برای خرید خودرو دست دوم، قولنامه کافی است؟

این در حالی است که قوانین مرتبط با این نوع معامله در سال‌های اخیر تغییراتی کرده که به‌خصوص خریدار باید به‌منظور جلوگیری از مشکلات حقوقی یا ضررهای مالی بعدی از آن‌ها آگاه باشد. یکی از مهم‌ترین موضوعات، مسئله قولنامه و اعتبار آن است. به‌طور خلاصه، باید بدانید که تنظیم قول‌نامه حتی در دفترخانه‌های اسناد رسمی برای انتقال کامل مالکیت کافی نبوده و نمی‌تواند امنیت کامل معامله را تضمین کند.

به‌منظور پیشگیری از مشکلات حقوقی، آشنایی با کارکرد حقوقی قولنامه در معامله یک خودروی دست‌دوم برای طرفین ضروری است؛ موضوعی که در ادامه به همراه دیگر پیش‌نیازهای این نوع معامله به آن می‌پردازیم.

• بررسی سلامت حقوقی خودرو پیش از خرید

پیش از تنظیم و امضای هرگونه قولنامه لازم است وضعیت حقوقی خودرو را بررسی کنید. مواردی که در این زمینه باید بررسی شوند، بسیار هستند و شما باید نکات حقوقی خرید خودرو دست دوم را به طور کامل بدانید. همچنین استفاده از مشاوره حقوقی نیز می‌تواند سودمند باشد. بااین‌حال به‌عنوان برخی توصیه‌های کلی و اولیه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کارت ماشین و سند یا برگ سبز آن را رویت کرده و اطلاعات خودرو و مالک را مطابقت دهید.
• بیمه‌نامه شخص ثالث خودرو و تاریخ انقضای آن را بررسی کنید.
• برگه معاینه فنی خودرو و تاریخ انقضای آن را بررسی نمایید.
• با مراجعه به سایت پلیس راهور یا وب‌سایت‌های خصوصی اصالت و سوابق خودرو را بررسی کنید.

به‌ویژه مورد چهارم، یعنی بررسی اصالت و سوابق خودرو اهمیت فراوانی دارد. هدف از آن نیز اطمینان از ممنوع‌المعامله نبودن، سرقتی نبودن، نداشتن بدهی‌های بانکی یا معوقه دولتی، توقیفی نبودن خودرو و … است. وب‌سایت‌های شخص ثالث خصوصی، امکان استعلام سریع این موارد با وارد کردن مشخصات اولیه خودرو و مالک آن را فراهم کرده‌اند.

• بررسی کافی خودرو از نظر فنی و سلامت بدنه

علاوه بر مدل و برند، مهم‌ترین معیار ارزش‌گذاری یک خودرو کارکرده، وضعیت فنی آن است. بنابراین پس از انجام تحقیقات حقوقی کافی، خودروی مورد نظر خود را به کمک یک کارشناس مجرب به اندازه کافی از نظر فنی و بدنه ارزیابی کنید. خدمات این کارشناسان طبیعتا هزینه دارد، اما این هزینه در مقایسه با خسارات احتمالی بعدی ناچیز است. از مهم‌ترین قسمت‌های خودرو که باید در کارشناسی‌های فنی بررسی شوند، می‌توان به گلگیرها، سپرها، سقف، شاسی، موتور، لاستیک‌ها و چرخ‌ها، فرمان، ترمزها، اگزوز، سیستم ecu و کیلومتر خودرو اشاره کرد.

• توافق با فروشنده بر سر مالیات خریدوفروش

پرداخت مالیات فروش خودرو پیش از دریافت نوبت تعویض پلاک اجباری بوده و به‌عهده فروشنده است. بااین‌حال، در مواردی توافق می‌شود که خریدار آن را پرداخت کند. در این صورت، لازم است قبل از ارائه تعهد در قول‌نامه، از نحوه محاسبه مالیات نقل و انتقال خودرو اطلاع پیدا کرده و آن را از سامانه‌های معتبر استعلام کند.

• قولنامه در خرید و فروش خودروی دست دوم را جدی بگیرید!

