اقتصاد ۱۰۰- طرح کالابرگ الکترونیکی که به منظور حمایت از اقشار ضعیف جامعه و کنترل قیمت کالاهای اساسی اجرا شده است، با چالش جدی تامین منابع مالی روبرو است.
پرداخت و توزیع کالابرگ الکترونیکی به عنوان یکی از سیاست‌های اصلی دولت و مجلس آغاز شده است، اما کارشناسان از کسری منابع این طرح ابراز نگرانی کرده‌اند. آن‌ها معتقدند تعداد زیاد افراد مشمول این طرح نشان‌دهنده سخاوتمندی در اجرا است. اما در صورت بروز کسری، تورم تشدید شده و تاثیر این طرح‌های حمایتی خنثی می‌شود.
این سیاست پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی با تصویب مجلس در دستور کار قرار گرفت تا کالاهای اساسی با قیمت سال ۱۴۰۱ به دست مردم برسد. دولت در این مدت طرح‌های تشویقی نیز برای مشمولان در نظر گرفته است، از جمله طرح فجرانه که اعتبار اضافی برای خرید کالا‌ها فراهم می‌کرد و تا اردیبهشت‌ماه سال جاری ادامه داشت. اخیراً سخنگوی دولت اعلام کرد که تداوم این طرح‌ها به تامین منابع بستگی دارد، که این موضوع نگرانی‌ها درباره بار مالی این طرح‌ها را مجدداً مطرح کرده است.
بررسی‌ها نشان می‌دهد که اجرای این طرح‌ها در سال ۱۴۰۳ ممکن است با افزایش مورد استقبال قرار بگیرد، اما سخاوتمندی در انتخاب گروه هدف و احتمال کسری منابع می‌تواند مشکلاتی را به همراه داشته باشد. ادامه پرداخت یارانه‌های تشویقی می‌تواند کسری بودجه را تا ۴۰۲ هزار میلیارد تومان افزایش دهد، در حالی که بودجه سال جاری حدود ۸۷ هزار میلیارد تومان کسری دارد.
اعطای یارانه‌های نقدی برای حمایت از دهک‌های کم‌درآمد موثر است، اما در صورت نبود منابع پایدار، این روش می‌تواند باعث کسری بودجه و افزایش تورم شود. طی سال‌های اخیر، بخش زیادی از منابع بودجه از فروش نفت و تفاوت نرخ ارز نیما و ارز ترجیحی تامین شده که این خود به کسری بودجه کمک کرده است. کارشناسان معتقدند که برای مهار تورم، نیاز به افزایش اعتبار سیاستگذار و تنظیم سیاست‌های مالی مناسب است.
طرح کالابرگ الکترونیکی که پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی شروع شد، تا به امروز ادامه داشته و در این مدت دولت طرح‌های تشویقی مانند اعتبار اضافی برای خرید کالا‌ها در نظر گرفته است. اجرای طرح فجرانه از بهمن‌ماه سال گذشته آغاز شده و به مدت سه ماه ادامه یافت. اخیراً وزیر کار اعلام کرد که تداوم این طرح به تامین منابع لازم بستگی دارد.
در این مدت استقبال از این طرح‌ها به بیش از ۸۸ درصد رسیده که نشان‌دهنده تحقق اهداف دولت در ارتقای امنیت غذایی دهک‌های پایین درآمدی است. آمار نشان می‌دهد که در ۵۲ روز نخست اجرای طرح فجرانه، ۷۸ هزار میلیارد تومان به سمت سفره غذایی مردم روانه شده و تولید داخل رونق یافته است. با این حال، دولت هنوز برنامه جدیدی برای ادامه این طرح‌ها اعلام نکرده است.
مشاور معاون امور رفاهی وزیر تعاون اعلام کرده که طرح فجرانه تا ۲۱ اردیبهشت ادامه دارد و دولت در حال برنامه‌ریزی برای مرحله جدید این طرح است. یارانه نقدی همچنان به دهک‌های مختلف پرداخت می‌شود و طرح فجرانه نیز به عنوان یک یارانه اضافی برای خرید کالاهای اساسی در نظر گرفته شده است.
با اجرای طرح کالابرگ الکترونیکی، ۱۱ قلم کالای اساسی با قیمت مبنای سال ۱۴۰۱ در سبد غذایی خانوار‌ها قرار گرفت. این طرح به ویژه در دهک‌های پایین درآمدی تاثیر مثبتی داشته و دولت امیدوار است با ادامه این طرح، امنیت غذایی خانوار‌ها را تامین کند. با این حال، ادامه این طرح‌ها به تامین منابع پایدار بستگی دارد.
پرداخت و توزیع کالابرگ الکترونیکی به‌عنوان یکی از مهم‌ترین سیاست‌های دولت و مجلس در حال اجراست، اما کارشناسان نسبت به کسری منابع این سیاست هشدار داده‌اند. گزارش‌ها حاکی از آن است که تعداد بالای مشمولان این طرح حمایتی، نشان‌دهنده اجرای سخاوتمندانه آن است. در صورت بروز کسری منابع، اثر حمایتی این طرح با تشدید تورم خنثی خواهد شد.
پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، مجلس اجرای کالابرگ الکترونیکی را تصویب کرد تا کالاهای اساسی با قیمت‌های سال ۱۴۰۱ به دست مردم برسد. این طرح از سال ۱۴۰۲ با اجرای مرحله‌ای برای دهک‌های درآمدی آغاز و به دهک هفتم گسترش یافت. بهمن سال گذشته، اعتبار تشویقی طرح فجرانه برای سه ماه تا اردیبهشت سال جاری تمدید شد.
سخنگوی دولت اخیراً تداوم اجرای طرح فجرانه را مشروط به تأمین منابع لازم دانسته است. این امر بار دیگر خطر تحمیل بار مالی این طرح‌ها را یادآور می‌شود. کارشناسان معتقدند نحوه اجرا و جمعیت هدف این طرح‌ها، احتمال استقبال در سال ۱۴۰۳ را افزایش خواهد داد، اما منابع محدود دولت می‌تواند منجر به کسری بودجه شود.
منبع:ایونا
