اقتصاد ۱۰۰- از چند روز پیش، طرح پرداخت یارانه معیشتی به مادران دارای فرزند شیرخوار (یسنا) که تاکنون فقط در ۸ استان و در دهک اول درآمدی اجرا می‌شد، به صورت کشوری اجرا شده است. این طرح حالا به تمام مادران واجد شرایط در همه استان‌ها و در سه دهک کم‌درآمد نیز اعتبار می‌دهد.
طرح یسنا با هدف کمک به امنیت غذایی مادران دارای فرزند زیر دو سال، از سال گذشته برای حدود ۲۴ هزار مادر واجد شرایط در دهک اول درآمدی اجرا شد و دامنه آن از ۸ استان کم برخوردار شامل کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، ایلام، گلستان، فارس، خراسان جنوبی، خراسان شمالی، هرمزگان فراتر نرفت، اما حالا، آن‌گونه که وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی اعلام کرده، این طرح به‌صورت سراسری و برای سه دهک کم‌درآمد اجرایی شده
تاکنون مبلغ یارانه مازاد برای این دسته از مادران معادل ۴۰۰ هزار تومان بود؛ اما اکنون طبق اظهارات سید صولت مرتضوی، اعتبار خرید بسته‌های غذایی و بهداشتی به میزان حدود ۶۰۰ هزار تومان برای مادران واجد شرایط در تمام استان‌های کشور تأمین شده است و افراد شامل این طرح می‌توانند اقدام به خرید کنند.
آمارهای ارائه شده از سوی وزیر کار حاکی از این است که در فاز کشوری طرح یسنا ۹۳۵ هزار و ۷۲۴ نفر در خانواده‌های سه دهک کم‌درآمد که مادران دارای فرزند زیر ۲ سال در آنها حضور دارند، از یارانه ۶۰۰ هزار تومانی خانوار بهره‌مندی می‌شوند.
پیش‌ازاین سه مرحله تأمین اعتبار طرح یسنا برای دهک اول درآمدی در ۸ استان و به ازای هر مادر ۴۰۰ هزار تومان انجام شده بود و در طرح جدید، این یارانه با افزایش ۲۰۰ هزار تومانی در سه دهک به‌صورت کشوری انجام میشود و خانوارهای مشمول می‌توانند از بسته‌های حمایتی پیش‌بینی‌شده در سبد غذایی مورد تأیید وزارت بهداشت، شامل لبنیات، پروتئین، حبوبات، روغن، غلات، مغزی جات، میوه‌جات و سبزی‌ها و بسته بهداشتی شامل پوشک، شامپو، صابون و شوینده‌های بهداشتی برای کودک و مادر تا مبلغ حدود ۶۰۰ هزار تومان به‌صورت رایگان خرید کنند.
وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی می‌گوید: برای خانوارهای مشمول یارانه مادران دارای کودک شیرخوار که مشمول طرح یسنا هستند، پیامک ارسال میشود و اعتبار این طرح در حساب سرپرست خانوار مشمول شارژ شده که در قالب طرح کالابرگ قابل‌استفاده است.
همچنین خانوارها می‌توانند با کد ملی سرپرست خانوار و سیم‌کارت به نام او وارد برنامه کاربردی «شما» شوند و ضمن اطلاع از وضعیت مشمول بودن یا نبودن، از میزان اعتبار باقی‌مانده در حساب و نام و نشانی فروشگاههای نزدیک خود مطلع شوند.
بر اساس ماده ۲۴ قانون حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی مکلف است با معرفی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و همکاری کمیته امداد امام خمینی (ره)، ستاد اجرایی فرمان حضرت امام خمینی (ره) و بنیاد مستضعفان، مادران باردار، شیرده و دارای کودک زیر پنج سال را که بر اساس آزمون وسع، نیازمند حمایت هستند، شناسایی کرده و خدمات سبد تغذیه رایگان و بسته بهداشتی رایگان را ماهانه به آنها اختصاص دهد.
کوپن‌های سوتغذیه برنامه ای دولتی برای کمک به افرادی است که در وضعیت اقتصادی ضعیف قرار دارند. در هر کشور، راهنماها و منابع مربوط به دریافت یارانه سو تغذیه متفاوت است. افراد از طریق وزارت رفاه بررسی می شوند و پس از تایید سازمان برنامه و بودجه یارانه مورد نظر به افراد تایید شده پرداخته میشود.
