اقتصاد ۱۰۰- استقبال دهک‌های مشمول از طرح «فجرانه» کالابرگ الکترونیکی از ۶۷ درصد عبور کرد و اکنون با اجرای این طرح ۳۶.۳ همت به سمت سفره مردم و ارتقا امنیت غذایی آنها هدایت شده است.
دولت سیزدهم و وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی چندی پیش برای تشویق یارانه بگیران دهک یک تا هفت درآمدی از اجرای طرح «فجرانه» در قالب کالابرگ الکترونیکی و افزایش اعتبار یارانه افراد تا سقف ۲۲۰ هزار تومان خبر دادند تا مبلغ یارانه به سفره مردم وارد شود تا قدرت خریدشان افزایش یابد.
به این ترتیب وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی طرح فجرانه کالابرگ الکترونیکی را به مرحله اجرا درآورد. طرحی که به واسطه آن یارانه‌بگیران دهک‌های یک تا هفت درآمدی با خرید از میان ۱۱ قلم کالایی که مشخص شده تا سقف ۲۲۰ هزار تومان اعتبار مضاعف بر یارانه جهت خرید دریافت می‌کنند.
این طرح سه ماهه که از ۱۷ بهمن امسال آغاز شده و تا ۱۷ اردیبهشت سال آینده ادامه دارد و از سوی مشمولان طرح با استقبال خوبی مواجه شده است.
«سید رضا یحیوی» مشاور معاون وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی درباره استقبال از این طرح گفت: در ۱۷ روزی که از اجرای این طرح گذشته، تا کنون حدود ۳۶.۳ هزار میلیارد تومان پول به سمت سفره غذایی و جهت ارتقا امنیت مردم هدایت شده است.
وی افزود: این پول توانسته علاوه بر تاثیر مستقیم در زندگی و امنیت غذایی مردم، اثر خوبی در رونق بازار و کارخانه‌جات تولید محصولات مربوط به سبد غذایی طرح کالابرگ بگذارد.
یحیوی خاطرنشان کرد: از این ۳۶.۳ همت که به سمت سفره مردم هدایت شده، ۸.۴ همت آورده دولت و ۲۷.۹ همت آورده مردم است. در ۱۷ روز آغازین این طرح استقبال مردم به بیش از ۶۷.۶ درصد رسید. به صورت میانگین سهم دهک‌های اول تا سوم یک سهم ۷۴ درصدی استقبال از این طرح است.
شارژ تشویقی یارانه از ۱۷ بهمن تا ۱۷ اردیبهشت به مدت سه ماه در همین تاریخ در حساب افراد شارژ می‌شود و آنها می‌توانند روز بعد خرید خود را انجام دهند. اگر در ماه فرد خریدی انجام ندهد، اعتبار آن صفر شده و به ماه بعد انتقال نمی‌یابد. اکنون بیش از ۲۱۰ هزار فروشگاه به این طرح متصل شده‌اند و تعداد زیادی فروشگاه در حال بررسی برای متصل شدن به این شبکه هستند.
فعلا یارانه برای دهک‌های ۱ تا ۵ به منظور حمایت غذایی از کودکان ۱ میلیون تومان و برای دهک ششم و هفتم ۶۰۰ هزار تومان است.
زهرا قیومی گفت: از سال گذشته تاکنون و در طی سال آتی حدود ۱۰ طرح حمایتی و توانمندسازی اقشار خاص آسیب‌پذیر را در این دولت در دستور کار قرار دادیم که برخی هم‌اکنون و برخی دیگر به زودی اجرایی خواهند شد.
زهرا قیومی مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت تعاون کار و رفاه اجتماعی درباره فعالیت‌های این دفتر که در حوزه امور حمایت و توانمندسازی گروه‌های ضعیف و آسیب‌پذیرتر جامعه فعالیت می‌کند و طرح‌های توانمندسازی و حمایتی این وزارتخانه توضیح داد.
قیومی با اشاره به موضوع تحت پوشش قرار گرفتن زنان شیرده سه دهک پایین جامعه در چهارچوب طرح «یسنا» و کودکان زیر یکسال، اظهار کرد: ما از سال گذشته تاکنون و در طی سال آتی حدود ۱۰ طرح حمایتی و توانمندسازی اقشار خاص آسیب‌پذیر را در این دولت در دستور کار قرار دادیم که برخی هم‌اکنون و برخی دیگر به زودی اجرایی خواهند شد.
