اکوایران: طی اجرای عملیات سیاست پولی بانک مرکزی در هفته منتهی به ۲۶ شهریور ماه، ریپوی بانکی بجز سررسید ۷ روزه، از سررسید تازه‌تری رونمایی کرده که طی ۱۴ روز فرا می‌رسد. تقاضای اعتباری بانک‌ها نیز بیش‌تر روی سررسید ۱۴ روزه متمرکز شده است.
به گزارش اکوایران، یکی از ابزارهای پولی بانک مرکزی برای ساماندهی نیاز مالی بانک‌ها، اجرای عملیات بازار باز است. در این عملیات، بانک‌ها اعتبار موردنیاز خود را با قراردادن اوراق به عنوان وثیقه نزد بانک مرکزی، از این نهاد دریافت می‌کنند. ابتدا بانک‌ها مبالغ موردنیاز خود را اعلام کرده و سپس بانک مرکزی مشخص می‌کند که بانک‌ها اعتبار دریافت شده را در چه سررسیدی و با چه نرخ سودی باز می‌گردانند.
گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که در عملیات بازار باز در هفته منتهی به ۲۶ شهریور ماه، تقریبا ۳۴ همت از سوی ۹ بانک درخواست شده اما وزارت اقتصاد تنها با پرداخت حدودا ۷۰ درصد از این رقم موافقت کرده است. در حراج هفته گذشته بجز سررسید ۷ روزه، سررسید ۲۸ روزه نیز ارائه شده بود. در این هفته، به جای سررسید ۲۸ روزه، سررسید ۱۴ روزه ارائه شده که بانک‌های دریافت‌کننده این نوع اعتبار را ملزم می‌کند تا بدهی خود را طی دو هفته تسویه کنند.
به نظر می‌رسد سخت‌گیری وزارت اقتصاد در موافقت با درخواست اعتباری بانک‌ها، بازار شبانه را فعال کرده و حجم اعتبارگیری بانک‌ها در این بازار از حدود ۵ همت به بالای ۱۸ همت رسیده است.
کاهش مانده‌ی ریپو در هفته سوم شهریور ماه
سیاستگذار پولی می‌تواند برای تحریک تقاضا و پاسخ به کمبود منابع مالی در میان بانک‌ها، منابعی مالی در ازای گرو گرفتن اوراق بهادار (با نام ریپو اوراق نیز شناخته میشود) در اختیار بانک‌های متقاضی قرار دهد. معکوس این عملیات نیز قابل تصور است که در برخی مقاطع در ایران به اجرا درآمده است که طی آن بانک مرکزی اقدام به فروش موقت اوراق بهادار خود به شبکه بانکی می‌کند (ریپو معکوس) و در ازای آن از بانک‌ها منابع مالی استقراض می‌کند.
آخرین گزارش بانک مرکزی حاکی از آن است که در حراج ۲۶ شهریور ماه، ۹ بانک متقاضی دریافت اعتبار از بانک مرکزی به ارزش ۳۴ هزار و ۴۰ میلیارد تومان بوده‌اند. این درخواست‌ها با دو سررسید متفاوت ارائه شده است. ۳.۴۹ همت از این رقم با سررسید ۷ روزه و ۳۰.۵ همت از آن با سررسید ۱۴ روزه ثبت شده است.
وزارت اقتصاد به عنوان مرجع ناظر بر اجرای سیاست پولی، با ۲۳ همت از این رقم موافقت کرده و آن را در ازای دریافت وثیقه به بانک‌ها پرداخت کرده است. یک همت از این ۲۳ همت پرداخت شده سررسید ۷ روزه دارد و باقی آن پس از دو هفته تسویه میشود.
به دلیل آن که عملیات بازار باز در ماه‌های گذشته سررسید‌های بلندمدت را تجربه کرده بود، تا عملیات بازار باز هفته گذشته همچنان بالای ۲۶۰ همت از توافق بازخرید بانک‌ها مانده بود که به سررسید خود نرسیده بود. در این هفته، به نظر می‌رسد سررسید بخشی از این اعتبارات فرارسیده چرا که ارزش مانده توافق بازخرید سررسید نشده (مراحل قبل و مرحله جاری) به ۲۷ همت کاهش یافته است.
همچنین، ۲۰ همت از توافقات بازخرید قبلی نیز سررسید شده است.
به بیان دقیق‌تر، درخواست‌هایی با ارزش ۱۷ هزار و ۱۶۰ میلیارد تومان با سررسید ۶ روزه ارسال شده و وزارت اقتصاد تنها با ۱۰ هزار و ۶۵۰ میلیارد تومان از آن موافقت کرده است. نرخ سود نیز ۲۳ درصد و مانند دوره‌های قبل تعیین شده است.
افزایش اعتبارگیری قاعده‌مند
اعتبارگیری قاعده‌مند نیز یکی از دیگر از ابزارهای بانک مرکزی برای مدیریت عملکرد بین بانک‌هاست. نرخ بهره این روش استقراض معادل ۲۴ درصد درحال حاضر تعیین شده و قرارداد آن نیز در پایان ۲۴ تا ۴۸ ساعت منقضی میشود و اصل پول به همراه بهره آن باید به بانک مرکزی بازگردد.
گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد که در ۷ روز منتهی به ۲۶ شهریور ماه، ۳ بانک یا موسسه اعتباری غیربانکی به مبلغ ۱۸ هزار میلیارد تومان اقدام به اعتبارگیری قاعده‌مند از بانک مرکزی کرد‌‌ه‌اند. این رقم در هفته گذشته حدود ۵ همت بوده است.
همچنین، بازپرداخت اعتبارات قبلی سررسید شده نیز به ۱۹.۸ هزار میلیارد تومان رسیده است.
