروهای وارداتی در جریان تشریفات ترخیص هستند و به دست خریداران و متقاضیان هنوز نرسیدهاند.
آیا واردات خودرو به ایران در آینده افزایش خواهد یافت؟
پاسخ به این سوال به عوامل مختلفی بستگی دارد که بعضی از آنها در زیر ذکر شدهاند:
- تحریمهای اقتصادی: در صورتی که تحریمهای اقتصادی برای ایران برطرف نشوند، واردات خودرو به ایران با مشکلاتی مواجه خواهد شد و به احتمال زیاد کاهش خواهد یافت.
- سیاستهای دولت: سیاستهای دولت در زمینه واردات خودرو نیز میتواند تأثیر گذار باشد. در صورتی که دولت تمایل داشته باشد و اقدامات لازم را برای تسهیل واردات خودرو انجام دهد، میتواند باعث افزایش واردات خودرو به ایران شود.
- تولید داخلی خودرو: افزایش تولید داخلی خودرو و توانمندی بخش خودروسازی ایران نیز میتواند به کاهش واردات خودرو به ایران منجر شود.
- دسترسی به تکنولوژی: دسترسی به تکنولوژی و قطعات خودرو نیز میتواند به افزایش واردات خودرو به ایران کمک کند.
با توجه به عوامل مذکور، پیشبینی در مورد افزایش یا کاهش واردات خودرو به ایران در آینده بسیار سخت است و به بررسی این عوامل و تحولات آینده بستگی دارد.
ممنوعیت وارداتی برداشته شد
بر اساس اعلام گمرک، ممنوعیت واردات خودروهای بالای ۴۰ هزار دلار ابطال شد.
ابطال بندهای ۱ و ۳ تصویبنامه سال ۹۶ هیئت وزیران در خصوص تسرّی مأخذ حقوق ورودی و ممنوعیت واردات خودروی سواری بالای ۴۰ هزار دلار به ثبت سفارشهای معتبر در زمان ورود به اماکن گمرکی، مناطق اقتصادی ویژه و آزاد ابلاغ شد.
پیرو بخشنامه شماره ۲۶۶/۹۶/۱۱۲۴۵۲۷ مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۱۳ بهپیوست تصویر نامه شماره ۱۴۰۲/۳۴۶۶۵۸ مورخ ۱۴۰۲/۰۳/۲۰ دفتر حقوقی و نامه شماره ۱۴۰۲/۲۰۶۴۵۴ مورخ ۱۴۰۲/۰۲/۲۱ آن دفتر منضم به دادنامه شماره ۱۴۰۱۰۹۷۷۰۹۰۵۸۱۲۷۴۳، ۱۴۰۱/۱۲/۰۲ هیئت عمومی دیوان عدالت اداری ارسال میشود و اعلام میدارد؛
با عنایت به دادنامه موصوف «اطلاق احکام مقرر در بندهای ۱ و ۳ تصویبنامه شماره ۱۶۶۲۲۳ ت ۵۵۰۶۶ ه مورخ ۱۳۹۶/۱۲/۲۴ هیئت وزیران و بند ۶ بخشنامه شماره ۹۶/۱۱۳۴۵۳۷ ۲۶۶ مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۱۳ گمرک جمهوری اسلامی ایران در حدی که متضمّن تسرّی مأخذ حقوق ورودی در تصویبنامه شماره ۱۳۵۵۷۳ ت ۵۳۸۰۳ ه مورخ ۱۳۹۶/۱۰/۰۹ هیئت وزیران به خودروهای سواری دارای ثبت سفارش معتبر در زمان ورود خودرو به اماکن گمرکی مناطق ویژه اقتصادی و آزاد تجاری صنعتی یا دارای قبض انبار معتبر گمرکی به تاریخ قبل از ۱۳۹۶/۱۰/۰۹ نیز هست ابطال شده است.
تاریخچه واردات خودرو به ایران
تاریخچه واردات خودرو به ایران به دهه ۱۳۳۰ بازمیگردد. در آن دوران، چندین خودرو خارجی از جمله مرسدس بنز، بیامو و کادیلاک وارد ایران شدند. اما در اوایل دهه ۱۳۴۰، دولت ایران به تولید خودرو در داخل کشور توجه کرد و با همکاری با کمپانیهای خودروسازی خارجی، تولید خودرو در داخل کشور را شروع کرد. در این دوره، محدودیتهایی در واردات خودرو به کشور وجود داشت.
بعد از انقلاب اسلامی در سال ۱۳۵۸، دولت جمهوری اسلامی ایران برای توسعه صنعت خودروسازی در کشور، به تولید خودروهای داخلی توجه کرد. اما به دلیل اینکه صنعت خودروسازی در ایران در حال توسعه بود، تولید داخلی برای تأمین نیاز داخلی کافی نبود و برای تأمین نیاز بازار داخلی، واردات خودرو ادامه داشت.
در دهههای ۱۳۷۰ و ۱۳۸۰، با توسعه صنعت خودروسازی داخلی و تولید خودروهای داخلی در کشور، واردات خودرو به کشور کاهش یافت. اما در سالهای اخیر، با تشدید تحریمهای بینالمللی علیه ایران، واردات خودرو به کشور دوباره افزایش یافت.
در سالهای اخیر، دولت با توجه به تحریمهای بینالمللی و تلاش برای توسعه صنعت خودروسازی داخلی، سعی در کاهش وابستگی به واردات خودروها داشته است. این طرح شامل تشویق تولید داخلی خودرو، ممانعت از واردات خودروهای جدید و تنظیم قیمتهای خودرو در بازار داخلی است. همچنین، برای واردات خودرو به ایران، نیاز به اجرای دستورالعملهای خاص و کسب مجوزهای لازم از مراجع ذیصلاح داخلی دارید.
در سالهای اخیر، با توجه به شرایط اقتصادی و تحریمهای بینالمللی علیه ایران، قیمتهای خودروهای داخلی در بازار افزایش یافته و بازار خودرو به سمت خودروهای وارداتی رو به رشد بوده است. این مسئله باعث شده است که برخی افراد به دنبال خرید خودروهای وارداتی از کشورهای دیگر باشند.
همچنین، با توجه به افزایش نرخ تورم و قیمتهای خودرو در بازار داخلی، دولت ایران تلاش میکند تا با اجرای طرح تحول سبز، توسعه صنعت خودروسازی داخلی را تشویق کند و با تولید خودروهای داخلی با قیمت مناسب، وابستگی کشور به واردات خودروها را کاهش دهد.
به طور کلی، واردات خودرو به ایران در سالهای اخیر بر اساس شرایط اقتصادی و تحریمهای بینالمللی علیه ایران، کاهش یافته است و دولت ایران سعی در توسعه صنعت خودروسازی داخلی دارد. اما با توجه به افزایش قیمتهای خودرو در بازار داخلی، برخی افراد به دنبال خرید خودروهای وارداتی هستند.