قول‌نامه یا قرارداد اولیه، یکی از مهم‌ترین و حساس‌ترین اسناد حقوقی معامله خودروی دست‌دوم است. این سند، درحقیقت تعهدات خریدار و فروشنده را تعیین کرده و به‌عنوان یک سند یا مرجع، ملاک تصمیم‌گیری مراجع قضایی درصورت بروز اختلافات بعدی یا تخلفات هریک از طرفین خواهد بود.

تنظیم قولنامه بدون تعویض پلاک و صدور برگ سبز جدید برای مالک جدید خودرو کافی نیست. به عبارت دیگر، این سند، مالک خودرو را تعیین نمی‌کند. بااین‌حال، یک مدرک حقوقی مهم برای بررسی صحت ادعاهایی نظیر پرداخت اولیه، خرید، وضعیت حقوقی، امکانات و مدل خودرو و … محسوب می‌شود.

با توجه به بار حقوقی مهم قول‌نامه، در تنظیم آن لازم است نکات مهم زیر را رعایت کنید. همچنین بهره‌گیری از مشاوره حقوقی، تنظیم آن در دفاتر اسناد رسمی و حتی استفاده از قولنامه‌های چاپی دارای کد رهگیری نیز توصیه می‌شود.

• درج دقیق و کامل مشخصات هویتی، شماره‌تماس‌ها و آدرس طرفین
• درج دقیق و کامل مشخصات خودرو به‌خصوص شماره شاسی، موتور، پلاک، رنگ و وضعیت بیمه مطابق اسناد خودرو
• تعیین دقیق نحوه پرداخت، تاریخ چک‌ها و مبالغ آن‌ها، شماره‌کارت‌ها و …
• تعیین زمان و مکان تعویض پلاک
• امضای قولنامه توسط دو شاهد معتبر

• توافق با فروشنده بر سر انتقال سند

با توجه به سوال بسیاری از افراد در مورد انتقال سند خودرو بدون تعویض پلاک باید بدانید که بر اساس قانون، فروشنده وظیفه‌ای در قبال انتقال رسمی سند به شما به‌عهده ندارد. در حقیقت برگ سبز خودرو که پس از تعویض پلاک به نام خریدار صادر می‌شود، حکم سند مالکیت خودرو را خواهد داشت. کار فروشنده نیز در همین مرحله تمام می‌شود، اما اگر تمایل دارید که سند خودرو نیز به نام شما شود، باید با فروشنده توافق نمایید.

• اطمینان از تسویه بدهی های خودرو پیش از خرید

در نهایت یکی از مهم‌ترین پیش‌نیازهای خریدوفروش خودروی دست‌دوم، تسویه کامل بدهی‌های آن از سوی فروشنده تا قبل از روز تعویض پلاک است. این بدهی‌ها شامل انواع خلافی، عوارض آزادراهی و عوارض سالیانه هستند. بنابراین، حتما از وی بخواهید که این موارد را تا پیش از روز تعویض پلاک تسویه کرده و رسیدهای پرداخت را برای شما نیز ارسال کند. اشاره به تعهد فروشنده در این مورد در بندی جداگانه در قول‌نامه نیز ضروری است.

در صورت عدم پرداخت هریک از دیون خودرو، مالیات خریدوفروش و نداشتن بیمه شخص ثالث معتبر، قطعا کارشناسان مرکز تعویض پلاک، روند صدور پلاک جدید و برگ سبز را متوقف می‌کنند؛ اتفاقی که قطعا برای شما ضرر زمانی و حتی مالی در پی دارد.

نقش سامانه های آنلاین در معاملات خودرو

بسیاری از مواردی که در این مطلب به آن‌ها پرداختیم، از طریق سامانه‌های آنلاین خدمات خودرو قابل استعلام و پرداخت هستند و برای شما امکان استعلام وضعیت سوابق خودرو، استعلام و خرید بیمه شخص ثالث، استعلام و پرداخت دیون به‌صورت یکجا، دریافت نوبت تعویض پلاک و… را فراهم کرده است. این پلتفرم، همچنین خدمات کارشناسی فنی و خرید و فروش خودروی دست‌دوم به نمایندگی از کاربران خود را نیز انجام می‌دهد.