اکوایران: آمارها حاکی از بی‌پاسخ ماندن حدود سی درصد تقاضای نقدینگی بانک‌ها در بازار باز در هفته‌ی منتهی به ۳ مهر ۱۴۰۲ هستند. کاهش تزریق نقدینگی در بازار باز در هفته‌های اخیر در حالی رخ داده که بسط نقدینگی در بازار شبانه با افزایش همراه بوده است.
به گزارش اکوایران، نرخ پذیرش اوراق بهاردار بانک‌ها در بانک مرکزی نسبت به ماه‌های گذشته کاهش یافته است. بر همین اساس نیز ۴۰ همت از تقاضای نقدینگی بانک‌ها در بازار باز در هفته‌ی گذشته بی‌پاسخ مانده و احتمالا به بازار شبانه منتقل شده است.
عملیات بازار باز یکی از ابزارهای بانک مرکزی برای انتقال سیاست پولی در اقتصاد است. فعالیت بانک مرکزی در این عملیات به‌طور غیرمستقیم اثر خود را در بازار بین بانکی و نرخ بهره آن منعکس می‌کند و از این کانال وارد اقتصاد می‌شود.
در این عملیات بانک مرکزی به ریپو کردن یا بازخرید اوراق بهادار بانک‌ها می‌پردازد تا به شکل موقت منابع نقدی بانک‌ها افزایش یابد. در این عملیات بانک‌ها برای مدت معین(عموما یک هفته) اوراق بهادار خود را به بانک مرکزی می‌فروشند و پس از اتمام سررسید، باید دوباره آن‌ها را از بانک مرکزی خریداری کنند.
افزایش ناگهانی نرخ بهره بازار بین بانکی در هفته‌های گذشته
نرخ بهره استقراض از بانک مرکزی در عملیات بازار باز 23 درصد اعلام شده است. زمانیکه بانک بتواند از این کانال اعتبار مورد نیاز خود را تامین کند، تقاضای کمتری در بازار شبانه(بین بانکی) ارائه می‌شود و از این طریق با کاهش فشار تقاضا در این بازار، نرخ بهره کاهش می‌یابد.
درحال حاضر برای سومین هفته متوالی میزان فعالیت بانک مرکزی در بازار باز کاهش چشمگیری یافته است. این اقدام باعث شده تا بخشی از تقاضا به بازار باز منتقل شود و در هفته‌های اخیر شاهد این هستیم که نرخ بهره بین بانکی به‌گونه‌ای ناگهانی افزایش پیدا کرده و به ۲۳.۶۹ درصد نیز رسیده است.
بی‌پاسخ ماندن ۴۰ همت تقاضای بانکی در بازار باز
بر اساس آمارها میزان تزریق پول بانک مرکزی در بازار باز حدود ۸۹.۶ همت به ثبت رسیده است. این درحالیست که ارزش سفارش‌های ارسال شده به بانک مرکزی بیش از ۱۲۹.۵ همت رقم خورده است. به عبارت دیگر تقریبا ۴۰ هزار میلیارد تومان تقاضای نقدینگی در هفته گذشته، بی‌پاسخ مانده و بانک مرکزی حدودا با ۶۹ درصد نیاز بانک ها موافقیت کرده است. این کمترین میزان پذیرش اوراق از سوی بانک مرکزی در بازار باز در سال جاری بوده است.
درصورتیکه یک بانک نه در بازار باز و نه در بازار شبانه نتواند نقدینگی مورد نیاز خود را تامین کند، به اعتبارگیری قاعده‌مند از بانک مرکزی روی می‌آورد. نرخ بهره این نوع از عملیات ۲۴ درصد اعلام شده و در آن بانک مرکزی تعهد داده تا هر میزان نیاز به نقدینگی را پاسخ دهد. این فعالیت یک نوع سقف‌سازی برای نرخ بهره بین بانکی است که بر اساس آن بانک مرکزی اجازه نمی‌دهد نرخ بازار بین بانکی فراتر از نرخ اعتبارگیری قاعده‌مند برود.
افزایش تقاضای اعتبارگیری قاعده‌مند
گزارش سیاست پولی بانک مرکزی نشان می‌دهد که در هفته گذشته ۵ بانک تقاضای اعتبارگیری قاعده‌مند ثبت کرده‌اند. ارزش منابع مالی تخصیص داده شده در اعتبارگیری قاعده‌مند حدود ۸.۴۹ همت به ثبت رسیده و توسط بانک مرکزی پرداخت شده است. این درحالیست که عموما میزان اعتبار گیری قاعده‌مند در چند ماه اخیر کمتر از ۳ همت بوده است.