وی در پاسخ به این انتقاد مطرح شده از سوی برخی شهروندان که چرا مادران مشمول دهک‌های پایین که گاه بدسرپرست هستند، خود به جای سرپرست خانواده دریافت کننده مبلغ یارانه کمکی طرح یسنا برای مادران شیرده نیستند، پاسخ داد: طرح‌های حمایتی وزارت تعاون بیشتر در حوزه ارتقای امنیت غذایی است که همگی بر بستر شبکه ملی اعتبار و با اتکا به داده‌های پایگاه جامع رفاه ایرانیان بوده است و به همین دلیل محور محاسبه و داده‌سنجی و در نهایت پرداخت، سرپرست خانوار است. از نظر فرهنگی نیز چون در ایران اغلب سرپرستان خانوار را مردان تشکیل می‌دهند، بطور پیش‌فرض سرپرست مرد خانواده مشمول دریافت مبالغ یارانه شده است.
مدیرکل دفتر حمایتی و توانمندسازی وزارت کار ادامه داد: با این وجود اگر یک مادر مشمول طرح یسنا که مشمول این طرح در دهک‌های پایین است، می‌خواهد در شرایطی که بی‌سرپرست یا بدسرپرست است، خود این مبلغ یارانه را دریافت کند، باید مراحل قانونی جداسازی یارانه خود را از مسیر بخشداری‌ها، پلیس +۱۰ و ثبت احوال طی کند. چنین فردی می‌تواند پس از طی این مراحل یارانه، طرح کل مبلغ یارانه اصلی و یسنا و نوزاد خود را جداگانه دریافت کند.
وی افزود: طبیعتاً در هر طرح حمایتی ممکن است موارد اندکی انحراف از هدف و عدم اصابت منابع به نیازمندان را داشته باشیم و به همین دلیل به سراغ شبکه ملی اعتبار رفتیم. بر بستر شبکه ملی اعتبار همانطور که در طرح کالابرگ الکترونیکی مشهود است، آنچه از مشخصات یک خانوار در پایگاه جامع رفاه ایرانیان و ساختار هدفمندسازی یارانه‌ها وجود دارد، به صورت سامان یافته قابل شناسایی است و میزان جمعیت، وسع و شرایط خانواده‌ها به دقت در آن گنجانده شده است. قاعدتاً فردی که می‌خواهد خود را از سرپرست خانواده جدا کند، خود باید چنین اقدامی را صورت دهد و در غیر این صورت به دلیل آنکه آزمون وسع و تعیین دهک و اطلاعات ما تنها از حساب بانکی سرپرست خانوار است، به صورت پیش فرض یارانه به سرپرست خانوار تعلق می‌گیرد.
قیومی با تاکید بر اینکه «زنان بدسرپرست باید حتما اقدام کرده و در امور مالی و حمایتی به واحد خانوار (زن سرپرست) تبدیل شوند» گفت: ما در کشور آمار بالایی از زن پرستی داریم و مضیقه و مشکلی در مجموعه ما وجود ندارد که در زمان پرداخت یارانه خاص، سرپرست خانوار را جدا کنیم. اعلام ساختار خانواده نیز مسلماً از سوی خود خانواده باید باشد.
مدیرکل دفتر امور حمایتی و توانمندسازی وزارت تعاون با بیان اینکه «در ادامه قرار است سایر اقشار آسیب‌پذیر و فرودست مثل معلولان و سالمندان نیز تحت پوشش ویژه قرار بگیرند» گفت: ما در حوزه حمایت بیشتر غذایی و کالایی از سالمندان نیازمند، یک طرح جامع را تهیه و خدمت رئیس جمهور و وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی ارائه دادیم که فعلا با موافقت همراه بوده است. امیدواریم به این طرح اعتباراتی در حوزه حمایتی بیشتر از سالمندان اختصاص یابد و هرچه سریع‌تر تامین مالی شود.
وی ادامه داد: اقشار آسیب‌پذیر برای ما اولویت‌بندی شده‌اند و مادران و کودکان خردسال و نوزادان از این دیدگاه آسیب‌پذیرترین و بی‌دفاع‌ترین گروه جامعه بودند که رشد جسمی و مغزی کودکان آنها و همچنین حفظ مادران برای کشور اهمیت داشت و در نتیجه در اولویت طرح بودند. در ادامه سایر گروه‌های ضعیف اجتماعی مثل سالمندان، معلولان و مناطق محروم در اولویت هستند. اولین اولویت ما نیز در طرح حمایتی، امنیت غذایی است که در هرم نیازها، اصلی‌ترین است.
قیومی تصریح کرد: در حوزه معلولین البته بهزیستی اقدامات خوبی تاکنون انجام داده است. یک تفاهم‌نامه نیز میان دستگاه‌ها برای سفرهای برون شهری عزیزان معلول امسال منعقد شد. اما در حوزه سالمندان پیش از هرچیز بازنشستگان صندوق‌های بازنشستگی در اولویت قرار دارند. طرح‌های خوبی در قالب کالابرگ اضافی قرار است تا پایان امسال یا ابتدای سال آینده در این حوزه مطرح شود. قرار است به نوعی یک «مردم کارت» اختصاص یابد تا سالمندان عزیز بتوانند در این چهارچوب بخشی از نیازهای خود در حوزه امنیت غذایی را پوشش دهند.
