اکوایران: طبق داده های مرکز آمار ایران از وضعیت بهار امسال، رشد نقطه‌به‌نقطه پایه پولی در آخرین ماه بهاری ۱۴۰۲ نسبت به خرداد سال گذشته به ۴۱.۸ درصد رسیده که در مقایسه با ماه‌های گذشته خود (بجز اردیبهشت که آمار آن در دسترس نیست) کاهش یافته است. در ادامه ضریب فزاینده نقدینگی نیز از ۷.۹۷ در خرداد سال گذشته به ۷.۲۵ در خرداد امسال رسیده است.
به گزارش اکوایران، در خرداد سال جاری رشد پایه پولی با کاهش مواجه شده است. علاوه بر این موضوع بر اساس آمارهای مرکز آمار مشاهده می‌شود ضریب فزاینده نقدینگی در اقتصاد از تابستان ۱۴۰۱ روندی نزولی در پیش گرفته و تا خرداد ۱۴۰۲ شدیدا کاهش یافته است.
برخی از کارشناسان عنوان می‌کنند راه ارتباطی پایه پولی به تورم و نقدینگی در اقتصاد، در ضریب فزاینده منعکس می‌شود. بنابراین با توجه به کاهش رشد پایه پولی و کاهش ضریب فزاینده، انتظار می‌رود فشار تورمی جامعه از سمت رشد نقدینگی، ضعیف‌تر شود.
رابطه پایه‌پولی، تورم و نقدینگی
بر اساس برخی مطالعات اقتصادی، آن عاملی که بخش پولی را به بخش واقعی اقتصادی گره زده، نقدینگی است و پایه پولی نیز یکی از اجزای تاثیرگذار بر نقدینگی به حساب می‌آید. تجربیات نشان داده هرچند که پایه پولی عاملی موثر بر نقدینگی تلقی می‌شود اما لزوما هر زمانی که پایه پولی افزایش یافته، رشد نقدینگی شدیدتر نشده است. بنابراین برخی از اقتصاددانان عنوان می‌کنند تا زمانی که نقدینگی کنترل شود، حتی اگر پایه پولی رشد کند نیز مشکلی جدی ایجاد نخواهد کرد. برای مثال در ماه‌های آخر سال ۱۴۰۱ شاهد کاهش رشد نقدینگی علی‌رغم افزایش رشد پایه پولی بوده‌ایم.
کاهش شدت رشد پایه پولی در خرداد ۱۴۰۲
طبق داده هایی که مرکز آمار ایران از وضعیت متغیرهای پولی در گزارش فصلی خود از بهار ۱۴۰۲ منتشر کرده مشاهده می‌شود رشد نقطه‌به‌نقطه پایه پولی در خرداد ۱۴۰۲ نسبت به فروردین سال جاری و اسفند ۱۴۰۱ کاهش یافته است. این مقایسه در شرایطی ارائه می‌شود که هنوز آمار مربوط به اردیبهشت ۱۴۰۲ در دسترس نیست.
طبق داده‌های این مرکز سطح پایه پولی در خرداد امسال برابر با ۹۰۸ هزار و ۹۰ میلیارد تومان بوده است. این رقم در مقایسه با موقعیت مشابه خود در سال گذشته حدودا ۲۶۷ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان بیشتر شده است و این رشد به لحاظ درصدی برابر با ۴۱.۸ درصد بوده است. آمارها نشان می‌دهد این رشد در مقایسه با اسفند یعنی ۴۲.۴ درصد و فروردین معادل با ۴۵ درصد، در جایگاه پایین‌تری قرار دارد. پیش از این رشد پایه پولی در فروردین ماه امسال به رکورد خود در حداقل ۱۴ سال گذشته رسیده بود.
روند نزولی رشد سه ماهه پایه پولی در بهار ۱۴۰۲
آمار ثبت شده از پایه پولی در خرداد امسال نشان می‌دهد این شاخص در مقایسه با پایان سال گذشته حدودا ۵.۶ درصد بیشتر شده است. رشد سه ماهه ثبت شده از این شاخص در بهار سال گذشته برابر با ۶ درصد بوده است. طبق بررسی های آماری از سال ۹۹ تاکنون رشد سه ماهه چاپ پول روندی نزولی پیدا کرده است.
کاهش اثر خلق پول در اقتصاد
علاوه بر این موضوع مشاهده می‌شود که ضریب فزاینده در اقتصاد پس از تیر ۱۳۹۹ در پایین‌ترین میزان خود قرار گرفته است. ضریب فزاینده عددی است که نشان می‌دهد به ازای هر یک واحد پولی خلق شده توسط مرکز آمار، چند واحد پول در اقتصاد انتشار می‌یابد. برخی از کارشناسان عنوان می‌کنند راه ورود پایه پولی به اقتصاد و نقدینگی، در ضریب فزاینده منعکس می‌شود.
مشاهده می‌شود که ضریب فزاینده نقدینگی در خرداد سال گذشته به ۷.۹۷ رسیده بود. آمارها نشان می‌دهد که این ضریب در شهریور ۱۴۰۱ به ۸.۱۰ رسیده و قله خود را در این مدت ثبت کرد. . پس از آن وارد یک کانال نزولی شد، به‌طوریکه در اسفند ۱۴۰۱ به ۷.۳۷ و در خرداد امسال به ۷.۲۵ تنزل پبدا کرده است.
چشم به راه کاهش فشار تورمی
داده‌های مرکز آمار نشان می‌دهد کانال رشد پایه پولی که در سال گذشته حدود ۳۰ تا ۴۰ درصد بود، در اسفند سال گذشته سقف این کانال شکسته شد و رشد پایه پولی از ۴۰ درصد نیز فراتر رفت و در فروردین امسال به ۴۵ درصد رسید. علی‌رغم این موضوع، کاهش رشد نقدینگی تا ۲۹ درصد در خرداد ۱۴۰۲ و کاهش ضریب فزاینده می‌تواند به معنای کاهش شدت تزریق نقدینگی و کاهش فشار تورمی به اقتصاد باشد. البته این کاهش درحالیست که هنوز رشد پایه پولی از کانال ۴۰ درصد خارج نشده و به کانال سال گذشته خود بازنگشته است.