احمد اسماعیل‌زاده، مدیر دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، در گفت و گو با خبرنگار گسترش نیوز دربارۀ یارانه سوتغذیه گفت: این طرح برای بهبود تغذیه کودکانی که دچار اختلال در رشد بودند، توسط وزارت بهداشت با همکاری کمیته امداد انجام می‌شد. کودکان در مراکز بهداشت کشور شناسایی می شدند و با فرستادن فهرست آن ها به کمیتۀ امداد، به این افراد یارانه غذایی می‌دادند. رقمی که سال گذشته داده می شد، بسیار ناچیز بود و همۀ کودکان را هم تحت پوشش قرار نمیداد چراکه در زمینه تخصیص اعتبارات محدودیت های خاصی وجود داشت.
اسماعیل‌زاده اظهار کرد: مسئله سوتغذیه و بهداشت کودکان برای وزارت بهداشت خیلی اهمیت دارد. به همین دلیل با شدت پیگیر این مسئله بودیم تا از دولت یارانه و کمک لازم را دریافت کنیم. نتیجه تلاش‌ها باعث شد وزارت بهداشت با کمک وزارت رفاه و سازمان برنامه و بودجه ۱۰ تا ۱۲ برابر بودجه‌های سال گذشته، طرح امنیت غذایی کودکان در امسال را از دولت دریافت کند. این بودجه در اختیار وزارت رفاه قرار می گیرد تا با همکاری وزارت بهداشت باقوت بیشتر ادامه دهد و با این طرح، بهبود تغذیه کودکان حاصل شود.
وی دربارۀ تخصیص این یارانه به خانواده‌ها بیان کرد: خانواده‌هایی که کودکان زیر ۵ سال دارند، در ابتدا باید به مراکز بهداشتی مراجعه کنند. در این مراکز بهورز، مراقبان و کارشناسان تغذیه ای که وزارت بهداشت تأیید کرده است، از نظر شاخص‌های علمی ارزیابی خود را انجام خواهند داد. اگر در این بررسی براساس معیارهای موجود کودک دچار تأخیر در رشد تشخیص داده شود، کد ملی این کودک استخراج و ثبت می‌گردد. به این طریق ما در کل کشور اطلاعات کودکانی را که به این طریق ثبت می شوند، جمع‌آوری خواهیم کرد و وزارت بهداشت به اوضاع اقتصادی خانواده‌ها کاری ندارد و فقط از نظر اختلال در رشد این کودکان را بررسی میکند. سپس در اختیار وزارت رفاه قرار داده می‌دهد. همکاران ما در وزارت رفاه کدهای ملی این کودکان را از نظر دهک بندی اقتصادی بررسی می‌کنند. حالا اگر این کودک معرفی شده بین دهک یک تا ۵ باشد مبلغ ۱ میلیون تومان یارانه امنیت غذایی دریافت می کند. اگر در دهک ۶ و ۷ باشد، ماهانه ۶۰۰ هزار تومان اعتبار امنیت غذایی دریافت خواهد کرد. دهک ۷ به بالا هم شامل این طرح نمی‌شود. بنابراین این کودکان در ابتدا باید به مراکز بهداشت مراجعه کنند تا ارزیابی اولیه در آن ها انجام شود.
مدیر دفتر تغذیه وزارت بهداشت بیان کرد: یارانه امنیت غذایی فقط برای خرید اقلام غذایی خاصی است. این طور نیست که خانواده این هزینه را برای معیشت خود استفاده کند . هزینه یارانه در جهت تامین انرژی و پروتئین مورد نیاز کودک برای خرید ۱۶ قلم کالای خوراکی است. درخصوص مراکز طرف قرار داد نیز در همان فروشگاه‌هایی که خرید یارانه‌ای انجام می شود، صورت خواهد گرفت. افراد دارای شرایط با مراجعه به این فروشگاه‌ها تا سقف تعیین شده می توانند اقلام تعیین شده را رایگان دریافت کنند.
