خطای تایپی در بازار باز بانک مرکزی - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، عملیات بازار باز یکی از ابزارهای بانک مرکزی، به عنوان سیاست‌گذار پولی، است که از طریق آن می‌تواند نیاز مالی و کمبود نقدینگی بانک‌ها را کنترل کند. در این عملیات، بانک‌ها اوراق بدهی خود را به عنوان وثیقه نزد بانک مرکزی می‌گذارند و در ازای آن اعتبار دریافت می‌کنند. بانک مرکزی نیز می‌تواند با همه یا بخشی از درخواست اعتبار بانک‌ها موافقت کند. این دریافت اعتبار که به آن‌ «توافق بازخرید» گفته می‌شود، نرخ سود و سررسید مشخص دارد. یعنی بانک‌ها در روزی که سررسید فرا می‌رسد – که معمولا یک هفته‌ای است – اصل اعتبار دریافتی را به همراه سود مشخص آن به بانک مرکزی باز می‌گردانند.

در عملیات بازار بازی که ۱۹ شهریور ماه برگزار شده بود، درخواست اعتبار بانک‌ها با دو سررسید ۷ و ۲۸ روزه ارسال شده است. بانک مرکزی نیز با تمام درخواست آن‌ها که ۲۲۱ هزار و ۴۱۰ میلیارد تومان بوده، موافقت کرده است. از این رقم، حدود ۲۱۷ همت سررسید ۲۸ روزه و حدود ۳.۵ همت سررسید ۷ روزه داشته است.

 در آن گزارش، گفته شده که تا روز ۱۹ شهریور ماه، از عملیات‌های بازار باز قبلی ۲۱۱ هزار و ۵۵۰ میلیارد تومان سررسید شده و بانک‌ها این رقم را تسویه کرده‌اند اما هنوز ۲۶۶ هزار و ۵۲۰ میلیارد تومان از این عملیات و عملیات‌های گذشته باقی مانده که سررسید آن فرا نرسیده است. به عبارت دیگر، از ۲۶۶ همت مانده‌ی توافقات بازخرید، ۲۲۱ همت از این عملیات و مابقی آن از هفته‌‌های گذشته تسویه‌نشده باقی مانده است.

نکته قابل توجه این است که در عملیات بازار باز ۲۶ شهریور، توافقات بازخرید سررسید شده ۲۰.۲۹ همت و توافقات بازخرید سررسید نشده تنها ۲۷ همت ثبت شده است. این در حالی است که در عملیات هفته قبل، حداقل ۲۱۷ همت توافق با سررسید ۲۸ روزه بوده که در ۲۶ شهریور ماه هنوز سررسید پرداخت آن فرانرسیده است و این رقم باید در گزارش ۲۶ شهریور در ردیف «توافقات سررسید نشده»‌ نشسته باشد. این در حالی است که این ردیف تنها ۲۷ همت را نمایش می‌دهد.

اولین سناریویی که ممکن است رخ داده باشد این است که بانک‌هایی که اعتبار خود را با سررسید ۲۸ روزه در ۱۹ شهریور دریافت کردند، در تاریخی زودتر از سررسید و تا ۲۶ شهریور با بانک مرکزی تسویه کرده باشند که با توجه به شرایط نقدینگی بانک‌ها در حال حاضر بعید به نظر می‌رسد.

از طرفی، طبق یافته‌های صورت گرفته از منابع مطلع اکوایران، محاسبات بازار باز در بانک مرکزی بر مبنای «تومان» انجام می‌شود اما در وبسایت بانک مرکزی بر مبنای پول ملی و «ریال» نتایج محاسبات درج می‌شود. بنابراین محتمل‌ترین سناریوی نزدیک این است که در ثبت رقم «مانده توافقات باز خرید در عملیات ۲۶ شهریور»، اشتباه تایپی رخ داده باشد و ارقام به جای ریال، به تومان درج شده باشند.