اقتصاد ۱۰۰- پس از حذف ارز ۴۲۰۰ تومانی، ضمن اینکه یارانه نقدی خانوارها افزایش پیدا کرد، اجرای طرح کالابرگ الکترونیک نیز در دستور کار قرار گرفت. در مراحل اولیه این طرح، اعتبار یارانه تشویقی معادل ۸۰ هزار تومان برای هر نفر بود که در ادامه به ۱۲۰ هزار تومان افزایش یافت و در مبلغ آن در طرح سه ماهه فجرانه به ۲۲۰ هزار تومان رسید.
شرط اصلی طرح کالابرگ ، اختصاص ۲۰۰ هزار تومان از یارانه نقدی به خرید کالاهای موجود در سبد کالابرگ بود. البته این شرط در طرح فجرانه حذف شد و حالا دوباره با اتمام این طرح، ضمن کاهش یارانه تشویقی از ۲۰۰ به ۱۲۰ هزار تومان، شرط خرید ۲۰۰ هزار تومانی نیز احیا شد.
دورنمای طرح‌های یارانه‌ای
مهم‌ترین طرح یارانه‌ای دولت سیزدهم، طرح کالابرگ الکترونیکی بود؛ اما در کنار آن، دو طرح مترقی دیگر یعنی طرح یارانه غذایی کودکان و طرح یسنا (یارانه غذایی مادران) نیز برای حمایت از خانوارهای نیازمند به صورت آزمایشی در استان‌های کمتر برخوردار اجرا شد که متولیان طرح امیدوارند در دولت چهاردهم نیز ادامه پیدا کند.
در طرح فجرانه که از بهمن ۱۴۰۲ تا اردیبهشت ۱۴۰۳ اجرا شد، ابتدا ۳ دهک کم درآمد مشمول شدند؛ اما در ادامه ۴ دهک دیگر را نیز دربرگرفت تا جمعیت برخوردارن این طرح به ۶۱ میلیون نفر برسد. بر اساس آمارهای وزارت کار، در طرح فجرانه، ۱۵۹ میلیون بسته غذایی معادل یک میلیون و ۶۰۰ هزار تن کالا برای ۷ دهک توزیع شد و ۲۳۰ هزار فروشگاه در شبکه فروش این طرح فعال بودند.
طرح یارانه غذایی کودکان در ۳ ماهه پایانی سال ۱۴۰۲ اجرا شد و ۱۳۲ هزار کودک دارای سو تغذیه تحت پوشش یارانه ویژه قرار گرفتند. این طرح کودکان دارای سو تغذیه در بازه سنی ۵ ماه تا ۶ سال که از سوی وزارت بهداشت شناسایی می شوند را در برمیگیرد و به ازای هر کودگ در دهک‌های اول تا پنجم ماهانه یک میلیون تومان و در دهک‌های ششم و هفتم ماهانه ۶۰۰ هزار تومان به حساب سرپرست خانوار واریز می‌شود.
همچنین در طرح یسنا، مخصوص مادران باردار و شیرده که در سال گذشته ۳ مرحله از آن اجرا شد، در مرحله نخست ۲۴ هزار مادر در ۸ استان کمتر برخوردار و در ادامه یک میلیون مادر در سراسر کشور تحت پوشش قرار گرفتند و به ازای هر نفر ماهانه ۴۰۰ هزار تومان یارانه اضافی پرداخت شد.
تکلیف طرح‌های یارانه‌ای در سال ۱۴۰۳
دولت سیزدهم برای تداوم سه طرح کمکی کالابرگ، تغذیه کودکان و یسنا در سال ۱۴۰۳ برنامه‌ریزی کرده بود؛ اما پس از شهادت رئیس‌جمهوری، عملاً تداوم این طرح‌ها منوط به نظر دولت جدید خواهد بود.
مهم‌ترین طرح، کالابرگ الکترونیکی است که سپر تورمی اقشار ضعیف محسوب می‌شود و می‌توان امیدوار بود تا زمانی که نرخ تورم به منطقه امن برسد، استمرار یابد. همچنین طرح‌های تغذیه کودکان و یسنا به‌واسطه اثر مثبتی که روی بهبود نسل و ارتقای سلامت جامعه دارد، بهتر است به‌صورت کشوری و ادامه‌دار در دستور کار قرار گیرد.
بر اساس آمارهای وزارت کار ، ۸۱ میلیون نفر از جمعیت کشور در دهک‌های اول تا نهم قرار دارند که مشمول دریافت یارانه نقدی هستند و ۷ دهک از آنها در صورت استمرار طرح کالابرگ، از این حمایت دولتی در مقابل تورم برخوردار خواهند بود.
همچنین بر اساس اطلاعات پایگاه رفاه ایرانیان، ۱۶ میلیون نفر در کشور زیر خط فقر قرار دارند که ۶ میلیون نفر در نهادهای حمایتی مانند کمیته امداد و بهزیستی دارای شناسنامه هستند و ۱۰ میلیون نفر باقی نیز در پایگاه رفاه ایرانیان به‌تناسب استان – دهک، شهرستان – دهک و بُعد خانوار – دهک در حال دسته‌بندی و حمایت هستند.