وی در پایان با بیان اینکه مبلغ یارانه اختصاص یافته برای یارانه حمایتی کودکان زیر یکسال گفت: فعلا یارانه برای دهک‌های ۱ تا ۵ به منظور حمایت غذایی از کودکان ۱ میلیون تومان و برای دهک ششم و هفتم ۶۰۰ هزار تومان است. برای مادران شیرده دهک‌های ۱ تا ۳ نیز مبلغ ۴۰۰ هزار تومان در چهارچوب طرح یسنا پیش‌بینی شده است.
یارانه رمضان به چه کسانی تعلق می گیرد ؟
اگر دولت بخواهد مانند سال گذشته یارانه معیشت رمضان توزیع کند، چه کسانی مشمول این یارانه کمک معیشتی هستند؟
دو سال قبل یارانه کمک معیشتی به اقشار کم‌درآمد و در دو مرحله ۲۲ بهمن و نوروز برای دهک‌های اول تا چهارم و افراد تحت پوشش کمیته امداد و بهزیستی تعلق گرفت.
ضمن اینکه یارانه معیشتی رمضان گذشته به حساب سرپرستان خانوارها واریز شد، اغلب شامل دهک‌های اول تا چهارم و مستمری‌بگیران کمیته امداد و بهزیستی که از دریافت سهام عدالت جا مانده بودند، شد.
تا به این لحظه خبری رسمی در خصوص یارانه‌های ویژه نوروز و ماه رمضان منتشر نشده و مسئولین مربوطه اظهارنظری در این خصوص مطرح نکرده‌اند. مشخص نیست با وجود اینکه دولت اعلام کرده طرح فجرانه تا ۱۷ اردیبهشت ادامه دارد آیا این طرح را به نوعی هدیه نوروزی هم قلمداد کرده یا ممکن است به مناسبت نوروز و رمضان از طرح‌های حمایتی دیگری رونمایی کند.
این احتمال وجود دارد که امسال به مناسبت همزمانی نوروز با رمضان، هدیه ویژه این دو مناسبت در نظر گفته شود و در حقیقت به جای دو هدیه، از یک طرح معیشتی رونمایی شود. با این حال همه این‌ها تنها احتمالات است و برای مشخص شدن تصمیم نهایی دولت در این خصوص باید کمی بیشتر منتظر ماند.
دولت سیزدهم در روزهای پایانی اسفند ۱۴۰۰ خبر داد که به میلیون‌ها ایرانی هدیه نوروزی می‌دهد. این عیدی ۱۰۰ هزار تومانی، با دستور رئیس‌جمهور به حساب ۱۲ میلیون و ۳۵۸ هزار سرپرست خانوار واریز شد. مشمولان این یارانه غالبا از دهک‌های اول تا چهارم به انضمام افراد تحت پوشش و مستمری بگیران سازمان‌های حمایتی نظیر کمیته امداد امام خمینی(ره) و بهزیستی کشور بودند.
هدف از اجرای این طرح، «حمایت از اقشار آسیب‌پذیر و کم درآمد و اجرای برنامه‌های کاهش فقر مطلق درجامعه» عنوان شد. با این وجود، یک سال بعد برخلاف انتظارها خبری از واریز عیدی دولت نشد. دولت سیزدهم در بهمن ۱۴۰۰ نیز به مناسبت سالروز پیروزی انقلاب اسلامی مبلغ ۱۰۰ هزار تومان به اقشار کم درآمد واریز کرده بود که در بهمن ۱۴۰۱ این طرح نیز اجرا نشد.
همچنین دولت در رمضان دو سال پیش که با فروردین ۱۴۰۱ مصادف شد مبلغ ۱۵۰ هزار تومان یارانه معیشتی به حساب بیش از ۱۱ میلیون سرپرست خانوار واریز کرد و هدف از این یارانه تشویقی، حمایت از دهک‌های اول تا چهارم و مستمری‌بگیران کمیته امداد و بهزیستی که از دریافت سهام عدالت جا مانده بودند اعلام شد.
با شروع ماه رمضان در فروردین ۱۴۰۲ تصور می‌شود دولت بار دیگر یارانه معیشتی ۱۵۰ هزار تومانی را به حساب دهک‌های کم درآمد جامعه واریز کند حال باید منتظر بود تا دید این یارانه معیشتی جدید بحسابها واریز خواهد شد یا خیر.
