افزایش سهم دانش‌ بنیانی‌ها از وام‌های بانکی/ وضعیت مبهم بازپرداخت وام‌ها - افق اقتصادی

به گزارش اکوایران، طی یکسال اخیر سهم شرکت‌های دانش بنیان از تسهیلات بانکی افزایش یافته اما آماری درباره بازپرداخت این تسهیلات در دسترس نیست.

تازه‌ترین گزارش بانک مرکزی نشان می‌دهد طی ۱۰ ماهه نخست امسال شبکه بانکی یک میلیون ۵۸۹ هزار فقره تسهیلات به مبلغ ۴ هزار و ۳۰۸ همت پرداخت کرده که سهم دانش‌ بنیانی‌ها بیش از ۴ درصد بوده است.

بر اساس گزارش‌های ماهانه بانک مرکزی‌، شرکت‌های دانش بنیان طی ۱۰ ماهه نخست امسال معادل ۱۸۰ همت تسهیلات بانکی دریافت کرده‌اند؛ این در حالی است که این نهاد در گزارش تجمعی عنوان کرده طی ۱۰ ماهه نخست امسال بیش از ۲۰۲ همت وام بانکی به شرکت دانش بنیان پرداخت شده که این تناقض آماری جای تامل دارد؛ بنابراین در این گزارش ملاک بررسی، گزارش‌های ماهانه بوده و بر این اساس سهم دانش بنیانی‌ها از تسهیلات شبکه بانکی محاسبه شده است.

نفوذ بیشتر شرکت‌های دانش بنیان به شبکه بانکی

بررسی آمارها نشان می‌دهد سهم شرکت‌های دانش بنیان از تسهیلات بانکی طی یکسال اخیر حدود ۱.۱۴ واحد درصد افزایش یافته است.

شرکت‌های دانش بنیان طی ۱۰ ماهه نخست سال گذشته سهم ۳.۰۴ درصدی از وام‌های بانکی را به خود اختصاص داده بودند که این سهم در ۱۰ ماهه نخست امسال به ۴.۱۸ درصد رسیده و نشان از توجه بیشتر حاکمیت به شرکت‌های دانش بنیان است.

نکته قابل توجه این است که میزان تسهیلات پرداختی به شرکت‌های دانش بنیان از میزان تسهیلات پرداختی به بخش مسکن و ساختمان بیشتر بوده و تقریبا معادل تسهیلات پرداختی به بخش کشاورزی است.

طی سال‌های اخیر افزایش تسهیلات پرداختی به شرکت‌های دانش بنیان در بخش‌های مختلف همواره مورد تاکید مدیران و مسئولان قرار گرفته است؛ وام‌های پرداختی به این شرکت‌ها نرخ بهره پایینی داشته و عموما قرض‌الحسنه بوده که با هدف تجاری سازی دستاوردهای علمی، فناوری و پژوهشی کشور صورت می‌گیرد.

یک شرکت دانش بنیان در راستای تجاری سازی ایده‌ها و اختراع نخبگان علمی شکل می‌گیرد و در واقع آن چه در یک شرکت دانش بنیان رخ می‌دهد خلق ایده یا بومی سازی فناوری‌ها و البته کارآفرینی بر پایه علم و دانش بوده که از ارزش افزوده بالایی نیز برخوردار است.

افزایش توجه به شرکت‌های دانش بنیان در واقع توجه به بخش خصوصی است که می‌تواند بخش قابل توجهی از رشد اقتصادی را محقق کند و از طریق آن اشتغال‌زایی صورت بگیرد، اما آنچه که همواره مورد انتقاد است افزایش چشمگیر تعداد این شرکت‌ها بوده که اطلاعات دقیقی از عملکرد آنها در دسترس نیست برخی کارشناسان بر عدم کارآیی بخشی از این شرکت‌ها تاکید دارند که به درآمد نرسیده و هدف از تشکیل آنها تنها دریافت وام‌های میلیاردی است.

بنابراین علی‌رغم تحولات مهم در زیست‌بوم دانش‌بنیان، ملاک‌های ارزیابی شرکت‌ها تغییری نداشته و به محل جدی ناکارآمدی تبدیل شده است.

نبود اطلاعات آماری از بازپرداخت وام دانش بنیانی‌ها

بر مبنای آنچه بانک مرکزی در گزارش اخیر خود اعلام کرده می‌توان گفت طی ۱۰ ماهه نخست امسال به طور میانگین هر شرکت دانش بنیان حداقل ۷۸ میلیارد تومان تسهیلات در قالب ۷ فقره وام دریافت کرده است.

معاون علمی، فناوری و اقتصاد دانش‌بنیان رییس‌جمهوری در شهریور ماه امسال عنوان کرد که پیش‌بینی می‌شود تا پایان سال جاری تعداد شرکت‌های دانش بنیان به ۱۱ هزار شرکت برسد و در سال آینده نیز ۱۵ هزار شرکت دانش بنیان پیش بینی شده است.

مساله دیگری که در خصوص تسهیلات پرداختی به شرکت‌های دانش بنیان وجود دارد مربوط به بازپرداخت این تسهیلات بوده که اطلاعات دقیقی در این باره در دسترس نیست.

بانک مرکزی تا فروردین ماه امسال آمار مربوط به مانده تسهیلات اعطایی به شرکت‌های دانش بنیان را به تفکیک جاری، سررسید گذشته، معوق و مشکوک‌الوصول منتشر می‌کرد اما پس از آن تا کنون این روند را متوقف کرده و اطلاعاتی در این باره دیگر منتشر نشده است.

 بر اساس اخرین گزارش منتشره از وضعیت بازپرداخت تسهیلات پرداختی به شرکت‌های دانش بنیان، تا پایان فروردین ماه امسال بیش از ۶ همت مانده تسهیلات غیرجاری (حدود ۴.۴ درصد) به تفکیک ۳.۶ هزار میلیارد تومان مطالبات مشکوک‌الوصول، ۸۰۶ میلیارد تومان مطالبات معوق و حدود ۱.۷ هزار میلیارد تومان مطالبات سررسید گذشته به ثبت رسیده است.