اسماعیل‌زاده ادامه داد: اغلب فروشگاههای زنجیره ای غذایی با وزارت رفاه قرار داد دارند و تحت پوشش این طرح هستند. حتی تعدادی از فروشگاه های خرد هم با وزارت رفاه قراداد دارند. در این زمینه، خانوارها می توانند با مراجعه به سایت وزارت رفاه، از مراکزی که با این طرح قرارداد دارند، آگاه شوند و خریدی آسان تری داشته باشند.
وی دربارۀ آمار افرادی که تحت پوشش بیمه قرار دارند، اظهار کرد: از مهر ماه طرح دوم شروع به کار کرده است. تعداد افرادی که تحت پوشش کالابرگ امنیت غذایی قرار دارند، به این صورت است. در مرحلۀ اول، از بین ۱۴۰هزار کودک معرفی شده توسط وزارت بهداشت به وزارت رفاه، ۱۲۳هزار و پانصد و هشتاد و هفت کودک تحت پوشش این طرح واقع شدند. ۱۷ هزار کودک بعلت قرار گرفتن در دهک های ۸ و ۹ و ۱۰ تحت پوشش این طرح قرار نگرفتند و مابقی شامل این طرح شدند. قابل ذکر است کارت های مشمولان در مرحلۀ دوم، به زودی شارژ خواهد شد. در مرحله دوم تعداد ۱۵۱ هزار کودک به وزارت رفاه معرفی کردیم و ۱۳۵ هزار کودک تحت پوشش این طرح قرار خواهند گرفت و کارتشان به زودی شارژ میشود.
مدیر دفتر تغذیه وزارت بهداشت دربارۀ خانوارهایی که بالاتر از این دهک هستند و دچار سوتغذیه هستند گفت: این خانواده ها ازنظر وضعیت اقتصادی مشکلی ندارند و نیاز به یارانه و کمک دولت نیاز ندارند؛ اما احتمالا این خانوداه ها فوت و فن تغذیه کودک را بلد نیستند. به این خانوارها توصیه میکنیم که با مراجعه به مراکز بهداشت و مشاوره با متخصصان و کارشناسان تغذیه، از نحوه تغذیه درست برای کودکشان استفاده کنند که تحت تاثیر این آموزش ها وضعیت کودک بهتر خواهد شد.
اسماعیل‌زاده درخصوص بودجه سال گذشته برای این طرح بیان کرد: عدد کل طرح برای کل کشور ۹۰ تا ۹۵ میلیارد تومان بود. هم اکنون با اجرای این طرح ماهانه ۱۲۲ میلیارد تومان برای طرح هزینه میکند یعنی این تفاوت بودجه نشان از اهمیت موضوع برای وزارت بهداشت است و در اجرای این طرح در شهرهای کم برخوردار تمرکز بیشتری داریم و آمار مبتلایان نیز در این شهرها بیشتر مشاهده شده است.
وی در پایان بیان کرد: برای هدفمند جلو رفتن این طرح و بهبود روند رشد و تغذیه مشمولان ، این افراد باید هر سه ماه مراجعه کنند تا مشخص شود تغییراتی در روند سو تغذیه کودک ایجاد شده است تا هم آموزش‌های لازم را دریافت کنند، هم وضعیت تغذیه کودک مجدد ارزیابی شود. اگر در این مراجعات متوجه شویم که خانوارها اقلام یارانه‌ای را صرف تغذیه کودک نکرده‌اند و وضعیت رشد و تغذیه کودک بهتر نشده است، آن خانوارها از طرح خارج می شوند؛ اما اگر بهبود حاصل شود، تا زمان بهبود کامل، تحت پوشش این طرح تا درمان کامل قرار خواهد گرفت.
هر کودک برای درمان سوتغذیه چه مدت تحت پوشش این یارانه قرار خواهد گرفت؟
اسماعیل زاده بیان کرد حداقل ۶ ماه تحت پوشش این طرح خواهد بود وبعد از آن اگر بهبودی کامل حاصل شود طبیعتا مشمول طرح نخواهد بود اما اگر نیاز به حمایت داشته باشد و بهبودی حاصل نشده باشد، مجدد در لیست مشمولی این طرح قرار خواهد گرفت و تمامی این موارد بستگی به شدت سوتعذیه کودک دارد. با توجه به شدت اختلال در رشد کودکان و بر اساس نوع که اختلال وزنی یا قدی و… اعداد وارقام و مدت زمانهای متفاوت برای حمایت وجود خواهد داشت.
